ABDde 3 Kasmda yaplacak seçimlerde, ülkenin yeni bakannn kim olaca sorusu öne çkarken, ayn zamanda Temsilciler Meclisinin tamamnn ve 100 sandalyeli Senatodaki 35 sandalyenin deiecei Kongre seçimleri de önemli yer tutuyor.
Amerikan halk, 3 Kasmda hem ülkeyi 4 yl yönetecek yeni bakan için Cumhuriyetçi Donald Trump ile Demokrat Joe Biden arasnda bir seçim yapacak hem de ABD Kongresinin iki kanad Temsilciler Meclisi ve Senatoda görev yapacak isimleri belirleyecek.
Kongre seçimleri, özellikle Trump ile Biden arasnda ciddi kutuplama yaayan Amerikan kamuoyu nezdinde bakanlk seçimleri kadar yank uyandrmasa da ABD siyasetinde oldukça büyük bir öneme sahip.
Zira Kongrenin hangi kanadnn hangi parti tarafndan kontrol edildii, ABD bakannn çalma alann da önemli ölçüde belirliyor.
435 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyeleri 2 yllna göreve gelirken, 100 sandalyeli Senato üyeleri ise 6 yllna seçiliyor.
Temsilciler Meclisinde hangi eyaletin ne kadar temsilcisi olaca, eyaletlerdeki seçim bölgelerinin nüfus younluuna göre belirlenirken; Senatoda her eyaletin 2 senatörü bulunuyor.
- Kongrede mevcut parti dalm nasl?
Mevcut sistemde, bölünmü Kongre ile yönetilen ABDde, 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinde, 2018deki ara seçimlerde Demokratlar çounluu yakalamt.
Mecliste 232 Demokrat, 197 Cumhuriyetçi ve 1 Liberteryan vekil bulunurken, 5 koltuk ise çeitli nedenlerle bo durumda.
Federal göreve gelecek kiilerin nihai onayn veren 100 sandalyeli Senatoda ise u anda çounluk Cumhuriyetçilerde. Senatoda Cumhuriyetçilerin 53 koltuu, Demokratlarn 45 koltuu, Demokratlarla hareket eden bamszlarn da 2 koltuu bulunuyor.
Senatonun Cumhuriyetçilerin elinde bulunmas, görevindeki 4 yl boyunca Trumpa birçok adaynn onaylanmas sürecinde kolaylk salarken, geçen ubatta Trump, hakkndaki azil soruturmasndan aklayan da yine Senato oldu.
- Temsilciler Meclisi Demokratlara yakn, Senatoda kafa kafaya rekabet var
ABDnin önemli siyasi analiz sitelerinden Real Clear Politicste (RCP) yer alan son anketlere göre, Demokratlarn Temsilciler Meclisinde çounluu kazanmasna kesin gözüyle baklrken, Senatoda ise iki parti arasnda kyasya bir yar öne çkyor.
Temsilciler Meclisinde Demokratlarn u anda 214 sandalyeyi ellerinde tutacaklar, Cumhuriyetçilerin kazanmas beklenen sandalye saysnn ise 182 civarnda olduu görülüyor.
Geriye kalan 39 sandalye içinse her iki parti arasndaki rekabetin halen sürdüü ifade ediliyor.
Kararszlarn son günlerdeki tercihleri, bu sandalyelerin akbetini büyük oranda belirleyecek.
- Senatoda yar baa ba sürüyor
Öte yandan seçimlerde 12 Demokrat senatör ve 23 Cumhuriyetçi senatörün koltuu için de seçmenler oy kullanacak.
RCPteki anketlerin ortalamasna göre, Demokratlarn Senatoda en az 45 koltuu, Cumhuriyetçilerin ise 46 koltuu kazanmalarna kesin gözüyle baklyor.
Baa ba yarn sürdüü 9 koltuun kaderi ise Senatoda çounluun kimin elinde olacan belirleyecek. Söz konusu 7 koltuk için Arizona, Georgia, Iowa, Maine, Michigan, Minnesota, Montana, Güney Carolina ve Kuzey Carolina eyaletlerinde iki partinin senatör adaylar arasnda baa ba giden bir yar göze çarpyor.
Senato yarnda kyasya mücadele eden önemli isimlerden birisi de Türkiye ile ilikilerde de gündeme gelen Güney Carolina Senatörü Cumhuriyetçi Lindsey Graham. 2002den bu yana senatörlük görevini üstlenen Graham, Demokrat rakibi Jaime Harrison ile eit bir yar götürüyor.
- Rekor sayda kadn, Temsilciler Meclisine talip
Rutgers Üniversitesi Amerikan Kadn ve Siyaset Merkezinin yapt bir aratrma, ülkede bugüne kadar rekor sayda kadnn Temsilciler Meclisi üyelii için yartn ortaya koydu.
Merkezin aratrmasna göre, 204ü Demokrat, 94ü ise Cumhuriyetçi olmak üzere 298 kadn, bu ylki seçimlerde Temsilciler Meclisi üyesi olmak için yaryor.
2018deki ara seçimleri kazanarak, Temsilciler Meclisinin ilk Müslüman kadn vekilleri olan Ilhan Omar ve Rashida Tlaib yeniden adayln açklarken, New Jerseyin Amerikan Kongresi için ilk Müslüman kadn aday da 27 yandaki Amani Al Khatathbeh oldu.
- Kongredeki dengeler ve muhtemel senaryolar
Amerikan toplumunun Trump ile Biden arasnda ciddi ekilde bölündüü bir dönemde yaplacak Kongre seçimlerinden çkacak sonuç, Oval Ofiste kimin oturacana da bal olarak, ülkenin gidiatn önemli ölçüde belirleyecek.
3 Kasmdaki seçimlerden bugünkü gibi bir tablonun çkmas durumunda, mevcut siyasi atmosferin ve gerginliin 4 yl daha devam etmesi bekleniyor.
Trumpn seçimleri kazanmas ancak Demokratlarn hem Temsilciler Meclisi hem de Senatoda çounluu salamalar halinde Trumpn kalan 4 ylnn oldukça zor geçecei açk bir durum.
Dier yandan Bidenn Beyaz Saray kazanmas ancak Cumhuriyetçilerin Senatodaki çounluklarn korumalar halinde de Demokratlarn iyice güçlendii ancak Senato özelinde büyük siyasi kavgalarn yaanaca yorumlar yaplyor.
Hem Bidenn bakanlk seçimlerini kazand hem de Demokratlarn Kongrenin iki kanadnda da çounluu saladklar bir senaryoda ise Trump dönemine ait tüm izlerin silinebilecei, yepyeni bir dönemin balayaca analizleri öne çkyor.