Tarihinin en büyük ekonomik krizlerinden biriyle bouan Lübnan, binlerce ton amonyum nitratn infilak etmesiyle sürüklendii felaket sonras Türkiye bata olmak üzere dünya ülkelerinden gelen yardmlarla ayakta duruyor.
Lübnan, uzun süredir yerel para biriminin dolar karsnda be kata varan deer kayb, ekonomik krizin yol açt protesto dalgas ve Hizbullah ile srail arasndaki gerilimin trmanmas gibi konularla gündemdeydi.
Beyrut, 4 Austosta 179 kiinin hayatn kaybetmesine, 6 binden fazla kiinin yaralanmasna ve 300 bin kiinin yerinden olmasna yol açan korkunç bir patlamayla sarsld.
Lübnanllarn Beyrut Limannda çkan yangn cep telefonlaryla görüntülemeye çaltklar srada meydana gelen ikinci bir patlama korkunç bir etkiye yol açt.
Nükleer bombalarla ilikilendirilen patlama sonrasndaki mantar bulutu ve patlamann yol açt ok dalgas görüntülere yansd.
Ortaya çkan görüntülerin ardndan, felaketin büyüklüüne ilikin endieler de artt.
Barndrd Suriyeli ve Filistinli mültecilerle nüfusu yaklak 6 milyona ulaan Lübnann sahip olduu tek tahl silolar da Beyrut Limanndaki felakette yerle bir oldu.
Lübnan Cumhurbakan Miel Avn, Beyrutta meydana gelen büyük patlamann ülkede yol açt maddi hasarn 15 milyar dolar atn ifade etti.
Ülkeyi sarsan iddetli patlamann hemen ardndan olaanüstü hal ilan edildi ve dün itibariyle de bir ay daha uzatld.
Lübnann büyük bir ekonomik krizin pençesindeyken böyle bir facia yaamas, ülkede insani felaket yaanabilecei endielerini arttrd.
Patlamann üzerinden 2 hafta geçmesine ramen Türkiye bata olmak üzere dünyann 40tan fazla ülkesi, Lübnana gönderdikleri tbbi ve gda yardmlarn hükümet veya Salk Bakanl yerine orduya teslim ediyor.
- Beyruta 13 ülkeden arama kurtarma ekipleri geldi
Lübnan ordusu, patlamann ardndan arama kurtarma çalmalarnn yan sra gelen yardmlarn ihtiyaçlar dorultusunda datlmas için bir komite oluturdu ve her türlü yardm kabul ettiklerini açklad.
Olayn üzerinden henüz bir gün geçmeden harekete geçen 13 ülke, Beyrut Limanndaki kayplar için arama kurtarma ekipleri gönderdi.
Türkiye, Afet ve Acil Durum Yönetimi Bakanl (AFAD), Salk Bakanl UMKE ve Türk Kzlaydan oluan 37 kiilik bir ekiple sahada yerini alan ilk ülkelerden biri oldu.
- Beyrutta 600den fazla yatak kapasitesine sahip sahra hastaneleri oluturuldu
lk günlerde harakete geçen ülkelerden biri olan Katar da 45 kiilik arama kurtarma ekibinin yan sra 500 yatak kapasitesine sahip 2 hastane gönderdi.
Yardmlarn youn ekilde sürdüren Fas da 60 yatak kapasiteli bir askeri sahra hastanesini kurdu.
Ürdün de 99 kiilik bir salk ekibinin yan sra 48 yatakl sahra hastanesiyle Lübnann yannda yer ald.
ran da tbbi baz yardm malzemeleri ile Salk Bakanlna bir sahra hastanesi gönderdi.
- Fransa ve BM öncülüünde toplanan yardmlar beklentileri karlamyor
Patlamadan birkaç gün sonra Fransa ve Birlemi Milletler (BM) öncülüünde düzenlenen Uluslararas Beyrut ve Lübnan Halkna Destek Konferansnda Beyrut için 252,7 milyon avro (yaklak 300 milyon dolar) yardm taahhüdüne bulunuldu.
Konferansa katlan ülkelerden Katar 50, Kuveyt 40, sviçre 5 milyon dolarlk yardmda bulunma sözü verdi.
ngilterenin de balangçta yapt 5 milyon poundluk yardmn yan sra 20 milyon pound, Danimarkann da 20 milyon avro yardm vaadinde bulunduu aktarld.
Ancak söz konusu yardmlar, Lübnann içinde bulunduu durum karsnda beklentilerin altnda kald.
- Lübnana yardmda Fas dünya sralamasnda birinci
Ülke basnnda çkan haberlere göre, Lübnann yaad felaketin ardndan Fas, insani yardmda ABD ve Avrupa Birliinin (AB) yan sra dier Arap ve Asya ülkelerini geride brakt.
Fas Kral 6. Muhammed, tbbi ve insani yardm tayan 8 uça Lübnanllarn yardmna gönderdi.
u ana kadar 295 ton temel gda, 10 ton tbbi yardm, 11 ton özel ekipmann yan sra Fasn ilk yardm malzemesi, tahl, konserve gda, süt, eker, çadr ve battaniyeler gönderdii belirtildi.
Fas yönetiminin, Beyrutta bir askeri sahra hastanesi kurarak, 45i doktor toplam 150ye yakn salk çalanyla yarallara tedavi hizmeti salad aktarld.
- Yardmlar ordu ve STKlar teslim alyor
AAya konuan Lübnan ordusunda görevli üst düzey bir yetkili, ülkeye gelen yardmlarn ordu veya sivil toplum kurulularnca teslim alndn söyledi.
Türkiye, Pakistan, Irak, Msr, Kuveyt, Katar, Fas, Birleik Arap Emirlikleri, Fransa, ABD, Ürdün ve daha ismini sayamad pek çok ülkeden büyük miktarda yardmlarn geldiini aktaran ordu yetkilisi, yardm sevkiyatlarnn hava ve deniz yolu üzerinden gerçekletiini kaydetti.
Yarmlarn ülkeye ulat ilk andan itibaren datmlara baladklarn ve bu datmlar için Beyruttaki Uluslararas Refik Hariri Havaliman ile ehirde 2 merkez oluturduklarn aktaran ordu yetkilisi, unlar söyledi:
Ordu, gelen tbbi ve gda yardmlarn kendi imkanlaryla datyor. Tbbi yardmlarn bir ksm askeri hastanelere ve dier bir ksm da ordu kontrolündeki sahra hastanelerinin hizmetine sunuldu. Ordu, tbbi ihtiyaçlar Salk Bakanl ile i birlii içinde belirliyor.
- Dünya, Lübnana yardm elini uzatt
Lübnan ile herhangi bir diplomatik ve resmi temas bulunmayan srail, BM ve Fransa üzerinden yardm teklifinde bulundu.
Msr, Beyrutta bir sahra hastanesi açt ve iki uçak tbbi malzeme gönderdi.
ngiltere, toplam 25 milyon pound deerindeki yardmn yan sra, arama kurtarma ekipleri ve uzman salk ekibi ve Kraliyet Donanmasna bal bir gözlem gemisini hasar tespiti için bölgeye gönderdi.
Fransa, güvenlik uzman ve 6 ton salk ekipman gönderdi. Cumhurbakan Emmanuel Macron daha fazla insani yardm gönderecei sözü verdi.
Almanya, toplam 20 milyon avro tutarndaki acil yardm paketinin bir bölümünü Lübnan makamlarna teslim etti. Berlin ayrca Lübnan Kzl Haçna, patlamadan etkilenen ailelere yardm etmesi için 1 milyon avroluk bir yardm gönderdi.
Lübnana acil tbbi yardm ve yakt dolu bir uçak gönderen Irak, 800 bin litre yakt bulunan 22 tankeri de bu ülkeye yollad.
ABD, ilk aamada 17 milyon dolarlk acil insani yardmda bulunma sözü verirken, Suudi Arabistan da 120 tonluk ilk yardm paketi, çadr ve gda yardm sözünde bulundu.
Bahreyn, Banglade, Güney Kbrs Rum Yönetimi, çekya, Danimarka, Yunanistan, Macaristan, talya, Ürdün, Kazakistan, Kuveyt, Hollanda, Norveç, Umman, Polonya, Katar, Romanya, Rusya, Güney Kore, sveç, Tunus, BAE gibi ülkeler de gda, tbbi, malzeme, arama-kurtarma ve salk ekiplerinin yan sra çeitli insani ve mali yardmlarn Lübnana gönderdi.
- Uluslararas kurulular Lübnandan reform talep ediyor
Patlamann ardndan ortaya çkan manzara karsnda uluslararas toplum Lübnana yardm vaadinde bulunuyor.
Ancak bu yardmlarn Lübnan siyasi kültüründe yerleik olduu kabul edilen yolsuzlukla belli bir kesimin eline geçmesi istenmiyor ve bunu önlemek için de baz reformlar talep ediliyor.
Dünya Bankas, Lübnann yapsal reformlar hayata geçirmesi artyla 200 milyon dolarn üzerinde acil durum sosyal koruma programnn hazrlklarn tamamlama sözü verdi.
Birlemi Milletler (BM) ve yardm ortaklar, Lübnandaki acil ihtiyaçlar karlamak için 565 milyon dolarlk yardm çars yaparken, BM ilk etapta Lübnan nsani Yardm Fonundan 9 milyon dolar ve Merkezi Acil Durum Müdahale Fonundan ek fon salad.
Dünya Gda Programnn (WFP) da Lübnana 50 bin ton buday unu gönderecei bildirildi.
-Türkiye, Lübnann yardmna kotu
Türkiye de bu zor zamanlarnda farkl alanlarndaki imkanlarn seferber ederek, Lübnann yardmna kotu. AFAD, Salk Bakanl UMKE ve Türk Kzlay ekipleri, iddetli patlamann yaand Beyrut Limanndaki arama kurtarma çalmalarna katlmak üzere olayn hemen ardndan Lübnana hareket etti.
Türkiye, patlamadan hemen bir gün sonra 3 gün üst üste 5-6-7 Austos tarihlerinde 3 askeri uçakla Lübnana tonlarca tbbi malzeme yardmnda bulundu.
Türkiyeden birçok sivil toplum kuruluu da patlamayla sarslan Beyruta gelerek arama kurtarma, enkaz kaldrma ve insani yardm faaliyetlerine destekte bulundu.
TKAnn da iddetli patlamada tahl silolarnn zarar görmesi nedeniyle oluan acil gda ihtiyacn karlamak üzere yaklak 400 ton buday yardmn ilerleyen günlerde Lübnana ulatrmas bekleniyor.
Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoann talimatlar dorultusunda, Beyrutun yaklak 70 kilometre güneyinde yer alan Türkiyenin inaatn 2010 ylnda tamamlad ancak bürokratik engellere taklarak henüz açlamayan Sayda Türk Hastanesini açlmas için Türkiyeden gelen üst düzey bir salk heyeti Lübnan Salk Bakan Hamad Hasan ile görütü ve hastanede incelemelerde bulundu.
Sayda Türk Hastanesinin, imzalanan eylem plan kapsamnda 15 gün ile 3 ay arasnda geçecek bir süre zarfnda eksikleri tamamlanarak bir an önce açlmas planlanyor.