Diyarbakırın merkez Yenişehir ilçesinin Ofis semtindeki Kurt İsmail Paşa 2. Sokakta yıkılan 10 katlı Sözel Apartmanı 1993 yılında müteahhit Celal İrkören tarafından inşa edildi. İrkören de aynı binanın enkazında eşiyle birlikte hayatını kaybetti.
Yapının proje aşamasında yer alan ve statik projesinde imzası bulunan İnşaat Mühendisi Ş.A. Ankarada gözaltına alınarak Diyarbakıra getirildi. Aynı binanın zemin ve birinci katında eski Sözel Dershanesi sahibi Ş.A. da gözaltına alındı.
Binanın 30 yıl önce inşa edildiğini, projenin zemin artı 5 olarak tasarlandığını, ancak belediyeye yapılan ruhsat başvurusu ve proje onay işlemlerinden sonra müteahhidin binayı 10 kat olarak inşa edildiği öğrenildi.
İnşaatın statik yapısının, kolon ve kiriş ebatları ile çaplarının tamamen 5 kata göre hesaplanarak ruhsatlandırıldığını, ancak bu 5 katın üzerine 5 kat daha eklenmesi nedeniyle binanın olası deprem ve sarsıntılara karşı mukavemetinin zayıfladığı bildirildi.
İNŞAAT MÜHENDİSİ İTİRAF ETTİ
Binanın proje aşamasında yer alan İnşaat Mühendisi Ş.A. ifadesinde, Ben proje aşamasında yer aldım. Bina 5 artı 1 olarak tasarlandı. Kolon ve kirişlerin gücü, deprem ve sarsıntılara karşı dayanıklılığı da buna göre hesaplandı. Buna göre demir ve beton kullanıldı. Ancak müteahhit projeyi onaylatıp ruhsatını aldıktan sonra binaya 5 kat daha ekleyerek 10 kat inşa etti. Haliyle 5 kat ruhsat alan bina 10 kat inşa edilince kolon ve iskelet yapısı 5 kata göre hesaplandığı için yıkılması kaçınılmaz oldu dedi.
KOLON KESMENİN NE ANLAMA GELDİĞİNİ BİLİRİM
Binanın zemin ve birinci katında uzun yıllar faaliyet gösteren eski Sözel Dershanesi sahibi Ş.A da ifadesinde kolon kesme iddialarını reddederek, Ben 40 yıllık bir eğitimciyim. Kesilecek bir kolonun binaya ne tür bir zarar vereceğinin de bilincindeyim. Böyle bir şey söz konusu değil. Biz 10 odalı dershanemizde faaliyet yürüttük. Sonrasında mülkiyeti bana ait olduğu için yine dershane olarak başka bir eğitim kurumuna kiraya verdik. Yıkımdan önce öğretmenlerin çektirdikleri fotoğrafları de dosyaya sunuyorum. Ne benim dönemimde ne de benden sonra kolon kesilmesi veya müdahale edilmesi kesinlikle söz konusu değildir. Bina 5 kat ruhsat alındıktan sonra 10 kat inşa edildiği için yıkılmıştır. Biz orayı temelden satın almıştık, aldığımızda da bina 10 katlıydı dedi.
BODRUM KATTAKİ SIĞINAĞI KAFETERYA YAPMIŞ
Soruşturmayı yürüten Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı Deprem Suçları Soruşturma Bürosu, yıkılan Sözel Apartmanıyla ilgili binanın statik yapısı, proje ve onaylı ruhsat belgelerinin ivedilikle gönderilmesini istedi.
Ancak savcılığa gönderilen yazıda 1993 yılına ait kayıtların ve belgelerin arşiv kayıtlarında olmadığı bildirildi. Müteahhit Celal İrkörenin projeye göre binanın zemin katından merdivenle inilen bodrum katındaki sığınağın duvarlarını yıkarak caddeyi görecek şekilde kaldırıma doğru kapı açtığı ve hava alması için kirişlerin traşlanarak ızgara takıp burayı bir süre kafeterya olarak kullandığı tespit edildi.
Apartmanın hemen arkasındaki bir iş merkezi olarak kullanılan plazanın da şikayete konu olduğu ortaya çıktı. 10 Aralık 2021 günü Yenişehir Belediyesi Zabıta Müdürlüğünün tuttuğu tutanak da Sözel Apartmanı arkasındaki plazanın kanalizasyon suyunun yıkılan apartmanın bodrumuna aktığı ve temeldeki kolonların zarar gördüğü belirtildi.
Plaza yetkililerinin imzadan imtina ettikleri belirlendi. Dershane işletmecisi Ş.A tutuklanarak cezaevine gönderilirken, projede yer alan inşaat mühendisi Ş.A ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
ONLARCA KİŞİYE MEZAR OLDU
Sözel Apartmanı enkazında müteahhit Celal İrkören ve eşinin yanı sıra İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı eski Devlet Bakanı Salim Ensarioğlunun yeğeni Engin, eşi Nupelda, çocukları Arin İmran Ensarioğlu ile 10 farklı dil ve lehçelerde Sezen Aksu ile çıktığı turnelerde kardeşlik türküleri seslendiren sanatçı Zilan Tigris olarak bilinen Dilek Küçüker ile tiyatrocu eşi çağdaş çankayanın da aralarında bulunduğu onlarca kişinin cansız bedenleri çıkarılmıştı.
DİYARBAKIRDAKİ BİNALAR
Diyarbakır: Toplam 28 bin 969 binada 294 bin 814 bağımsız birimde hasar tespit çalışması yapıldı. 643 binada yer alan 6 bin 932 bağımsız birimin acil yıkılması gereken ağır hasarlı ve yıkık olarak tespit edildiği belirlendi. 718 binadaki 10 bin 95 bağımsız birimin orta hasarlı, 6 bin 725 binada bulunan 86 bin 925 bağımsız birimin az hasarlı, 18 bin 39 binadaki 178 bin 216 bağımsız birimin ise hasarsız olduğu tespit edildi.