Fobi kelimesinin kökeni Yunan mitolojisindeki Phobosa dayanmaktadr. Bir korku sorunu olan fobi, gerçek anlamda ciddi bir tehlike oluturmad halde bir nesne (örn. hayvan) ya da durumdan (örn. yüksek yerler) kiinin orantsz bir düzeyde sürekli korku duymas halidir.
Fobisi olan kiiler, korktuklar eyle karlatklarnda hemen ar tepki verirler. Bu yüzden korktuklar eylerle karlama kaygs tarlar ve bunlarla karlamamak için çeitli durumlardan kaçnrlar.
Bu kayg ve kaçnma, yaamlarnda aksamalara neden olur. nsanlar, çok çeitli durumdan korku duyabilirler. Kii, korktuu varln aslnda korku duymas gerekmeyen bir ey olduunu bilmesine ramen kendine engel olamayarak korkmaya devam eder. Fobi yaayan insanlara fobik denir. Fobi yaadklar anda kalp ritminde hzlanma, ba dönmesi, göz kararmas, terleme ve benzeri tepkiler görülebilir.
Fobiler çeitli nedenlere dayanabilir. Olay yaamak, travmatik bir deneyime maruz kalmak ya da maruz kalan biriyle karlamak kiinin fobi sahibi olmasna neden olabilir.
Önemsiz gibi görülen eylere dair yaanan korkular bazen mantksz gibi görünse de bu korkular yaayan milyonlarca insan bulunuyor.
nsanlar korkutan pek çok ey vardr. En yaygn on fobi türü:
Sosyal Fobi
Sosyal fobiler, en bilinen korku türüdür. Sosyal fobi, bireyin bakalar tarafndan yarglanabilecei kaygsn tad toplumsal ortamlarda mahcup ya da rezil olaca düüncesi ve bu konuda belirgin ve sürekli korkusunun olduu bir kayg bozukluudur.
Baz insanlar yarglanmaktan o denli korkarlar ki bakalarnn önünde yemek yemek gibi belirli durumlardan dahi kaçnrlar.
nsanlarn yüzde 5i sosyal fobi sahibidir.
Klostrofobi: Kapal alan korkusu
Klostrofobi adyla da bilinen kapal alan fobisi, kiinin kapal alanda kalmas gerektiinde ciddi iç sknts yaamasna ve fizyolojik belirtilerin de elik etmesiyle kendisini daha kötü hissetmesine neden olan psikolojik bir rahatszlktr.
Kapal alan korkusu. Latince claustrum (kapal bir yer) ve Yunanca phobos kelimelerinden gelir. Nüfusun yaklak yüzde 7si klostrofobiye sahiptir.
Klostrofobik insanlar genellikle asansör, camsz bir oda ya da uçakta bulunmaktan korkarlar. Baz klostrofobikler boazl kazak giymenin de onlar rahatsz ettiini belirtmitir.
Agorafobi: Açk Alan Korkusu
Agorafobi açk alan korkusu olarak bilinirken, aslnda çok daha karmak bir korku türüdür.
mkansza yakn denebilecek kadar, insanlarn normal bir hayat sürmesini tehdit eden ya da evlerine hapsedebilen oldukça ciddi bir kayg bozukluudur.
Agorafobisi olan baz insanlar, belirli alanlarda ya da mekanlarda bulunmaktan kaçnrlar
Akrofobi: Yükseklik Korkusu
Yunanca acron (yüksek) ve phobos kelimelerinden gelir. Yükseklik korkusuna sahip insanlar hz trenlerinden, cam asansörlerden hatta yürüyen merdivenlerden bile korkabilirler. Akrofobi, kadnlarda erkeklere oranla iki kat daha yaygndr.
Baz insanlar yükseklikten o kadar korkarlar ki yerel alveri merkezlerindeki asansörler bile balarnn dönmesine sebep olur.
Pteromerhan Fobi: Uçu Korkusu
Havaclk kazalar yaygn iken, pek çok insann bir uçak kazas korkusuna sahip olmas ve bu nedenle uçmaktan korkmas anlalr bir durumdur.
Uçu korkusu, aslnda kapal alan korkusuna oldukça yakndr.
Baz teoriler özel fobilerin hayatta kalma mekanizmas ile genetik olarak balantl olduunu öne sürmektedir.
Araknofobi
Örümcek, böcek, akrep ve dier eklem bacakl hayvanlardan korkmak. Baz ar durumlarda araknofobik kiiler örümcek a gördüklerinde bile tepki gösterebilirler. Araknofobik kiiler kamp, daclk, yürüyü ve benzeri sporlar yapamayabilirler.
Ofidiyofobi: Ylan Korkusu
Kiiler, canl ylanlarn haricinde ylan resimlerinden, videolarndan, sesinden ve hatta ylan kelimesinden bile korkabilirler.
Aratrmalara göre insanlarn üçte biri ofidiyofobiye sahiptir. Bazen herpetofobi (sürüngen korkusu) olarak da adlandrlabilir. Baz insanlar ylan eklindeki eylerden de korkabilirler.
Sinofobi: Köpek Korkusu
Köpek korkusu, özellikle çocuklar arasnda yaygn olan bir korku türüdür.
Bu korku bir hayvan ile olumsuz bir deneyim yaamakla daha da iddetlenebilir. En zor fobilerden birisi olabilir.
Astrafobi: Frtna Korkusu
Gök gürültüsünün gürleyen sesinin neden insanlarn kalbine heyecan sald anlalr bir durumdur ve frtna korkusu yaygn bir korku türüdür.
Tripanofobi: ne korkusu
Bir parça keskin bir metalin kolunuza saplanmas korkusu, pek çok insanda inelere kar güçlü bir honutsuzluk hali gelitirebilir.