Orman ve Su İşleri Bakanlığının, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde 2003-2015 arasında hayata geçirilen hidroelektrik santral (HES) projeleriyle yıllık 10 milyar 431 milyon kilovat saat üretim ve ekonomiye 800 milyon dolar katkı sağlandı.
3 milyon kişiye, yılda 460 milyon metreküp içme suyu, 3 milyon 261 bin 710 dekar tarım alanına da sulama suyu temin edildi ve ekonomiye yılda 4 milyar 250 milyon liralık katkıda bulunuldu. Orman ve Su İşleri Bakanlığı verilerinden derlenen bilgilere göre, 2003-2015 yılları arasında Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde önemli baraj, hidroelektrik santrali, içme suyu ve sulama projelerine imza atıldı.
Söz konusu tarihler arasında biten barajlarla 845 bin 840 dekar araziye sulama suyu verilirken, ülke ekonomisine yıllık 345 milyon lira katkı sağlandı.
Bu kapsamda, yapımı biten barajlardan bazıları şunlar:
Bingölde Gülbahar Barajı, Elazığda Kepektaş Barajı ve Sulaması, Dedeyolu Barajı ve Sulaması, Kapıaçmaz Barajı, Malatyada Güzelyurt Barajı ve Sulaması, Sofular Barajı, Kapıkaya Turgut Özal Barajı, Boztepe Recai Kutan Barajı, Doğanşehir Söğüt Barajı, Arapgir Göleti ve Sulaması, Tuncelide Pertek Kacarlar Barajı, Ağrıda Yazıcı Barajı, Erzurumda Plandöken Barajı, Pazaryolu Barajı, Tortum Serdarlı Göleti, Erzurum-Narman Başkale Sulama ve HİS Göleti, Bitliste Hizan Koçluköy Barajı, Vanda Aşağı Tulgalı Barajı ve Morgedik Barajı, Hakkaride Dilimli Barajı, Karsta Selim Barajı, Diyarbakırda Pamukçay Barajı, Şırnakta Silopi Barajı ve Şırnak Barajı, Şanlıurfada Taşbasan Depolaması Göleti, Cudi YAS Besleme Göleti İnşaatı, Büyük Cırcıp YAS Besleme Göleti İnşaatı
Yapımı devam eden barajlar ise Turnaçayırı, Narman-Şehitler, Başköy, Hamzabey (Baltaşı), Kanatlı, Kığı, Yoncalı, Kale, Ergani, Silvan, Başlar, Ambar, Kuruçay, Kavşaktepe, Uludere, Ballı, Mardin Depolaması, Ilısu, çetintepe, Koçali, Ardıl, Doğanpınar, Musabeyli, Yukarı Afrin, Ünlendi, Kars olarak sıralanıyor.
-HESlerden yıllık 800 milyon dolar gelir
Bu dönemde Seyrantepe, Tatar, Beyhan 1 HES, Pembelik, Uzunçayır HES, çemişgezek HES, Alkumru HES, KULP 1, Kulp 4, Garzan, Kirazlık, Şanlıurfa HES, Alpaslan I Barajı ve HES, Arkun, Güllübağ, Ayvalı, Koyulhisar HES ve Saraçbendi HES işletmeye açıldı.
Biten HESler sayesinde yıllık 10 milyar 431 milyon kilovatsaat üretim ile ekonomiye 800 milyon dolar katkı sağlanırken, yılda 12,5 milyar kilovat saat enerji üretimini sağlayacak tesislerin de inşaatı devam ediyor.
Yapımı biten içme suyu tesisleri sayesinde ise 3 milyon kişiye yılda 460 milyon metreküp içme suyu sağlandı. Bu tesislerden bazıları şunlar:
Silvan Tünelleri güzergahı yerleşim alanları için YAS kuyularından su temini, Mardin Kızıltepe İçme suyu İsale Hattı, Siirt Acil İçme suyu Projesi, Siirt Pervari İçme suyu İsale Hattı, Şırnak İçme suyu Tesisleri 1. Kademe, Şırnak İdil içme suyu Tesisleri, Ağrı Yazıcı Barajı İçme suyu İsale Hattı ve Arıtma Tesisi, Van Acil İçme suyu Tesisi, Hakkari Şemdinli İçme suyu Temin Projesi, Siirt İçme suyu Arıtma Tesisi, Sivas 4 Eylül Barajı, Sivas İçme suyu Arıtma Tesisi, Şanlıurfa İçme suyu Tesisleri 1. ve 2. Kademe Arıtma Tesisi, Kars İçme suyu Arıtma Tesisi ve İsale Hattı.
Yapımı devam eden içme suyu tesisleri tamamlandığında ise 2 milyon 600 bin kişiye yılda 393 milyon metreküp içme suyu temin edilecek.
Biten sulama tesisleriyle de 3 milyon 261 bin 710 dekar tarım alanına sulama suyu ve ekonomiye yılda 4 milyar 250 milyon lira katkı sağlandı. Bu kapsamda 435 bin metre ana kanal inşaatı gerçekleştirildi.
Yapımı devam eden sulama tesisleri tamamlandığında ise 258 bin metre kanal inşa edilecek ve 4 milyon 721 bin 430 dekar tarım alanına sulama suyu ulaştırılacak.
-Bu barajları keyif için yapmıyoruz
Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tamamlanan ve yapımı devam eden barajlarla ilgili yaptığı açıklamada, Bu barajları keyif için yapmıyoruz. Baraj yapma zarureti ülkemizin içinde bulunduğu coğrafyanın ve iklimin bize yüklemiş olduğu bir mecburiyettir ifadesini kullandı.
Türkiyedeki yağış rejimi nedeniyle suyun fazla olduğu dönemde bunun depolanmasının ancak barajlarla olabildiğini belirten Eroğlu, depolanan bu suyun ise yağışın az olduğu kurak dönemlerde kullanıldığını bildirdi.
Eroğlu, Türkiyenin enerji ham maddesi ithal ettiğini ve cari açığın büyük bir bölümünün buradan kaynaklandığını vurgulayarak, şöyle devam etti:
Elektrik üretiminin büyük bir bölümü fosil kaynaklardan oluşuyor. Burada doğal gazın payı ise çok büyük. Biz bu doğal gazı ithal ediyoruz ve ülke kaynakları dışarıya gidiyor. Biz hidroelektrik potansiyelimizi diğer gelişmiş ülkelerde olduğu gibi sonuna kadar kullanmalıyız. Yenilenebilir bir enerji kaynağı olan hidroelektrik santraller, çevreyle de dost bir kaynak. Bu yüzden, bu konuya ağırlık veriyoruz. Nasıl ki batıda barajlar yaparak sulama, içme suyu ve enerji maksatlı kullanıyorsak, Doğu ve Güneydoğudaki bu barajları da bu maksatla yapıyoruz.
-Türkiyenin PKKya boyun eğmesi, taviz vermesi düşünülemez Eroğlu, son günlerde bölgedeki baraj inşaatlarına karşı PKKnın saldırılarda bulunduğuna dikkati çekti. Bu barajların elektrik üretmek ve taşkınları önlemek için yapıldığını belirten Eroğlu, şunları kaydetti: İzmirde nasıl yapıyorsak Şırnakta da yapıyoruz. Baraj sınır bölgesinde olduğu için bazı kesimler, bu barajların PKKya karşı yapıldığını söylüyor. Barajlar, bölge topraklarına bereket katıyor, vatandaşlarımıza iş ve aş sağlıyor. PKK zulmüne kesinlikle müsaade etmeyeceğiz. Devlet kamu düzenini sağlamak zorundadır. Türkiyenin de PKKya boyun eğmesi, taviz vermesi düşünülemez. Herkesin bunu çok iyi anlaması lazım.