Dünya Esnaf ve Sanatkarlar Derneği Ahi Enstitüsü, 6 Şubat Depremlerinin Birinci Yıl Dönümünde Afetin Esnafları, Hasar Tespit Raporunu yayınladı. Raporda, Afet esnaf fonu kurulmalıdır. Afet sonrası göçler esnafın işini küçülttü. BAĞ-KURlarımızı ödeyemiyoruz. Diyarbakırda bir yılda 1200ün üzerinde işletmemiz kepenk kapattı.
Sene sonunda bu rakam 1400-1500lere de çıkabilir. Esnaf sanatkr bulamıyoruz. Esnaf ve sanatkar tedarik zincirinde de kopmalar yaşanıyor. Mal tedariğinde, tedarikçinin de ham madde tedariğinde, ayrıca ürettiği malları satma noktasında ciddi sıkıntılar var denildi.
Dünya Esnaf ve Sanatkarlar Derneği Ahi Enstitüsü, 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli ve 11 kentte büyük yıkıma neden olan depremlerin birinci yıl dönümünde Afetin Esnafları Hasar Tespit Raporunu yayınladı.
Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Şanlıurfa illerinin esnafı ve esnaf odaları ile görüşülerek hazırlanan raporda, tespit edilen sorun ve çözüm önerilerine ilişkin şu değerlendirmeler yer aldı:
AFET ESNAF FONU KURULMALIDIR
Afet esnaf fonu kurulmalıdır. Afet sonrası göçler esnafın işini küçülttü.
Afete maruz kalan esnaf ve sanatkarımızın yanı sıra aile bireylerinin yanında çalışanlara kadar etkilenmekte, yaşanan zorluklar aile bütünlüğüne dahil zarar veriyor. Afete maruz kalan esnafın aile bütünlüğüne de zarar veriyor.
Afetler esnafımız ciddi anlamda zorlamaya başlayan ve ekonomisinin bir nevi bozulmasına sebep olan etkenlerden oldu. Özellikle faaliyetlerine ara vermek zorunda kalan esnaf ve sanatkarlarımız istihdam üretim planlamaları yapma yerine böyle süreçlerde artık yaşam mücadelesi ve ayakta kalma derdiyle baş başa kalmakta.
Afetler nedeniyle faaliyetlerine ara vermek zorunda kalan esnaf ve sanatkarlarımız istihdam üretim planlamaları yapma yerine böyle süreçlerde artık yaşam mücadelesi ve ayakta kalma derdiyle baş başa kalmakta olduğunu söyledi. Afetler sonrası yaşam alanlarımız daraldı. İşyerlerimizin çoğu yıkıldı.
Bunların bir an önce deprem bölgelerinde imar planlarını bir an önce şehrin tekrar yapılanması konusunda devletimizin bu konuda biraz daha acil tedbirler alması gerekir. Afetler sonrasında esnaf ve sanatkrlar için alınacak tedbirleri işin başında alınması uygun olur.
DİYARBAKIRDA BİR YILDA 1286 TANE İŞLETMEMİZ KEPENK KAPATTI
BAĞ-KURlarımızı ödeyemiyoruz.
DASKda olduğu gibi esnaf ve sanatkr bu fona destek yapabilmesi için yasal düzenlemeler gerçekleştirilebilir. Bu fon büyütülebilir. Bu afet gerçekleştiği zaman biz nereden kaynak bulacağız, bu kişinin kredisini nasıl vereceğiz veya başkanımın dediği gibi yıkılmış bir evi olan insandan boş tapu karşılığında nasıl ipotek göstererek esnaf ve sanatkara katkı sunacaksınız. Bu olasılık dahilinde değil.
Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesinin gelişmesi için onlarca paket açıldı teşvik açıldı. İstihdam seviyesi 15 bin civarında. Oysa Diyarbakırda esnaf ve sanatkarlarda yanında istihdam eden işçi sayımız 80 ila 100 bin arasında.
Diyarbakırda bir yılda 1286 tane işletmemiz kepenk kapattı. Geçmiş yıllara göre değerlendirdiğimizde 700-800 yıllık kapanışın olduğu Diyarbakırda 1200ün üzerinde işletmemiz kapandı. Sene sonunda bu rakam 1400lere 1500lere de çıkabilir.
DİYARBAKIRDA BAYİLER VE BAKKALLAR ODASINDA KAYITLI ESNAF SAYIMIZ 6 BİN 500DÜ. ŞU ANDA 2 BİN 800E İNMİŞ DURUMDA
Diyarbakırda 10 yıl önce bayiler ve bakkallar odasında kayıtlı esnaf sayımız 6 bin 500dü. Şu anda 2 bin 800e inmiş durumda. Yani burada her işletmenin kapanması demek istihdamın bitmesi anlamına geliyor.
Esnaf can derdine düştü. Esnaf kefalet kredi kooperatiflerin bünyesinde bir şirket kurularak devlet katkısıyla devlet desteğiyle bir kanun değişikliğiyle esnaf afet fonu kurulabilir. Esnaf ve sanatkarın bugünden itibaren kullandıkları tüm kredilerden belirli kesintiler yapılarak bu fon desteklenebilir. Bu fona kayıtlı ne kadar finansman hedefleniyor bu hesaplanarak belirli kesintilerle bu fon desteklenebilir.
ESNAF SANATKR BULAMIYORUZ. ESNAF VE SANATKAR TEDARİK ZİNCİRİNDE DE KOPMALAR YAŞANIYOR
Esnaf kredileri konusunda pandemi ve deprem esnasında kredisini devletin o düzeni kuramamasından, yapılaşmayı tamamlayamamasından, hayatı normalleştirememesinden dolayı hayatın doğal akışından dolayı ödeyememesi durumunda bu kişiler ne oluyor? Sicili bozuluyor. Sicili bozulana devlet sicil affı çıkarıyor. Ama Halk Bankası diyor ki yani devletin bankası adeta bunu fişliyor.
Esnaf sanatkr bulamıyoruz. Esnaf ve sanatkar tedarik zincirinde de kopmalar yaşanıyor. Mal tedariğinde tedarikçinin de hammadde tedariğinde ayrıca ürettiği malları satma noktasında ciddi sıkıntılar var. Esnaf ve sanatkar müşteri kaybediyor. Esnaf ve sanatkara o anda şok destekler sağlanması gerekiyor.
Esnaf ve sanatkarımızın yanında çalışan insanlar bu insanlar gün kazanıp gün yiyen insanlar mutlaka bölgeyi terk ediyor. Büyükçe bir bölümü başka şehirlerde işini ekmeğini aramak durumunda. Bölgedeki esnaf ve sanatkarımız tekrar işini kurmaya kalkmak için kalifiyeli eleman aramak zorunda kalıyor. Burada da ciddi eksiklikler yaşıyor.
TESK ve TESKOMB birlikte adım atması gereklidir. TESK ve TESKOMBnun birlikte afet bölgesiyle ilgili alacakları karar mutlaka hem hükümeti de etkileyecek. İlgili bakanlıklarımız da harekete geçecek. TESKe önemli bir görev düşüyor. Esnaf odalarında çalıştırdığı sekreterin maaşını bile veremeyen odalar var.
çalıştığı durduğu ofisin kirasını ödeyemeyen odalar var. Burada ciddi bir yapısal değişiklik gerekiyor. TESKin özellikle bunu gündeme alıp oda sayısını küçülterek odaları güçlendirmesi gerekiyor. 3 bin küsur tane odanın olması esnaf ve sanatkarın hakkını savunmasında çok önemli bir yere getirmiyor. çünkü oda kirasını ödeyemiyor personeline maaş ödeyemiyor.
HABER MERKEZİ