Afganistanda kerpiçten yapılan köy evleri, 7 Ekimdeki depremlerde can kaybının başlıca nedeni oldu.
Afganistanın İran sınırında bulunan Herat vilayetinde peşi sıra meydana gelen depremler, 2 bin 500 kişinin yaşamını yitirmesine yol açtı.
En büyüğü 6,3 olan 10dan fazla deprem Heratın Zindecan ilçesindeki 16 köyde ağır tahribata neden oldu, 6 köy neredeyse tamamen yok oldu.
ÖLÜMLERİN ORTAK NOKTASI KERPİç EVLER
Afganistanda çok şiddetli olmamasına karşın depremlerin bu denli canlı kaybına yol açmasının ardında yatan en önemli faktör kerpiç yapılar olarak öne çıkıyor.
Ülkedeki depremlerin büyüklüğü 6,5e kadar artış gösterebiliyor.
En sık depremlerin yaşandığı bölge, kuzeydoğudaki Badahşan vilayeti olurken Badahşanda, Hindikuş dağları üzerinde olması nedeniyle şiddetli depremlerde çok can kaybı olmuyor.
Badahşan dışındaki bölgelerde meydana gelen depremlerde ise 5 ila 6,5 büyüklüğünde olması halinde bile kerpiç evler nedeniyle çok sayıda insan yaşamını yitirebiliyor.
Bu büyüklükteki depremler şehir merkezlerinde hasara yol açmıyor, ancak köyler ağır tahribata uğruyor.
Heratın Zindecan ilçesindeki depremlerde de kerpiç evlerin yerle bir olmasıyla ortaya çıkan yıkım göze çarpıyor.
Naib Refih köyündeki betonarme okulun depremlerden zarar görmeden ayakta durması, kerpiç evlerin can kaybına etkisinin ne kadar büyük olduğunun göstergesi niteliğinde.
MALİYET AVANTAJI
Afgan köylüleri, evlerini inşa ederken, toprağı suyla karıştırıyor ve bunu kalıp içerisinde şekillendirip güneşte kurutuyor.
Bu şekilde elde edilen kerpiç kalıplar yine toprak ve su karışımı çamurla harçlanıyor. Ev inşa edilirken hazırlanan çamura saman ekleniyor ve oluşan bu karışım sıva için kullanılıyor.
Bu evlerin inşasında demir ya da beton kullanılmazken beden gücü dışında masraf gerektirmeyen kerpiç evlerin yapımı kolay ve hızlı.
Bu nedenle dar gelirli Afgan köylüsünün büyük çoğunluğu kerpiç evleri tercih ediyor.
Haziran 2022de Pakistan sınırındaki Paktika vilayetinin Giyan ilçesinde 5,9 büyüklüğündeki depremde can kaybının başlıca sorumlusu olarak kerpiç evler gösterilmişti.
Bu depremde 1200 kişi hayatını kaybederken Paktika depreminde yıkılan evlerin neredeyse tamamı kerpiçtendi.