Diyarbakrn çnar ilçesinde Roma mparatorluu döneminde askeri yerleim olarak kullanlan 3 bin yllk Zerzevan Kalesi, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine girdi.
çnara 13 kilometre uzaktaki Demirölçek Mahallesi yaknlarnda bulunan, Roma mparatorluu döneminde askeri yerleim olarak kullanlan Zerzevan Kalesinde, Kültür ve Turizm Bakanl koordinesinde balatlan kazlar 5 yldr devam ediyor.
Kaz Valilik, Türkiye Kurumu, Diyarbakr Müzesi, Büyükehir Belediyesi, çnar Kaymakaml, Türkiye Seyahat Acentalar Birlii, Dicle Üniversitesi, Karacada Kalknma Ajans ve Safir Tuzun desteiyle yürütülüyor.
Toplam 60 dönümde yer alan, 12-15 metre yüksekliinde ve 1200 metre uzunluunda sur kalnts, 21 metre yüksekliinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binas, konutlar, tahl ve silah depolar, yer alt ibadethanesi, snaklar, kaya mezarlar, su kanallar ile 54 su sarnc bulunan kale, tarihe k tutuyor. Askeri yerleimde dünyada bulunan son Mithras tapnann ortaya çkarld tarihi kaleye ziyaretçi ilgisi her geçen gün artyor.
Dünyada ortaya çkarlm son Mithras Tapnana sahip olan ve Romann dou snrndaki ilk tapnak olma özelliini tayan Kale, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesindeki yerini ald.
BU DURUM BÖLGE VE DYARBAKIR TURZM AçISINDAN DA çOK ÖNEML
Zerzevan Kalesi Kaz Heyeti Bakan Doç. Dr. Aytaç Cokun, Zerzevan Kalesi ve Mithras Tapnann UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine girmesinin, çalmalarn etkin bir ekilde devam için çok önemli olduunu söyledi.
Hzl bir ekilde kalc listeye girmek için de çalmalar balatacaklarn ifade eden Cokun, unlar kaydetti:
Koronavirüs salgnnn atlatlmasndan hemen sonra kaz ve restorasyon çalmalar devam edecek. UNESCO listesine girmemiz ile dünyadaki görünürlüümüz daha da artacaktr. Bu durum bölge ve Diyarbakr turizmi açsndan da çok önemlidir. Geçen yl Zerzevan Kalesini 355 bin 178 yerli, 69 bin 27 yabanc olmak üzere 424 bin 205 turist ziyaret emiti. Salgndan sonra ziyaretçi saysnda da önemli bir art bekliyoruz.
Cokun, Kültür ve Turizm Bakanl, Diyarbakr Valilii, Dicle Üniversitesi, Karacada Kalknma Ajans ve sponsorlar Safir Tuz olmak üzere bütün emei geçenlere teekkür etti.
SALGIN BTT ZAMAN KAZI VE RESTORASYON çALIMASI BALAYACAK
Zerzevan Kalesi Kaz Heyeti Bakan Doç. Dr. Aytaç Cokun, yapt açklamada, kalede 2014te kaz çalmalarna baladklarn ve 6nc sezona girdiklerini bildirdi. Zerzevan Kalesinin bölge ve Diyarbakr için çok önemli olduunu ifade eden Cokun, tarihi kalenin UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine girmesinin mutluluunu yaadklarn belirtti.
Bunun kalenin görünürlüünün artrlmas noktasnda çok önemli bir süreç olduuna iaret eden Cokun unlar söyledi:
Youn bir ziyaretçi grubumuz var. Geçen yl 430 bine yakn ziyaretçi geldi. Koronavirüs salgn olmasayd bu yl 1 milyon ziyaretçiyi arlayacaktk. Bundan dolay u anda alanda ziyaretçi bulunmuyor. Tabii çalmalarmz devam edecek. u an hazrlk sürecindeyiz. Salgn bittii zaman kaz ve restorasyon çalmalar hzl bir ekilde balayacaktr.
Cokun, kalede çalmalarn etkin bir ekilde yürütülebilmesi, Diyarbakr ve bölge turizminin ivme kazanmas açsndan sürecin önemli olduunu aktararak unlar kaydetti:
Geçici listeye dahil olmak hazrlk aamasdr. Kalc listeye girmek için de hzl bir ekilde çalmalarmz balattk. Zerzevan Kalesini gelecek sene asl kalc listeye girmesini hedefliyoruz. Kalc listede Türkiyede 18 eserimiz var. 19uncu eser inallah Zerzevan Kalesi olacaktr. Yurt dndan çok fazla ziyaretçimiz vard. UNESCO listesine girmesiyle bu say daha da artacaktr. Yurt d tur programlarnn birçounda Zerzevan Kalesi vard. Geçici listeye girmekle atlan ilk adm bizim için çok önemlidir.
ZERZEVAN KALES
Askeri yerleim antik yol güzergahnda, 124 metre yükseklikteki kayalk tepede bulunan Zerzevan Kalesi, Amida ile Dara arasnda stratejik bir noktada yer alyor. Konumu itibaryla bütün vadiye hakim olan, antik ticaret yolu üzerindeki kale, geni bir alan kontrol altnda tutuyor. Roma snr garnizonu konumundaki kale, Romallar ve Sasaniler arasnda büyük mücadelelere sahne oldu.
Tarihi, Asur dönemine (MÖ 882-611) kadar giden yerleimde, Roma döneminde, MS 3. yüzylda asl askeri yerleim ina edildi, 639 ylna slam ordularnn fethine kadar kesintisiz kullanld.
Yerleimin surlar ve yaplar Anastasios I (MS 491-518) ve Justinianos I (MS 527-565) dönemlerinde onarlarak bazlar ise yeniden ina edilerek mevcut haline getirildi.
Tarihi kalede kazlar, Valilik, Türkiye Kurumu, Diyarbakr Müzesi, Büyükehir Belediyesi, çnar Kaymakaml, Türkiye Seyahat Acentalar Birlii, Dicle Üniversitesi, Karacada Kalknma Ajans ve Safir Tuzun desteiyle yürütülüyor.