Diyarbakrda uygulanan imar affyla kentte rant alanlar yaratld ve kayym yönetimindeki belediyelerin rant amaçl kaçak yaplamaya izin verdiklerine TMMOBun iddialar tartma konusu olmaya devam ediyor. Dün bir açklama yapan TMMOB, uygulamann her koulda bankaya borçlanmay zorunlu hale getirerek yoksullama ve mülksüzleme sürecine yol açtn vurgulad.
Diyarbakr Valilii bünyesinde kentte bir çok noktada ykmlar yaplyor. Ykmn yaand yerler Benu Sen, Balar ve Karapnarda yoksul kesimin evlerinin bulunduu bölgeler. Valilik hak sahipleri ile uzla salandn açklamasna ramen, Türk Mühendis ve Mimarlar Odalar Birlii (TMMOB) l Koordinasyon Kurulu uygulanan kentsel dönüümün yoksul kesimi madur ettii, baz çevrele rant alan oluturduunu iddia etmeye devam ediyor.
TMMOB 30 Aralk 2021de Diyarbakr Adliye binas önünde açklama yaparak kaçak yaplamaya izin veren yetkili kurum ve kayymlar hakknda savcla suç duyurusunda bulunarak konuyu yargya tamt. Bunun ardndan Diyarbakr Valisi ve Büyükehir Belediyesi Kayym Münir Karalolunun radenizi bakasna teslim etmisiniz. Elinize tututurulan bildiriyi okuyorsunuz. Bu ehrin sahibi var TMMOBu hedef almas tartmalar trmandrd. Ak Parti ve muhalefet partilerin baz isimlerinin de kentsel dönüüme yönelik tepki ve destek açklamalarnda bulunmasyla olay siyasi polemie dönüürken, TMMOB Diyarbakr l Koordinasyon Kurulu dün de açklama yapt.
KENTN ASIL SAHPLERN YERLERNDEN EDECEK
Kurul, kentte yaanan imar sorunu, çarpk yaplama, valilik tarafndan uygulanan kentsel dönüüm projesi ve projenin neden olduu sorunlarla ilgili yazl açklama yapt.
Açklamaya göre kentteki nüfus artnn nedeni 1980 sonrasnda köy boaltmalar ve zorunlu göçler. Göç ile birlikte hzl bir kentleme, gecekondulama, bölgesel eitsizlikler, kente uyum/kentlileememe ve kentsel sistem gibi sorunlar ortaya çkardnn belirtildii açklamada, devletin bu sorunlar çözmeye yönelik gelitirdii politik yaklamlarn çeitli imar aflar ve kentsel dönüüme ilikin anayasal düzenlemeler olduu hatrlatld. Bu kapsamda Afet Riski Altndaki Alanlarn Dönütürülmesi Hakknda Kanuna 2016 ylnda Güvenlik gerekçesi eklenerek Diyarbakr da birçok mahallenin güvenlik gerekçesi ile riskli alan ilan edildiinin belirtildii açklamada, Birçok yap sahibi o dönem yürürlükte olan ve bir kentsel dönüüme kadar geçerlilii olan imar affndan faydaland. Hak sahiplerinin mülkiyet sorunu çözülmeden balatlan bu kentsel dönüüm projeleri kentin asl sahiplerini yerlerinden edip madur edecektir. Ruhsatsz yaplamann önünü açan, kaçak yaplara göz yuman yetkililere soruyoruz; madem burada yaayan vatandalar igalci neden elektrik ve vergi tahsilat yapld? Madem yaplar kaçakt ve yklmas gerekiyordu neden af çkartarak oturmalarna izin verildi sorular gündeme getirildi.
HALKIN BARINMA HAKKI SEKTEYE URATILDI
Vatandan barnma hakkn yerine getirmesi gereken devletin, bölge insannn yaam koullarn iyiletirmeden yapt uygulamalarda vatandan barnma hakkn sekteye urattnn vurguland açklamada, uygulanmak istenen kentsel dönüüm projelerinin sorunlu olduuna dikkat çekildi. Kentin kültürünü, sosyal dokusunu ve yaam alkanlklarn yok sayan bir planlama anlaynn halka reva görülemeyeceinin belirtildii açlamada, kentsel dönüüm ile uygulanan politikalarn olumsuzluu maddeler halinde sraland:
YÜKSEK GELR GRUPLARINA HTAP EDEN YERLER YARATILMAK STENYOR
- Yaratlmak istenilen rant alanlaryla bölgede yaayan halk yerinden ederek görece daha yüksek gelir gruplarna hitap eden, yer yer younluk artlar öngören, kentli için bölgede tanmlanmas zorunlu olan kamusal alanlardan ya mahrum edilerek ya da bu alanlarn büyüklüklerinin küçültülerek daha fazla imar alan yaratmak dnda hiçbir kayg güdülmeyen bu planlama anlaynn hukuken bir karl yoktur.
YIK-YAP MANTII GERçEKç DEL
- Güvenlik gerekçesiyle dokusu deitirilmek istenilen yaam alanlarnda bölge halk için hiçbir ekonomik gelecek tasarlanmazken yk yap mantyla alanlarn rehabilite edildii iddiasnn gerçeklii yoktur. Sosyo-ekonomik bakmdan dezavantajl olan gruplar kentte kaderine terk etmek sorunlar çözmedii gibi derinletirir.
- Bölge halkn yerinden etmeden kentsel dönüüm projeleri yapmak mümkündür. Ancak kr amac gütmeden bölge halk için sosyal konut projeleri kentsel dönüüm alannda yaplabilir ve o bölgede yaayan insanlar için kendi alkanlklarna ve geçinme biçimlerine uygun ekonomik ilevler kazandrlabilir. Doalnda gerçekleecek bu yap hem fiziksel hem sosyal açdan kentli için daha yaanlabilir hale gelecektir.
- Devlet ve TOK eliyle özel sektöre sermaye birikim kanallar açan bu dönüüm sürecinin, düük gelirli kesim açsndan çounlukla ekonomik ve sosyal alarn kaybedilmesi ve daha güvencesiz yaam pratiklerine maruz brakld görülmektedir. Uygulanmak istenen kentsel dönüüm modeli her koulda bankaya borçlanmay zorunlu hale getirmekte ve ödeme güçlüü yaayanlar açsndan ciddi bir yoksullamaya ve mülksüzleme sürecine yol açmaktadr.
VATANDA GÖç ETTRLP BORçLANDIRILMASIN
- Günümüz kentsel dönüüm projeleri konusunda gerek afet riski ve güvenlik kaygs gerekse rant beklentisi üzerinden bir anlamann olutuunu görebilmekteyiz. Tam da bu noktada kentsel dönüüm nasl ve kimin için yaplmal üzerinden biz meslek odalar olarak süreçleri takip etmekteyiz. Diyarbakrn tarihi-corafi birikimleri ve sosyal çevresiyle uyumlu, deer üreten ve bu deeri adil bölütüren, demokratik ve katlmc bir kentsel dönüüm sürecinin yaanmasnn mümkün olduunu biliyoruz.
- Meslek odalarmzn kentsel dönüüm uygulamalarndaki temel görüü vatandan göç ettirilmeden, borçlandrlmadan, yaplarak yllardr yaad alanlarda kültürel ve sosyal dokusunu yaam alkanlklaryla devam ettirmesidir. stenirse gayet uygulanabilecek bir yöntemdir.