Haziyene tescili yaplan Süryanilere ait kilise, manastr ve mezarlklarn bir ksmnn tahsisinin ise Diyanetileri Bakanlna yapld belirtildi.
Mor Gabriel Manastr Vakf Bakan Kuryakos Ergün, komisyona yaptklar itirazlardan sonuç alamadklarn bu nedenle dava açmaya hazrlandklarn belirtti. Yetkililer ise, Mardinin büyükehir olmas ve köy tüzel kiiliinin kaybolmas nedeniyle köy tüzel kiiliine ait ibadethane, mezarlklar, gibi mülklerin hazineye devrinin yasaya uygun yapldn söyledi.
Mardinin Büyükehir olmas ve ardndan köylerin resmi olarak mahalleye dönütürülüp il idaresinin balanmas nedeniyle, Mardin Valilii bünyesinde Devir Tasfiye Paylatrma Komisyonu kuruldu. Komisyonun Mardinin Midyat ve Nusaybin ilçelerinde Süryanilere ait çok sayda kilise, manastr, mezarlk gibi mülkleri kamu kurumlarna devrettii ortaya çkt. Devirlere Mor Gabriel Manastr Vakfnn yapt itirazlarda rededilince, Vakfn mahkemeye bavurmaya hazrland belirtildi. Mor Gabriel Manastr Vakf yapt çalmada, Süryani cemaatine ait çok sayda kilise, manastr, mezarlk ve baka dier arazileri bata Hazineye tescil edildii, bir ksmnn tahsisinin ise Diyanet leri Bakanlna yapldn tespit etti.
SONUç ALAMADIK, DAVALAR AçIYORUZ
Mor Gabriel Manastr Vakf Bakan Kuryakos Ergün, aznlk vakflarnn Türkiyede yllardr mülk edinemediklerini, AK Parti Hükümetinin 2002 ve 2008 ylnda yapt deiiklikler ile kendilerinin baz tapularn vakfn üzerine almaya baladklarn belirterek unlar söyledi:
Mardin, büyükehir olunca devir tasfiye komisyonu Süryani cemaatine ait klise, manastr, mezarlklar ve baz arazilerimizin bir ksmn Haziniye tescil ettirip, bunlarn bazlarn Diyanet leri Bakanlna tahsis ettiinini örendik. Valilie yaptmz itirazlardan bu arazilerin, kliselerin ve manastrlar ile mazarlklarn kendi malmz olduunu ve vakfa verilmesini istedik ama bir sonuç alamadk. Bunun mümkün olmadn söylediler. Bu arada kadastro çalmalar yaplrken çoundan haberimiz olmad. Bununla ilgili de skntlar yaadk. Vakflar Genel Müdürlüü ile de görütük, onlar da böyle bir ey ile ilk kez karlatklarn ve bize dosya hazrlayp kendilerine göndermemizi istediler. Devir kararnn iptali için dare Mahkemesine kar dava açmaya hazrlanyoruz. Tapularn iptali için ise Asliye Hukuk Mahkemelerine davalar açtk ve yeni davalar açmaya devam edeceiz.
Vakf Bakan Ergün, ilk tespitlerine göre aralarnda Midyatta 3, Midyat Doançay Köyünde 2, Midyat Balarba Köyünde 1 kilisenin yan sra, Süryani cemaatine ait 20 parça arazinin devlet kurumlarna tahsisinin yapldn söyledi.
VALLK: BÜYÜKEHR OLUNCA BAZI MÜLKLER HAZNEYE DEVREDLD
Mardin Valilii yetkilileri ise, kentin Büyükehir olmasndan sonra doal olarak köylerin mahalleye dönütürülmesi ile köy tüzel kiiliinin kaybolduunu ve köy tüzel kiilii üzerinde bulunan ibadethane, cami, mescit, mezarlklar gibi mülklerin hazineye devir edildiini belirterek öyle dedi:
O dönem hazineye devri yaplan mezarlklarn tümü Büyükehir Belediyesine devri yapld. Ancak baz yerlerde ibadethanelerin tahsisi Diyanet leri Bakanlna yapld. Büyükehir Belediyesi o zaman dava açt ve davalarn bir ksmnda iptal karar, bir ksmnda ise red kararlar verildi. Devir komisyonu o dönem söz konusu köy tüzel kiiliine ait olan yerlerin devrini ülke genelinde bütün salanmas için Belediyeler yerine hazineye devir yapt. Hazine de devri yaplan yerlerin uygunluguna göre tahsis ilemi gerçekletirdi. Söz konusu baz köylerdeki klise ve mülkler ile ilgili devir ilemi yaplmamtr ve karar verilmemitir.
DAVA DLEKçESNDE, LOZAN HÜKÜMLER HATIRLATILDI
Mor Gabriel Manastr Vakf avukatlarnca hazrlanan dava dilekçelerinde, kadastro tespitlerinin gerçekletii dönemde, muhtelif nedenlerle fiili zemin üzerinde salkl ekilde kadastro tespit çalmalarnn yaplmad kaydedilerek u görüler savunuldu:
Bu vesile ile bu derece bariz hata sonucu, Müvekkil Vakfn çok önemli ve bünyesinde bulundurduu tanmaz mallarn öncesinde Köy Tüzel Kiilii, akabinde de Maliye Hazinesi adna tescil edilmi olunmas, müvekkil Vakfn Anayasamzn 35. ve Avrupa nsan Haklar Sözlemesinin 1 nolu protokolünün 1. maddesi ile korunan mülkiyet hakknn açk bir ekilde ihlaline neden olmutur.
Dilekçede, Lozan Anlamasnn 42/3 maddesindeki, Türk Hükümeti, söz konusu aznlklara (gayrimüslimlere) ait kiliselere, havralara, mezarlklara ve öteki din kurumlarna tam bir koruma salamay yükümlenir. Bu aznlklarn Türkiyedeki vakflarna, din ve hayr isleri kurumlarna her türlü kolaylklar ve izinler salanacak ve Türk Hükümeti, yeniden din ve hayr kurumlar kurulmas için, bu nitelikteki öteki özel kurumlara salanm gerekli kolaylklardan hiç birini esirgemeyecektir bölümü de hatrlatlarak, bu hatal mülkiyet durumunun, Türkiye Cumhuriyetinin kurucu anlamasna olan Lozan Anlamasn da açkça ihlal ettii öne sürüldü.
DYANET LER BAKANLIINA TAHSS EDLEN KLSE VE MANASTIRLAR
Mardinin Büyükehir olmasndan sonra kurulan Devir Tasfiye ve Paylatrma Komisyonu, Süryanilere ait kilise, manastr ve mezarlklarn bir ksmnn tahsisinin ise Diyanet leri Bakanlna yapld belirtildi. Diyanet leri Bakanlna tahsisi yaplan Süryani Cemaatine ait klise ve manastrlar öyle:
Mardin Midyat lçesine bal Mercimekli Köyü: Morla Ozer Manastr
Mardin Nusaybin ilçesine bal Günyurdu Köyü: Mor Gogo Klisesi
Mardin Nusaybin ilçesine bal Üçköy küyü : Mor Melki Manastr
Mardin Nusaybin ilçesine bal Daiçi köyü: Mor Aho Klisesi
Mardin Nusaybin ilçesine bal Dibek Köyü: Mor Yakup Manastr
CEMAAT VAKIFLARININ TAINMAZ MAL EDNMES YASAKTI
Mor Gabrial Vakf avukatlarndan Rudi Sümer, Türkiyedeki cemaat vakflarnn 2008 ylnda çkan Vakflar Kanununa kadar tanmaz mal edinmelerinin tamamyla yasak olduunu hatrlatt. Daha önce yaplan kadastro çalmalarnda, vakflara ait tanmaz mallarn o dönemde bu kstlayc durumdan ötürü köy tüzel kiilikleri adna yazldn belirten avukat Rudi Sümer, öyle dedi:
Bu kapsamda 14 yeni büyükehir belediyesinin kurulmasna dair 6360 sayl kanunun yaynlanmasndan itibaren, köy tüzel kiilikleri ile il özel idareleri yeni büyükehir belediyelerin kurulduu yerlerde tasfiye edilmitir. Bu tasfiye sonucunda köy tanmazlar ilgili kamu kurumlarna datlmas amacyla Valilik bünyesinde tasfiye komisyonlar kurulmutur. Bizler de Midyat Süryani Mor Gabriel Manastr Vakf olarak bu köy tüzel kiilii adna kaytl olup, ama aslna realitede, gerçekte vakfn mal durumunda bulunan özellikle kilise ve manastrlarla, Süryani mezarlklar ve bu kilise ve manastrlar ait tanmaz mallarn vakfa iadesi için hem sözlü hem yazl bavurularda bulunduk. Maalesef herhangi bir tatmin edici netice alamadk ve tanmaz mallar türlerine göre ilgili kurumlara datld. Kilise ve manastrlar hazine adna tesciline karar verilerek tahsisi de Diyanet leri Bakanlna yapld. Süryani mezarlklar Mardin Büyükehir Belediyesine verildi, bu kilise ve manastrlara ait ve bu kilise ve manastrlarda kalanlarn geçimine dair olan araziler ise ilgisine göre belediyelere devredildi. Buna kar biz uan tasfiye komisyonunun bu kararnn iptali için dava hazrl içerisindeyiz.