Ahmet DEMR/sa PEK
DYARBAKIR - Diyarbakr Ticaret ve Sanayi Odas (DTSO) Bakan Mehmet Kaya, yükselen inaat malzemelerine ilikin basn açklamas yaparak Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoana yaanabilecek sosyal krlmaya kar, çözüm bulmasn istedi.
Kaya: Türkiye ekonomisi ve istihdamnn temel dinamiklerinden olan inaat sektörü 2018 ylnda balayp pandemi süreci ile birlikte hzla artan bir kriz ile karlamtr. Bu sürecin sorunsuz atlatlmas için devreye sokulan kredi destek paketleri, düen faiz oranlar ve konut satlarndaki artla 2020 yln bir büyüme ile kapatmtr. Ancak, son zamanlarda inaat malzemeleri fiyatlarnda kur art ile izah edilemeyecek spekülatif artlar yaanmaya balamtr. Sektörün en önemli malzemelerinden bazlarnn fiyat son 18 ayda %250 artarken, son bir ayda ise %100ün üzerinde gerçeklemitir. Oysa demir, çimento, cam ve alç gibi baz malzemeler ülkemizin yerli ve milli ürünleri olup, ithal hammadde girdisi minimum düzeydedir dedi.
MLYONLARCA NSAN ETKLENYOR
naat sektöründeki olumsuzluklarn yüzlerce sektörü ve milyonlarca insan da etkilediini vurgulayan diyen Kaya, açklamasn öyle sürdürdü: Malzeme bedeli pein ödenmi malzemelerin teslimat yaplmamakta, cam ise piyasada bulunmamaktadr. Fiyat artndan kaynakl olarak üretici, tedarikçi ve yüklenici arasndaki sözlemeler tek tarafl fesih edilmektedir. Bu da maliyetleri daha çok artrmakta, çeklerin karlksz çkmasna, iin süresinde tesliminde aksamalara neden olmaktadr. Emek youn yaps ile önemli bir istihdam salayan inaat sektörü, ülkemizin de en önemli büyüme araçlarndan biri olarak, dorudan ve dolayl olarak etkileimde olduu 200den fazla sektörü canl tutan bir sektördür. Dolaysyla bu sektörde yaanan olumlu ve olumsuzluklar domino etkisi yaratmakta, yüzlerce sektörü ve milyonlarca insan da etkilemektedir.
YAPILAN LERN KALTES DÜÜYOR
naat sektöründeki olumsuzluklarn hukuki süreçlerin balamasna neden olacan söyleyen Kaya, Ülkemizin alt ve üst yaplarnn yan sra, özellikle konut sektörünü durma noktasna getiren fiyat artlarnn durdurulamamas halinde sosyal anlamazlklar yaanmaya balayacaktr. Yap-Sat yöntemiyle faaliyet gösteren konut sektöründe yapm devam eden veya bitme aamasna gelmi konutlarn 3 ay önceki fiyatla bile satnn yaplmas mümkün olamamaktadr. Bu da alc ve satc arasnda anlamazlklara ve kaçnlmaz olarak yllarca sürebilecek hukuki süreçlerin balamasna neden olacaktr. Kamu ihalelerinin üstlenici firmalar fiyat fark ve fesih hakk talep etmektedirler. Ayn durum TOK ve dier inaat ilerinde de karmza çkacak, fiyat art ile ba edemeyen üstlenici firmalar iflas edecek, yüzlerce proje yarm kalacaktr. Bu da bata konut aç olmak üzere, ulam, iletiim ve daha birçok alt ve üst yap ihtiyaçlarnn aksamasna neden olabilecektir. Öte yandan kurdaki art nedeniyle nitelikli igücü yurtdna yönelmekte, bu da inaat sektöründe nitelikli igücü açna, yaplan ilerin kalitesinde düülere neden olmaktadr dedi.
ÖNLEMLER ALINSIN
naat sektöründeki sorunlarn giderilmesi için gerekli yasal mevzuatlarn hayata geçirilmesinin ekonomik kalknma açsndan büyük önem arz ettiini belirten Kaya, u taleplerde bulundu:
- Demir, çimento, alç ve hazr beton gibi ana kalemlerdeki spekülatif fiyat artlarna kar gerekli önlemlerin alnmas,
- TOK, YKOB ve dier kamu kurumlarnn inaat ilerini yapmakta olan üstlenici firmalara malzeme fiyatlarndaki art oran kadar fiyat farknn ödenmesi,
- Kamu ihalelerinin üstlenici firmalarna cezai müeyyide uygulanmadan tasfiye karar, fiyat fark ve/veya devir hakk tannmas,
- Üretici firmalarn stokçuluk yapmalar önlenerek, tedarikçi ve nihai tüketici durumundaki firmalarn malzeme taleplerinin hemen karlanmas için ilgili kurumlar gerekli tedbirlerin almas,
- vedi bir kararnameyle yaanan anlamazlklarn önüne geçecek tedbirlerin alnmas, fiyat farkndan kaynakl olarak taahhüdünü yerine getiremeyen firmalarn cezai müeyyidelerle karlamalarnn önlenmesi..