Birlemi Milletler çocuklara Yardm Fonu (UNICEF) ve Uluslararas Af Örgütü gibi kurumlarn raporlarna göre, dünya genelinde milyonlarca çocuk, 20 Kasm Dünya çocuk Haklar Gününe sava bata olmak çeitli nedenlerden dolay açlk, gda eksiklii, eitimsizlik, iddet dolu bir ortamda giriyor.
Birlemi Milletler (BM) tarafndan özellikle sava ve yoksulluun hüküm sürdüü corafyalarda yaam mücadelesi veren çocuklar korumak ve koullarn iyiletirmek amacyla 20 Kasm 1989da çocuk Haklarna Dair Sözleme imzaland. Bu kapsamda söz konusu tarih, dünya genelinde çocuklarn kar karya kaldklar hak ihlallerini gündeme tamak amacyla Dünya çocuk Haklar Günü olarak kabul edildi.
Tüm iyi niyetli çabalara ramen dünyann gelecei çocuklar, gelecee pek de umutlu bakamyor. Özellikle geri kalm ülkelerdeki çocuklar, çalmalarn ardndan baz alanlarda eskisinden daha iyi durumda olsa da göç, kstl beslenme, eitim ve salk imkanlar, açlk, iddet, cinsel istismar gibi hayatlarnn baharnda omuzlarna yüklenmi ar sorunlarla ayakta kalmaya çalyor.
Yaklak 50 milyon çocuk mülteci ve göçmen
Gelimemi ülkelerdeki çocuklar, hiçbir sorumluluklar olmamasna ramen sava, çatma, iklim deiiklii ve yoksulluk gibi sorunlar en çok yüklenen kesim olarak dikkati çekiyor.
Raporlara göre çocuk mülteci says sadece 10 yl içinde 2 kat artt. Özellikle Suriye ve Irakta son dönemde yaananlarn bunda büyük etkisi bulunuyor. Dünyada yaklak 50 milyon çocuk, kendi ülkelerinin snrlar dna göç etmi ya da zorla yerlerinden edilmi ekilde hayatta kalma mücadelesi veriyor.
Doutan haklar olan temel haklar doar domaz kaybetmek zorunda kalp, hayata göçmen ya da mülteci olarak merhaba diyen bu çocuklarn yaklak 28 milyonu iddet ve güvensizlik nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalanlardan oluuyor.
Hayatta kalmak için çok erkenden yollara düen çocuklar, bu sefer de istismar bata olmak üzere çeitli olumsuzluklarla karlama riski altnda hayatlarn sürdürmek zorunda kalyor.
çocuklar, çou zaman insan kaçakçl yapanlara baml olduklarndan, insan tacirleri ve dier suç örgütlerinin eline kolaylkla düebiliyor. Söz konusu çocuklarn bir ksm, Suriyedeki savatan kaçp, Yunanistana geçme umuduyla bindii botun batmas sonucu cansz bedeni kyya vuran Aylan bebek gibi umuda yolculukta hayata veda ediyor.
Sadece geçen yl yaklak 41 milyon kii kendi ülkelerindeki iddet ve çatmalardan dolay yerlerinden edilirken, bu kiilerin yaklak 17 milyonunu çocuklar oluturuyor. Bunlarn üçte biri de Suriye, Irak ve Yemen gibi iç savan yaand ülkelerden oluuyor.
Günde yaklak 18 bin çocuk hayatn kaybediyor
Söz konusu olumsuzluklar nedeniyle dünyada her gün 5 ya alt yaklak 18 bin çocuk, önlenebilir nedenlerden hayatn kaybediyor. Bunlarn önemli bölümünü yoksulluk ya da corafi nedenlerden dolay hizmetlere ulaamayan yerlerde yaayanlar oluturuyor. Dünya genelinde de yaklak 165 milyon yetim bulunuyor.
statistiklere göre dünya üzerinde 5-14 ya grubu arasnda 250 milyon çocuk içi var. Bunlarn büyük çounluu okula devam edemiyor. Yaklak 124 milyon çocuk, ilkokul ve ortaöretimin ilk kademesine devam edemezken, ilkokulu bitiren her 5 çocuktan 2si de okuma-yazma ve basit aritmetik ilemleri örenememi durumda bulunuyor. Ayrca kz çocuklarn yüzde 11i, 15 yana gelmeden evlendiriliyor.
Bugünkü artlarn böyle devam etmesi durumunda 2030a kadar çou önlenebilir hastalklardan 69 milyon çocuun hayatn kaybetmi, 167 milyon çocuun yoksulluk içinde yayor, 750 milyon kadnn ise henüz çocuk yata evlenmi olaca tahmin ediliyor.