ANAYASA Mahkemesi (AYM), Diyarbakrda doum srasndaki sinir zedelenmesi sonucu sol kolu sakat kalan kz bebein ailesinin yapt bavuruda, kiinin maddi ve manevi varlnn korunmas ve gelitirilmesi hakk ile makul sürede yarglanma hakknn ihlal edildiine karar verdi. Kararda ayrca, Akta Ailesine 9 bin 500 lira manevi tazminat ödenmesine ve ihlalin ortadan kaldrlmas için yeniden yarglama yaplmasna da hükmedildi.
Diyarbakrda yaayan hamile Sanihe Akta, doum sanclarnn artmas üzerine 17 Mays 2001 tarihinde Diyarbakr Doum Hastanesine bavurdu. Akta, 2 gün sonra normal doum ile 5 kilo arlnda kz bebek dünyaya getirdi. Zeynep ad verilen bebek ve annesi, ilemlerin ardndan hastaneden taburcu edildi. Ailesi bir süre sonra, Zeynepin sol kolunu kullanamad fark edince bebei Diyarbakr çocuk Hastanesine götürdü. Yaplan muayenede, Zeynepin doum srasnda sol kolunda sinir zedelenmesi olduu belirlendi. Bebein kolu ortopedik askya alnd.
Zeynep Aktan tedavisi daha sonra stanbul Cerrahpaa Tp Fakültesi Hastanesinde devam etti. Anne Sanihe Akta ve ei, doumun yapld Diyarbakr Doum Hastanesi ve douma giren personel hakknda Diyarbakr 2nci dare Mahkemesine 2007 ylnda tam yarg davas açt.
YARGILAMA 8 YIL SÜRDÜ
Akta Ailesi, Zeynep bebein kolundaki sinir zedelenmesinin, douma katlan salk personelinin yanl ve ihmal içeren davran nedeniyle meydana geldiini ileri sürerek, uradklar maddi ve manevi zararlarn karlanmasn istedi. Mahkeme, Adli Tp Kurumu raporuna göre çocuun doum srasnda sol kolunun sakat kalmasnda daval idarenin hizmet kusurunun bulunmad gerekçesiyle davay reddetti. Dantay, maddi tazminat isteminin reddi yönünden karar onad, ancak olayn aydnlatlmasn salayacak verilerin bulunduu hasta dosyasnn muhafaza edilmemesi nedeniyle salk hizmetinin eksik ve kusurlu iletildii kanaatiyle manevi tazminat yönünden ise karar bozdu. 8 yl süren davann ardndan Akta Ailesinin avukatlar aracl ile onama kararna kar karar düzeltme talepleri reddedildi.
AYM GENEL KURULU KARAR VERD
Akta Ailesi bunun üzerine AYMye bavurdu. Bavuru konusunda AYM Genel Kurulu karar verdi. Genel Kurul gerekçeli kararnda, normal doum yöntemiyle dünyaya gelen çocuun arlnn 5 kilogram olduunu, annenin douma hazrlanma sürecinde hastanede yatmasna karn bebein doum arlnn tespitinin yaplmama nedeninin anlalamadnu belirtti. Kararda öyle denildi:
çocuun yaklak doum kilosunun tespit edilmesi hlinde normal doum yöntemiyle doum yaplmasnn risk tayp tamayacana dair bilgiye bilirkii raporunda yer verilmemitir. Karlalabilecek riskli durumlarn öngörülmesi durumunda doum ekline gösterilen rzann deiebilmesi mümkün olduundan rza, riskler yönünden bilgilendirme yapld takdirde geçerli kabul edilmelidir. Somut olayda bavurucularn, normal doum yönteminin tercih edilmesinde karlalabilecek risklerden haberdar edilmedikleri anlalmaktadr. Derece mahkemeleri kararlarnda bavurucularn aydnlatlarak rzalarnn alnp alnmad tartlmamtr. Öte yandan, bavurucular doumun ebelerin yardmyla gerçekletiini, doktorun douma katlmadn belirtmilerdir. Normal doum yöntemiyle gerçekleen doumlarn ebelerin refakatiyle gerçeklemesi olaandr. Fakat acil durumda veya tbbi karar alma süreçlerinde doktor bilgisine ve müdahalesine bavurulmas gerektii de dikkatten kaçrlmamaldr. Bu durumda idarenin eyleminin tp kurallarna uygun olduu görüünü içeren bilirkii raporu esas alnarak verilen mahkeme kararnn ilgili ve yeterli gerekçeye dayandnn kabul edilmesi güçtür.
AYM gerekçeli kararnda, çocuktaki sakatln salk personeli tarafndan tespit edilemedii, bavurucular taburcu olduktan sonra farkna varldnn anlald da ifade edilerek, unlar kaydedildi:
Yaanan gecikmenin tedavi sürecine etkisine dair bilirkii raporunda bir açklama yaplmad gibi derece mahkemelerince de bu hususun tartlmad görülmektedir. Bavurucu anneye ilikin hastane dosyasnn muhafaza edilmemesi nedeniyle salk hizmetinde oluan kusurun neden sadece manevi zarar dourduuna ve herhangi bir maddi zarara yol açmadna dair herhangi bir gerekçeye de yer verilmemitir. Öte yandan, Anayasa Mahkemesinin benzer bavurularda verdii kararlar ve somut bavuruya konu yarglama sürecinin nitelii dikkate alndnda toplam 8 yl 2 ay 21 günlük yarglama süresinin makul olmad sonucuna varlmtr.
AYM, HLAL VE TAZMNAT KARARI VERD
AYM Genel Kurul kararnda, kiinin maddi ve manevi varlnn korunmas ve gelitirilmesi hakk ile makul sürede yarglanma hakknn ihlal edildiine karar verdi. AYM kararnda, Akta Ailesine 9 bin 500 lira manevi tazminat ödenmesine ve ihlallin ortadan kaldrlmas için yeniden yarglama yaplmasna da hükmetti.