Devlet medyasında yer alan haberlere göre, Li, dün gece Şanghay şehrinde istirahati sırasında kalp krizi geçirdi. Yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamayan Li, bugün saat 00.10da yaşamı yitirdi.
2013-2023 yıllarında Başbakanlık görevini yürüten Li, Devlet Başkanı Şi Cinping ile birlikte son 10 yılda çin siyasetinin önde gelen figürlerindendi.
Li, başbakanlık yaptığı dönemde ekonominin günlük yönetiminden sorumlu olmuş, özel sektörün teşvik edilmesi, yapısal reformlar ve Kovid-19 dönemindeki acil ekonomik tedbirlerin uygulanmasında yönlendirici olmuştu.
Linin çini dengesiz ekonomik büyümeden sürdürülebilir kalkınma modeline dönüşümünü sağlamak için mali risklerin azaltılmasına ve yapısal reformlara odaklanan ekonomi politikaları, Linomics olarak anılıyordu.
Eski Başbakanın siyasi etkisi, özellikle son döneminde, Devlet Başkanı Şi Cinpingin çin siyasetinde artan gücünün ve tek adam konumunun gölgesinde kalmıştı.
KOMÜNİST GENçLİK BİRLİĞİ VE SİYASET
1955 yılında Anhui eyaletinin Hıfey şehrinde dünyaya gelen Li, Peking Üniversitesinde hukuk öğreniminin ardından ekonomi alanında master ve ekonomi felsefesi dalında doktora dereceleriyle yüksek lisans çalışmaları yürütmüştü.
Ülkeyi yöneten çin Komünist Partisinin (çKP) gençlik teşkilatı Komünist Gençlik Birliğinin saflarında yükselen Li, 1993-1998 yıllarında teşkilatın birinci sekreteri olarak görev yapmıştı.
Li, 1998-2002 yıllarında Hınan eyaleti Valisi, ardından 2002-2004 yıllarında bu eyaletin Komünist Parti Sekteri olmuştu.
2004-2007 yıllarında Liaoning eyaleti Komünist Parti Sekreteri olan Li, çKPnin 2007de yapılan 17. Ulusal Kongresinde partinin en yüksek karar organı olan, o dönemde 9 kişiden oluşan Daimi Komiteye seçilmişti.
Li, dönemin Devlet Başkanı Hu Cintao gibi, Komünist Gençlik Birliğinden yetiştiği ve yöneticilik yaptığı için, birliğin adıyla anılan parti kliğinin parçası ve Huya yakın bir isim olarak görülüyordu.
GELECEĞİN LİDERİ
Hudan sonraki lider adayı olarak görülen Li, parti içi dengelerin ve kendi tercihlerinin yönlendirmesiyle ekonomi yönetimden sorumlu bir role yönelmişti.
Kendisi ile aynı dönemde Daimi Komiteye seçilen, ondan bir yaş büyük olan Şi Cinping, 17. Kongrenin ardından 2008de düzenlenen 11. Ulusal Halk Kongresinde Devlet Başkanı Yardımcısı, Li ise Başbakan Birinci Yardımcısı olmuştu.
Böylece Şi ve Linin çinin gelecekteki liderleri olacağı tescillenirken, dönemin Devlet Başkanı Hu Cintao ve Başbakan Vın Ciabaonun anayasada öngörülen iki dönemi tamamlayarak görevlerini devretmesinin ardından, 2013teki 12. Ulusal Halk Kongresinde Şi devlet başkanlığına, Li de başbakanlığa seçilmişti.
BAŞBAKANLIK DÖNEMİ
Li, başkan olarak çinde kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyinin başında geçtikten sonra özer sektörü ve yabancı yatırımları teşvik eden, bürokratik prosedürleri azaltan reformlara öncelik vermişti.
Linomics adıyla anılan, büyük çaplı devlet teşviklerini ve kredi genişlemesini kontrol altına alarak sürdürülebilir büyümeye ve yapısal reformlara odaklanan, küçük girişimciliği ve yerel kalkınmayı teşvik eden ekonomi politikalarıyla, çin ekonomisini ihracat odaklı bir yapıdan iç tüketime ve pazar dinamiklerine dayalı bir yapıya kavuşturmaya çalışmıştı.
Ancak Devlet Başkanı ve çKP Genel Sekreteri Şinin, kendi liderliğinde ekonomi, finans, diplomasi, güvenlik, reform ve diğer alanlarda kurduğu parti komiteleriyle gücü elinde toplaması, Linin ve başında bulunduğu Devlet Konseyinin etki alanını sınırlamıştı.
2018de Başbakan Yardımcısı Liu Hıya, Şinin desteğiyle ABD ile ticaret müzakerelerini yürütme yetkisi verilmesi Linin dış ekonomik ilişkilerdeki rolünü ikinci plana itmişti.
Li, Kovid-19 salgını döneminde, ülkenin ekonomik hayatını sekteye uğratan katı salgın koruma tedbirlerine karşı, her ne kadar etkisi sınırlı olsa, sağduyunun sesi olarak, tedbirlerin ekonomik ve sosyal kalkınma ile denge içinde yürütülmesini savunmuştu.
Linin başında bulunduğu hükümet, salgından etkilenen işletmelere ve bireylere destek için, 2020-2022 yıllarında büyük çağlı vergi kesintilerine gitmişti
SİYASİ ETKİSİ SINIRLI KALDI
Li, kendisinden önce görev yapan çinin iki güçlü başbakanı Cu Rongci ve Vın Ciabaoya göre siyasette daha düşük bir profil çizdi.
1998-2003 yıllarında görev yapan eski Başbakan Cu, devlet sektöründe reform gibi tartışmalı konularda etkisini ortaya koyarak çinin 2001de Dünya Ticaret Örgütüne katılımına giden süreçte kilit rol oynamıştı.
2003-2013 yıllarında görev yapan eski Başbakan Vın da, siyasi reformların sonsuza dek askıda bırakılamayacağını aksi takdirde Kültür Devrimi gibi trajedilerin tekrarlanacağını dile getirerek devlet ile parti arasında tanımlanmış sınırların olması gerektiğini vurgulamıştı.
Li, görevi döneminde siyasi reformlara hiçbir zaman değinmezken, reform siyasetini daha çok ekonomi üzerine kurmuştu.
çinde 2018de Anayasa değişikliği ile devlet başkanının görev süresini iki dönemle sınırlayan kuralı da kaldırılırken başbakanın görev süresini sınırlayan kural korunmuştu.
Devlet Başkanı Şi Cinpingin iktidarını üçüncü döneme taşıyacağının sinyalini veren değişiklik, Linin de ikinci iktidar döneminin sonunda sahneyi terk edeceğini işaretini veriyordu.
Şi, 2022de yapılan 20. çKP Kongresinde yeniden genel sekreter seçilirken Li, partideki görevlerinden ayrılmıştı.
Bu yıl mart ayında yapılan 14. Ulusal Haşk Kongresinde son kez hükümetin çalışma raporunu meclise sunan Li, görevini halefi Li Kıçianga devretmişti.