Onlarca medeniyete ev sahiplii yapan ve sra d kalkan bal ekliyle dünyada bir ei ve benzeri bulunmayan Diyarbakr surlar kaderine terk edilmenin hüznünü yaatyor. Hevsel bahçeleriyle birlikte 2015 ylnda UNESCO Dünya Kültür Miras Listesine alnan bu ender 82 burçlu yap, Sur ilçesindeki olaylarn da etkisiyle geri planda brakld. Diyarbakr Söz Gazetesi ekibi olarak, burçlarnn bir çounun mezbeleye döndüü, tinercilerin mesken tuttuu, ve diplerinde dikkat ta düebilir uyar levhalarna ramen gölgesinde insanlarn dinlendii surlarn içler acs halini vatandalara sorduk,
te vatandalarmzn kadim Diyarbakr surlarnn haliyle ilgili görüleri;
BURAYA SAHP çIKMAMIZ LAZIM VE KIYMETN BLMEMZ LAZIM
Kemal Bahçecioullar, Surlara gerekli önemi vermiyoruz ne yazk ki. Verseydik halimiz böyle olmazd. Surlara yazlar yazyoruz. Dikkat ta düebilir yaz var ama gölgesinde insanlar dinleniyor. Ne yapsnlar baka gidecek yerleri yok bu insanlarn. Ölümü göze almlar ksacas. Buralarn onarlmas lazm. Böylece ekonomi güçlenir. Acaba bilerek mi yapmyorlar? Diyarbakr medeniyetler ehri, bular slam ordular fethetmi. Dünyada böyle bir yer yok. çin Seddi uzun olabilir ama Diyarbakr surlar gibi görkemli olamaz. Buraya sahip çkmamz lazm ve kymetini bilmemiz lazm.
YETKLLER DUYARSIZ DAVRANIYOR
Levent Tutan, Tarihin bakenti olarak bilinen Diyarbakrda bu kadar tarihi barnda saklayan bu ilin gereken hizmeti gördüünü hiç sanmyorum. Bu yklan yerlerin tamiri ve tadilat yaplsa, turist çekme açsndan iyi bir ey olur. Bularn yeniden düzenlenmesi insanlara hizmet verilmesi lazm. Tarihimize sahip çkmamz gerekiyor. Ama Diyarbakr gibi bir yerde bunlara sahip çklmadn düünüyorum. Yetkililer duyarsz davranyor. Böyle giderse sularn yklmayaca ne malum. Görüyorsunuz millet burada sabahtan akama kadar sur dibinde oturuyor, birinin kafasna ta düse, bir insann canna mal olur Allah korusun.
HALK OLARAK BU SURLARA GEREKEN DEER NE YAZIK K VERMYORUZ
Turan Demirel, Halk olarak bu surlara gereken deeri ne yazk ki vermiyoruz. nsanlar buralara Avrupadan geliyor ama bu sularn içine girdiiniz zaman içi le gibi. Bilemiyorum biz neden buralara gerekli özeni göstermiyoruz. Bildiim kadaryla, insanlarmzn cahilliiyle birlikte biz buralar korumuyoruz. Surlar restore edilirse turizm elbette ki çok canlanr. Ama bu haliyle ben turist olsam ve bu surlarn bu halini görsem gezmek istemem. Ama temiz olsa gezip dolarm ve herkese de buralardan bahsederim.
DYARBAKIRIN HER YERNDE TARH ESERLER VAR
Hamdi Aslan, bence biz Diyarbakr surlarna gerektii gibi önem vermiyoruz. Diyarbakr olduu için ve dou olduu için Diyarbakra önem verilmiyor. Bat taraf olsayd daha da önem verirlerdi. Yetkililer bu konuda çok duyarszlar. Surlar tamir edilirse bütün turistler Diyarbakra akn eder. Bilmiyorum ama bu devlet adamlar Diyarbakra hiç bakmyorlar. Diyarbakrda her yerde tarihi eserler var. Belki duymusunuzdur çnar ilçesinde Zerzevan kalesi var. Bende oradaki kaz çalmalarnda çalyorum ve biz oralarda da hiç ilgi görmüyoruz. Orada çalmasna çalyoruz ama tam deil. Arlkl çalyoruz. Senede 3 veya 6 ay çalyoruz. Sürekli deil yani. Geçen sene çalmadk mesela. Kaz çalmalar uan yok ama haftaya balayabilir.
SURLARIN ONARIMI SENELERDR AKSIYOR
Diyarbakr Kültür Turizm ve Musiki Dernei Bakan Kenan Aksu, Binlerce yldr dimdik ayakta duran surlarn önündeyiz. Bu surlar dünyann hiçbir yerinde olmayan yapdr. çindeki settir ama buradaki surdur. Yükseklik ve genilik açsndan dünyada birincidir. çine giden turist says 5-10 milyondur. Üstündeki kitabeler, böyle bir varlk, tarihi geçmii, surlar anlatyor. Elimizde böyle bir deer var. Allah rzas için diyorum, bu surlarn onarm senelerdir aksyor. Formalite ve bürokrasi bu ie engel oluyor. UNESCO Dünya Kültür Miras Listesine girdi. Bununla birlikte Diyarbakr çok güzel bir ivme kazand. Diyarbakra gelen bir turist, UNESCOnun listesine bakar. Bizim için çok önemli ve turist getirisi olacak bir eserdir Diyarbakr surlar. Ama maalesef surlarn onarm ve bakm yok. Neyi bekliyoruz anlamadm. Onarm yapamyorlarsa batdaki gibi sivil toplum kurulularna versinler. Sayn cumhurbakanmza buradan sesleniyorum, böyle bir eser, böyle bir tarih nerede var. çler acs durumu görüyorsunuz restorasyon yaplmadan yklan burçlar görüyorsunuz. Surlarn sahipsiz ve çöplük halinde tuvalet olarak kullanlyor. çinde emniyet ve güvenlik olmad için her türlü suiistimale açk yerler buralar Urfa kapn 15 seneden beridir restorasyonun yaplmamas yklma noktasna geldiini görüyoruz. Buradan yetkililere restorasyon için bir an önce harekete geçmeleri için çarda bulunuyoruz.