Joe Bidenn Oval Ofisteki masasna oturmas, Türkiyeyi de yakndan ilgilendiriyor. Bidenn Dileri Bakan aday Antony Blinkenn, ABD Senatosundaki Türkiyeye yönelik açklamalar Türk-Amerikan ilikilerinin gelecekteki seyrine ilikin tartmalara neden oldu. Uzmanlar, Blinkenn açklamalarn deerlendirdi.
Blinken açklamasnda, Bir NATO müttefiki olarak Türkiyenin S-400leri almas kabul edilemez ifadelerini kulland ve CAATSA yaptrmlarnn devamna ilikin karar vereceklerini söyledi. Ayn zamanda Türkiye için sözde stratejik ortak kullanmas da dikkat çekti.
Polis Akademisi Öretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet ahin, Blinkenn söylemlerini bakanlk koltuu için Kongreyi etkileme olarak görüyor:
Bu onay sürecinde, bunun gibi söylemleri kullanacaklarn tahmin ediyordum. Amerikann yeni yönetiminde de Türkiyeye kar böyle bir tavr vard. Dileri Bakan olduktan sonra ayn söylemlere devam edecei konusunda üphelerim var.
Sözde stratejik ortak ifadesini kullanarak iyi yaptlar
Blinkenin açklamalardan ABDnin sadece S-400lerden deil Türk-Rus ilikilerinden de rahatsz olduunun anlaldn kaydeden ahin, unlar ekliyor:
Sözde stratejik ortak ifadesini kullanarak iyi yaptlar. çünkü Türkiye ile ABD arasndaki ilikiye baktmz zaman hiçbir stratejik müttefik bir dier müttefikine hasma kar uygulam olduu yaptrm kararlarn almaz. Bu malumun ilan oldu. Türkiyeye nasl baktklarn daha net bir ekilde ortaya koydular.
HEM F-35 PROGRAMINA GER DÖN HEM S-400LER AL OLMAZ
Altnba Üniversitesinden Prof. Dr. Ahmet Kasm Han da Blinkenn mesajlarnn kendisini artmadn söylüyor. Hann deerlendirmeleri öyle:
Önümüzdeki 6 aylk süre tamamlanana kadar Biden yönetiminin yeni bir karar çkaracan veya var olan yaptrm paketini daha da arlatracan düünmüyorum. Bu konuda görümeler yapmak isteyeceklerdir. Bundan sonras oldukça pürüzlü bir zeminde sert müzakereler eklinde geçecektir. Türkiye, Washingtonda sempatik bir dinleyici bulma noktasnda ciddi çaba sarf etmek mecburiyetinde kalacaktr. Türkiyenin de bir taviz vermeye niyeti varm gibi durmuyor. Dolaysyla meselenin düzelmesi çok kolay deil. likilerin hem F-35 programna geri dön hem de S-400leri al diye bir noktaya ulamayaca da çok açk.
Sözde stratejik ortak ifadesinin yanl olduunu deerlendiren Han, Peki ABD, YPG/PKKya verdii binlerce TIRlk destekle özde stratejik ortak m oluyor? O zaman Türkiyenin de bunu sormaya ihtiyac var diye tepki gösteriyor.
SADECE NÜANS FARKLILIKLARI OLUR
Stratejist emekli Kurmay Albay Cahit Armaan Dilek, ABDde de bakan deiince devletin uzun vadeli politikalarnn deimeyeceini, sadece söylemlerde nüans farkllklarnn olacann altn çiziyor.
Amerikann Türkiye S-400e sahip olduu sürece ilikileri ilerletmemekte kararl olduunu belirten Dilek, CAATSA yaptrmlarna ilikin ise unu ekliyor:
Amerikan yasas gerei uygulanan yaptrmlarn sonuçlarnn incelenmesi gerekiyor. Biden durup dururken Türkiyeye jest için CAATSAy ortadan kaldramaz. Türkiyede S-400 konusunda hiçbir ey kalmadn teyit ettikten sonra bakan, CAATSA yaptrmlarn kaldrabiliyor.
Biden bakanlnn Ortadou ve özellikle Suriyeye yansmalar da merak ediliyor. Bidenn, Donald Trumpn çkt uluslararas anlamalara yeni maddeler ile dönebileceini öne süren Dilek, ranla olan nükleer anlamaya dönerken rana yeni kurallar dikte edecekler. Sadece nükleer çalma deil füze sistemlerinin snrlandrlmasna yönelik de kural getirmek istiyor diyor.
Dilekin, Biden döneminde Fratn dousundaki PKK/YPG yaplanmasna ilikin deerlendirmeleri de u ekilde:
Amerika, Suriyenin kuzeyindeki bölgeyi siyasi olarak tanma noktasna doru geliyor. Kürt gruplar bir araya getirme konusunda bir çalma yapyorlard. Orada oldukça ilerleme kaydettiler. Suriyenin kuzeydousundaki bölgenin anayasasnn temel maddeleri ortaya çktktan sonra Amerika belki orada konsolosluk açmaya kadar gidebilir.
ABD, OBAMA DÖNEMNDEN FARKLI BR TÜRKYE LE KARI KARIYA
Prof. Dr. Mehmet ahin de Bidenn Türkiye ve Ortadou politikalarnn eski Demokrat Bakan Barack Obama ile ayn olamayaca görüünde. ahinin ifadeleri öyle:
Artk ABD, Obama döneminden farkl bir Türkiye ile kar karya. Obamann ikinci döneminde Türkiyenin Suriye operasyonlar ve savunma sanayisinde bu kadar ilerleme yoktu. Türkiyenin Rusya gibi ülkelerle bu denli ilikileri de bulunmuyordu. Türkiye hem kapasitesi hem de d politikadaki ilikileri ile daha güçlü konumda. O açdan ABD unu düünmek zorunda: Bölgede Türkiye ile didierek mi var olacak yoksa Türkiyeye belli konularda i birlii yapaca devlet olarak m görecek? Önümüzde süreçte bunlar belirlenecek. Türkiye ile tüm balklarda yüzde 100 anlama olmayacak ama Türkiyeyi göz ard edemeyecekleri de ortada.