nsan Haklar Dernei (HD) Diyarbakr ubesi Hukuk Komisyonu, takip ettikleri davalarn genel durumuna ilikin Cezaszlk Raporu hazrlad. Rapor HD Diyarbakr ubesinde düzenlenen basn toplantsnda açkland.
ZEYTUN: 140 DOSYA NCELENEREK HAZIRLANDI
HD Diyarbakr ube Bakan Abdullah Zeytun, Cezaszlk Raporunun HD olarak takip ettikleri 140 soruturma ve kovuturma dosyas üzerinden yaptklar çalma ile hazrladklarn söyledi. Raporda aralarnda ahin Öner, Medeni Yldrm, Kemal Kurkut, Helin Hasret en ve Kulp davas olan 10 davadan örnekler yer aldn ifade eden Zeytun, HD olarak adalet mücadelelerini, devletin hukuk normlar içerisinde hakaret etme zorunluunu bu raporla bkmadan hatrlatacaklarn söyledi. Zeytun, HD olarak cezaszlk politikas ile verdikleri mücadeleyi sürdüreceklerini belirtti.
MADURLARIN ETNK VE SYAS KMLKLER
Zeytunun ardndan Cezaszlk Raporunu HD Diyarbakr ube Yönetim Kurulu ve Hukuk Komisyonu Üyesi Avukat Yakup Güven açklad. Bölgede 35 yl akn süredir devam eden çatmal sürecin etkisiyle yüzbinlerce insann yaam hakk, en temel insan hakk bata olmak üzere düünce ve ifade özgürlüünün ihlal edildii belirten Yakup Güven, 18 aylk bebekten, 70 yandaki yurttalara kader herkesin bu süreçten zarar gördüünü söyledi. çatmal sürecin bir taraf olmayan kiilerin uram olduklar ihlallerin giderilmesi için açlan davalarda, madurlarn etnik kimlikleri ve siyasi tercihlerinin yarglamalarn önüne geçtii ifade eden Güven, Fail kamu görevlileri bölgenin hassas durumu sebebiyle ilemi olduklar fiillerin karl olan cezalar ile ya hiç karlamam ya da kendilerine verilen cezalara çokça indirimler uygulanmtr dedi.
KAMU GÖREVLLERN CESARETLENDRYOR
Kamu gücünü elinde bulunduranlarn neden olduu hak ihlalleri ile ilgili balatlan soruturma ve açlan davalarda ilemlerin eksik bir ekilde yapldn ifade eden Güven, bu durumun ihlali yaratan kamu görevlilerini suç ileme konusunda cesaretlendirdiine dikkat çekti. Güven, Cezaszlk Raporunda yer alan tespitleri maddeler halinde sralad:
-Kamu görevlilerinin fail olduu, madurun ölümüne veya yaralanmasna sebep olan olaylara ilikin çou kez mülki amirce soruturma izni verilmemektedir. Savclkça açlan soruturmalarda maddi gerçein ortaya çkarlmas ve faillerin tespitine dönük etkin soruturmalar yürütülmemekte, genellikle takipsizlik kararlar verilerek dosya kapatlmak istenmekte veya daimi arama kararlar verilerek dosyann sürüncemede braklmas salanmaktadr.
-Yaplan yarglamalarda madur/davac sfatnda bulunan yurttalarn ve avukatlarnn adaletin salanmas amacyla yarg makamlarna sunmu olduklar delilleri yeterli ekilde aratrlmad gibi mahkeme ve savclklara sunulan talepler de gerekçesiz bir ekilde ret edilmitir.
-Ceza davalar ve soruturma dosyalarnda, savclk makamnn madur sfat bulunan yurttalarla ortaklaarak süreci yürütmesi gerekirken neredeyse bu tip dosyalarn tamamnda yaanlan olayn hemen akabinde dosya hakknda kstlama karar verilmi ve uzun bir süre bu karar sürdürülerek madurlarn ve vekillerinin süreç hakknda bilgi sahibi olmalarna engel olunmutur.
SOMUT DELLLERE RAMEN TUTUKLANMIYOR
- Yarglamalarda ihlali yaratan kamu görevlilerinin isnat edilen suçlar iledikleri yönünde somut ve kuvvetli deliller olmas ramen haklarnda tutuklama tedbirine bavurulmam, yine açlan idari soruturmalar da ya cezaszlk ile ya da yasada bulunan hafif bir ceza ile sonuçlanmtr.
-Kamu görevlileri hakkndan açlan ceza davalar failin ilemi olduu fiilin karl olan suç tipi ile deil, genel olarak daha hafif olan baka bir suç tipi ile balam ve yarglamalar bu ekilde devam etmitir. Yarglamalar sonucunda da ceza kanununda bulunan ve faile cezaszlk gerektiren maddeler kamu görevlileri hakknda uygulanm, bunun mümkün olmad durumlarda ise verilen cezalar alt snrdan kurularak fail kamu görevlilerinin mümkün olan en az cezay almalar salanmtr.
-Kamu görevlilerinin ihmal veya kastlar ile neden olduklar maddi ve manevi zararlarn giderilmesi amacyla bal bulunduklar bakanlklar aleyhine açlan tazminat davalar da ceza soruturma ve davalarndakine benzer bir ekilde cezasz braklmtr.
-Her ne kadar hkimlerin bamszl anayasa tarafndan belirtilmi ise de, HSK tarafndan verilen meslekten men kararlar dndaki disiplin cezalarna yarg yolunun kapal olmas, tarafn kamu görevlisi olduu dosyalarda hakimlerin kendilerini bask altnda hissetmesine ve devletin çkarlarn koruma güdüsüyle hareket etmelerine neden olmaktadr.
SYAS ERK KAMU GÖREVLSN SUçA TEVK ETMEMEL
Davalarn ülkenin içinde bulunduu siyasi durumla dorudan balantsnn bulunduunun belirtildii raporda, davalara siyasi erkin kulland dilin etkisine dikkat çekildi. Siyasi erki elinde bulunduran yetkililerin sorumlu bir dil kullanarak, kamu görevlilerini suça tevik edecek söylem ve tutumlar terk etmesi gerektiinin belirtildii raporda yer alan öneriler unlar:
-Faili meçhul cinayetler ile hayatn kaybeden insanlarn failleri bulunup yarglanmalar salanmal ve yaknlarn kaybeden insanlardan özür dilenip devlet tarafndan kendilerine tazminat ödenmelidir. Mahkemelerin bamsz ve tarafsz olarak hareket etmeleri, kamu gücünü elinde bulunduran siyasi iktidarn ve dier hiçbir otoritenin etkisinde kalmakszn yarglama faaliyetini yürütmeleri gerekmektedir.
-Failin kamu görevlisi olduu suçlara ilikin yürütülen soruturma ve kovuturmalarda, soruturma ve kovuturma mercileri tarafndan tarafl, kamu görevlisi faili kollayc tutumlardan vazgeçilmeli, Anayasann eitlik ilkesi çerçevesinde adaletin tesisi amaçlanmaldr. Failin kamu görevlisi olduu suçlara ilikin yürütülen soruturmalarda adli kolluun suçun faili kamu görevlisi ile ayn birimde çalan kolluk personeli yerine olayla alakas veya herhangi bir dahiliyeti olmayan kolluk görevlilerinden teekkül etmesi gerekmektedir.
AYRIMCILIK YASAINI HMAL ETMEMEL
-Kürt yurttalarn madur olduu olaylara ilikin yürütülen soruturma ve kovuturmalarda savclk ve mahkemelerin ayrmclk yasan ve eitlik ilkesini ihmal etmeden hareket etmesi, yarglamalarn hukuki ve adil bir biçimde neticelenmesi açsndan önem arz etmektedir.
-Madur veya madur yaknlarnn uram olduklar zararn telafisi veya hafifletilmesi amacyla açm olduklar tazminat istemli davalarda mahkemelerce fail devlet menfaati yerine madur bireyin menfaatini gözetmesi, uram olduu zararn telafisi konusunda adil bir yarglama yolu takip etmelidir.
- Türkiyede yürütülen ceza yarglamalarnda yllardr sürmekte olan cezaszlk politikasna son verilmelidir. Devletin hukuki alanda prensip haline getirdii cezaszlk politikas ülkede ciddi maduriyetler yaratmakta ve yeni suçlara davetiye çkarmaktadr.