F-35 uçakları 10'dan fazla kazada düştü

Türkiyeye verilmeyen F-35 uçakları, güvenlik sıkıntıları sebebiyle düşmeye devam ediyor. 2018den bugüne kadar 10dan fazla F-35 uçağı düştü. En son Alaskada düşen F-35 savaş uçaklarında en çok elektronik algılama sisteminin devre dışı kalması ve pilotun hiçbir müdahalede bulanamaması dikkat çekiyor.
Türkiyenin geliştirme partnerlerinden birisi olduğu F-35 savaş uçaklarında, son 7 yılda bir çok kaza yaşandı. En son ABDnin Alaska eyaletindeki Eielson Hava Kuvvetleri Üssünde F-35 savaş uçağı tatbikatta üsse düşmüş ve pilot kendini fırlatarak son anda kurtuldu. Hızla olduğu yere çakılan F-35in infilak ettiği anlar cep telefonu kamerasıyla görüntülendi.
ABD Operasyonel Test ve Değerlendirme Müdürlüğü tarafından 2024 yılı sonunda yayımlanan rapora göre, F-35in, Operasyonel İhtiyaç Belgesinde belirtilen güvenilirlik ve idame edilebilirlik kriterlerinin, standartların altında kalmaya devam ettiğine dikkat çekildi. ABD Hükümeti Hesap Verebilirlik Ofisi raporunda, F-35 filosunu ayakta tutmanın maliyeti giderek arttığı ve 2018de 1,1 trilyon dolar olan ikame maliyetinin, 2023te 1,58 trilyon dolara yükseldiği belirtildi. Havacılık Güvenliği Ağı (ASN) verilerine göre, ABDli Lockheed Martin firması tarafından üretilen ve çok sayıda ülkenin envanterinde olan F-35 savaş uçakları 2018 ile 2025 tarihleri arasında 10dan fazla kazaya karıştı.
İşte yıl yıl yaşanan kazalar:
28 Eylül 2018 yılında ABD ordusuna ait F-35B savaş uçağının eğitim uçuşu sırasında, South Carolina kıyılarında düştü. Pilot fırlatma sistemiyle kurtulmayı başardı. Kaza uçuş sırasında motor yakıt tüpünün patlamasıyla meydana geldiği ve üretim hatası olduğu belirtildi.
9 Nisan 2019da Japonya Hava Kuvvetlerine ait F-35A savaş uçağı, dört uçağın katıldığı eğitim tatbikatı sırasında kayboldu. Uçağın, Pasifik Okyanusuna düştüğü belirlendi. Atlayamayan pilotun cesedine ise aylar sonra ulaşılabildi.
19 Mayıs 2020da, Florida eyaletindeki Eglin Hava Kuvvetleri Üssüne zorunlu iniş yapan uçak, devrildi. Yan yatan uçak kullanılmaz hale geldi. Pilot fırlatma sistemiyle uçaktan çıkarak hafif yaralandı. Soruşturmada, iniş sırasında kontrolsüz hız yapıldığı ve uçağın kontrol panelinde sorun olduğu tespit edildi.
29 Eylül 2020 da ise, ABD Deniz Piyadelerine ait F-35 savaş uçağında havada yakıt ikmali sırasında tankerle temas sonucu kaza yaşandı. Uçak kullanılmaz hale geldi. Pilot kendini fırlatarak kurtuldu. Tanker de, Californiada bulunanan bir tarlaya zorunlu iniş gerçekleştirebildi.
17 Kasım 2021 tarihinde İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetlerine ait F-35B uçağı, HMS Queen Elizabeth uçak gemisinden kalkış sırasında gemi piste kuyruk sürterek kaza yaptı. Uçak Akdenize düşerken pilot kurtarıldı. Uçak daha sonra Akdenizden çıkarıldığı belirtildi.
4 Ocak 2022, Güney Kore Hava Kuvvetlerine ait F-35A, South Chungcheong eyaletindeki hava üssüne acil iniş yaptı. Uçak iniş sırasında kartala çarparak ağır hasar aldı. Ağır hasar alan uçak daha sonra envanterden çıkarıldığı belirtilirken, kazanın aviyonik teknolojilerle ilgili olduğu düşünülen iniş takımı arızası olarak açıklandı.
24 Ocak 2022 de ihtilaflı Güney çin Denizindeki USS Carl Vinson uçak gemisine iniş yapan F-35 savaş uçağı, kaza yaptı. Uçak, geminin güvertesinin kenarına çarptıktan sonra güverte boyunca kaydı ve ardından denize düştü. Pilot kurtulurken, 7 denizci yaralandı.
19 Ekim 2022de ise, F-35 savaş uçağı ABDnin Utah eyaletindeki Hill Hava Kuvvetleri Üssüne iniş için yaklaştığı sırada düşerek tamamen kullanılamaz hale geldiği yer aldı. Hava veri sistemindeki hatalar nedeniyle inişten önce kontrolü kaybettiği belirtilen pilot ise kendini fırlatarak kazayı hafif sıyrıklarla atlattı.
17 Eylül 2023 tarihinde, ABD Deniz Piyadelerine ait F-35 savaş uçağı South Carolina eyaletinin North Charleston bölgesindeki Deniz Hava İstasyonunda düştü. Pilot uçaktan fırlamayla hayatta kalmayı başardı.
29 Mayıs 2024 de, Lockheed Martin üretimi F-35 savaş uçağı New Mexico eyaletinin Albuquerque kentindeki Uluslararası Sunport Havalimanına yakın bir yerde pistten kalktıktan kısa süre sonra düşerken, pilot kurtulmayı başardı.
Son olarak 29 Ocak 2025de ABDnin Alaska eyaletindeki Eielson Hava Kuvvetleri Üssünde F-35 savaş uçağı düştü. Uçak büyük hasar alırken, pilot fırlatma yardımıyla kendini kurtardı. Cep telefonuna yansıyan görüntülerde uçağın hızla düşerek infilak ettiği görüldü. Nedeni henüz bilinmiyor.