nsan Haklar Dernei (HD) Diyarbakr ubesi, 17-31 Mays Uluslararas Gözaltnda Kayplara Kar Mücadele Haftas kapsamnda Diyarbakr Adliyesi önünde basn açklamas yapt. Açklamann Türkçe metnini HD Diyarbakr ubesi Kayp Komisyonu Üyesi Frat Akdeniz, Kürtçe metnini ise HD Diyarbakr ubesi Yönetim Kurulu üyesi Yakup Güven okudu.
HD Diyarbakr ubesi Kayp Komisyonu Üyesi Frat Akdeniz, zorla kaybetmenin insanla kar ilenmi bir suç olduuna dikkat çekti. Hiçbir sava gerekçesi, sava ilan, iç siyasi istikrarszlk ya da olaanüstü hal zorla kaybedilmeleri hakl çkaramayacan ifade eden Akdeniz, gözaltnda zorla kaybetmenin, çounlukla Kürt Meselesiyle balantl olarak devlet ve balantl paramiliter güçler tarafndan gerçekletiine dikkat çekti.
21 YILDA YÜZLERCE K ZORLA KAYBEDLD
Zorla kaybetmenin siyasal, sosyal ve hukuksal talepleri yaygn ve sistematik bir ekilde, iddetle bastrma amacyla gerçekletiini ifade eden Akdeniz, HD ve Hafza Merkezi verilerine göre; arlkl olarak 1980-2001 yllar arasnda ve çounlukla 90l yllarda olmak üzere 1388 kii, devletin kolluk görevlileri ve ona bal paramiliter güçler tarafndan zorla kaybedilmitir. Elbette ki gerçek rakamlarn bunun çok üzerinde olduunu biliyoruz dedi.
EMR KOMUTA ZNCR ORTAYA çIKARILSIN
Türkiyede madurlarn ortak hissiyatnn faillerin cezadan muaf kald, geçmile yüzleme, geçmii anlama, telafi etme ve yarglama pratiklerinin hiçbir dönemde önemsenmedii yönünde olduunu belirten Akdeniz, unlar söyledi: Toplumsal adaletin tesisinde onarc adaletin belirleyici rolü gittikçe daha çok vurgulansa da devlet adna hareket eden yargsal makamlarn, ar insan haklar ihlallerinin nerde, nasl, kimler tarafndan, kimlerin verdii emirler dorultusunda ve hangi artlar altnda gerçekletiinin saptamas madurlar için hala çok önemlidir.
KOLLUK GÜçLERNN LED SUçLARDA ARTI VAR
Türkiye de fail kamu görevlisi olduunda bitmeyen pasif soruturmalar, beraatlar, zamanam ve cezaszlk politikas devreye girmektedir. lenen suçun yaam hakk ihlali olmas dahi faillerin yarglanmas yolunu açamyor. lenen suçlarn cezasz kalmas, suçu ileyen kiilerin görevlerine devam etmeleri, hatta terfi ettirilmeleri güven duyulacak bir yarglamann olmadn en açk ekilde göstermektedir. Unutmamak gerekir ki adil ve hakkaniyete uygun bir yarglama, demokrasinin gereidir.
Toplu mezarlarn bir ksm, nsan Haklar Dernei Diyarbakr ubesinin giriimiyle bölgenin farkl yerlerinde açlan toplu mezarlarla ortaya çkarlmtr. En son Siirtin Newala Kasaba bölgesinde bulunan toplu mezar bölgesinin yaplamaya açlmas insanlk açsndan elbette kabul edilebilir bir durum deildir. Bu hafza meknlar, devletin geçmite iledii suçlarla yüzlemesi için ve bir daha asla dememek için özenle korunmaldr.
GEçMLE YÜZLELSN, HAKKATLER ARATIRMA KOMSYONU KURULSUN
nsan haklar savunucular olarak, kayplar bulunsun, failler yarglansn mücadelesini srarla ve inatla sürdürmeye devem edeceklerini ifade eden Akdeniz, u talepleri sralad:
-Her eyden önce zorla kaybettirilenlerin akbetlerinin ortaya çkarlmasn ve zorla kaybedilenlerin bulunmas, faili meçhul cinayetleri sonucu katledilenlerin faillerinin ortaya çkarlmas için devletin tüm arivlerini açmasn talep ediyoruz.
-Yarg mensuplarn, sistematik cezaszlk politikasndan vazgeçmeye ve uluslararas belgelere göre insanlk suçu olan tüm kayp vakalar konusunda etkin bir yarglama yürütmeye, uluslararas sözlemeler uyarnca bu suçlar için zaman am hükümlerini dikkate almamaya çaryoruz.
-Hükümeti BM Kiilerin Gözaltnda Kayptan Korunmalar ile lgili Uluslararas Sözlemeyi imzalamaya ve sözleme gereklerini yerine getirmeye davet ediyoruz.
-Bu topraklarda benzeri aclarn bir daha yaanmamas, hakikatlerin ortaya çkmas ve toplumsal barn tesisi için Geçmile Yüzleme ve Hakikatleri Aratrma Komisyonu kurulmasn bir kez daha talep ediyoruz.
-Geçmiin bütün hukuksuzluunu toplumsal bellein unutkanlna havale ederek demokratik bir devlet ve toplum yaratmak imknszdr. Gerçek bir demokrasi iradesi geçmile yüzleme ve sorumlular yarg önüne çkarma iradesidir.
-Kaybedilen her insanla, insanlk deerlerimizin bir ksmn da kaybediyoruz. Her birimizin yaam hakk kaybedilenlerin akbetinin ve sorumlularnn ortaya çkarlmasna baldr.