Diyarbakrda insanlardan göçmen kulara, balk türlerinden kaplumbaalara kadar canllar için hayat kayna olan Devegeçidi Baraj Gölü, iklim deiikliinin etkisiyle yaanan kuraklktan etkilendi.
Devegeçidi çay üzerinde sulama amacyla 2010 ylnda kurulan ve 3 milyon metreküpü akn su toplama hacmine sahip olan baraj gölündeki su seviyesinde, kar yandaki düü, iklim deiiklii, buharlama gibi nedenlerle bu yl normalin üzerinde bir düü yaanyor.
Göçmen kular için önemli besin ve yumurtlama alan olan, tatl su balkçl yaplan, tarmsal üretimde sulama amaçl kullanlan, Frat ve su kaplumbaas gibi birçok türe ev sahiplii yapan baraj gölünde yaanan su çekilmesi canllar da olumsuz etkiledi.
Göl tabanndaki çamurda besin bulmaya çalan göçmen kular, bölgedeki ölçüm kulesi ve düen su seviyesinde balk avlamaya çalan vatandalar havadan da görüntülendi.
SU AZALINCA TÜRLERDE DE AZALMA GÖRÜLDÜ
Dicle Üniversitesi (DÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölüm Bakan Prof. Dr. Ahmet Klç, yaklak 40 yldr bölgede biyolojik çeitlilik ve göçmen kulara yönelik çalmalar yürüttüünü söyledi.
Devegeçidi Baraj Gölü havzasnn biyolojik çeitliliin yan sra göçmen ku türleri bakmndan da oldukça zengin bir yapya sahip olduunu ifade eden Klç, Karacada havzasnn suyunu toplayp, sulama amacyla kurulan bir barajmz. Maalesef her geçen gün azalan sudan dolay biyolojik ve ku çeitliliinin azaldn biliyoruz. Burada iki üreme dönemi boyunca 110 ku türü tespit ettik. Bunun yannda memelilerden, sürüngenlerden yana zengin bir çeitlilik var. Mesela Frat Kaplumbaas var. dedi.
Prof. Dr. Klç, farkl etkenlerden kaynakl su seviyesinin azaldn dile getirerek, En büyük etmen küresel snma dediimiz neden. Düzenli kar yann olmamas ve kuraklk dolaysyla Devegeçidine gelen su miktarndan ciddi azalma oldu. Sular azalnca o bölgede yaayan biyolojik çeitlilikte, türlerde de azalma görüldü. 20-30 yl içerisinde ciddi deiimler oldu. diye konutu.
SUYUN TASARRUFLU KULLANILMASI ÖNERS
Sularn çekilmesiyle balk ölümlerinin yan sra dier canllarda da hem say hem de tür olarak azalma gözlemlendiini aktaran Klç, öyle konutu:
Yaplan çalmalarda 20 sene önceye göre en az 20 türün ortadan kalktn, balk türlerinin yan sra dier omurgasz türlerin de azaldn görüyoruz. Balklarmz azald, tür ve say olarak kularmz da azald. Bunlar görünenler. Görünmeyen kayplar ise çok daha ciddi boyutlarda.
Klç, bu konuda çaresiz olunmadna iaret ederek, yaplabileceklerin en banda suyun çok tasarruflu kullanlmasnn geldiini belirtti.
Var olan suyun, özellikle küçük derelerin zenginletirilmesi için bitki örtüsüne ve aaçlandrmaya arlk ve önem verilmesi gerektiine dikkati çeken Klç, Tarm alan olan yerlerde ekimden vaz geçilmemeli. Ekimin olduu yerde havadaki nem oran artaca için yalara katks olacaktr. Tarmda özellikle damlama ve yamurlama sistemi tercih edilmeli. Yamur sularn biriktirmemiz lazm. Ve evlerde atk sular yeniden kullanmalyz. Ülkemiz maalesef su zengini bir ülke deil. Bu yüzden sular kirletmeden defalarca kullanmamz gerekiyor. Rüzgar ve güne enerjisinden de faydalanrsak küresel snmay engelleriz. ifadelerini kulland.