Irakta terör örgütü DEAa kar elde edilen zaferin üzerinden 2 yl geçti, ancak ülke terör saldrlarndan tamamen kurtulamad.
Terör örgütü DEA, Haziran 2014te neredeyse hiçbir direnile karlamadan balatt saldrlarda Irak topraklarnn üçte birini ele geçirdi. Bu saldrlar ve ardndan örgüte kar yürütülen operasyonlar Musul, Enbar ve Salahaddin gibi bölgelerde büyük ykma yol açt, milyonlarca kii evlerini terk etmek zorunda kald.
Musulun özellikle Eski Musul olarak bilinen bölgesinde on binlerce yerleim alan yerle bir olurken Musul Havaliman, ülkenin en önemli bilim merkezlerinden Musul Üniversitesi, demir yolu istasyonu, köprüler ve hastanelerin büyük bölümü tahrip edildi. Musul ve Salahaddin gibi vilayetlerde DEAn infaz ettii sivillerin cesedinin yer ald onlarca toplu mezar bulundu.
Irakta 2014-2017 yllarnda DEA saldrlar ve operasyonlarda 40 bine yakn insann hayatn kaybettii ifade edilirken, Badat hükümeti, yürütülen savata askeri kaybn ne kadar olduunu ise hl açklamad.
- DEAla savan faturas 100 milyar dolar
Terör örgütü DEAa kar verilen 3 yllk mücadelede yaklak 5 milyon insan yerinden edildi. Bunlarn bir ksm ülke dna göç ederken önemli bir bölümü de içeride kurulan çadr kamplara snd.
Irak Göç ve Göçmenler Bakanl, Kasm 2017de yapt açklamada, göç edenlerin sadece yüzde 42sinin evine geri dönebildiini belirtti. Buna göre 5 milyon göçmenin yaklak 3 milyonu ülke d ve içindeki kamplarda hayatn sürdürmeye devam ediyor.
Göç ve Göçmenler Bakan Nofel Musa da yapt basn açklamasnda, ülke içindeki göçmenlerin evlerine dönmesi için çaba harcadklarn dile getirdi.
DEAa kar sava ülkeyi büyük mali kayba da uratt. Eski Babakan Haydar el-badinin açklamasna göre, DEAla savan Iraka maliyeti 100 milyar dolar buldu.
badi, 9 Aralk 2017de DEAa kar zafer ilan ederek, ülke topraklarnn örgütten kurtarldn duyurdu. DEAn yenilgiye uratlmasyla Irakn parçalanma riskinin bertaraf edildiini ve birliinin korunduunu söyleyen badi, Kurtulu rüyas gerçek oldu. ifadesini kulland.
Ülkede 1 Ekimden bu yana devam eden protestolar nedeniyle istifa eden Babakan Adil Abdulmehdi de dün yapt açklamada, 10 Aralk Büyük Zafer Günü olarak resmi tatil ilan etti.
- Terör saldrlar can almaya devam ediyor
Irak topraklarnn DEAtan kurtarld ilan edilse de geride kalan 2 ylda çeitli bölgelerde terör saldrlar can almaya devam etti.
Badat, Salahaddin, Enbar ve Musulda yl içinde düzenlenen saldrlarda onlarca kii hayatn kaybetti. Kerkük, Diyala ve Salahaddin vilayetlerinin ortasnda kalan Hemrin dalarnda yuvalanan terör örgütü DEAa yönelik 2 gün önce balatlan operasyonda, güvenlik güçlerine mensup 2 kii öldü, 3 kii de yaraland.
Kerkükün Read nahiyesinde geçen ay DEA tarafndan bir güvenlik noktasna düzenlenen saldrda 2 polis memuru hayatn kaybetti.
Süleymaniye kentindeki Kifri ilçesine bal Kulaco nahiyesinde de 5 Aralkta terör örgütü DEAn düzenledii saldrda 3 Pemerge öldü, 2 Pemerge yaraland.
- Musulda savan izleri duruyor
Güvenlik endielerinin devam ettii Musulda DEAla savan izleri silinmi deil. Kadim kentin birçok bölgesinde savan brakt tahribat kentin çehresini deitirdi. DEAn youn saldrlarnn yan sra karadan ve havadan yürütülen operasyonlarn merkezi olan Musul, kalknma ve yeniden imar bekliyor.
Ülkenin batsndaki Enbarda da savan izleri yerini koruyor. Musulda olduu gibi burada da harabeye dönüen yüzlerce bina kullanlamaz halde bulunuyor.
Sava nedeniyle yerlerinden olan Irakllarn önemli bölümü de evlerine dönmek için güvenlik endielerinin giderilmesini ve yeniden imar çalmalarnn hz kazanmasn bekliyor.
- DEAn toplu mezarlar
Birlemi Milletler (BM) nsan Haklar Yüksek Komiserlii tarafndan geçen yl yaymlanan raporda, DEAn elinde tuttuu vilayetlerde 202 toplu mezar bulunduu ifade edildi.
BMnin raporuna göre en çok toplu mezar, DEAn en uzun süre elinde tuttuu Musul vilayetinde ortaya çkarld.
Rapora göre Musulda tahminen 4 bin ila 10 bin cesedin yer ald toplam 95 toplu mezar bulundu. Toplu infazlarn genellikle Musul kent merkezine yakn bölgelerle Türkmen ve Ezidilerin çounlukta yaad Telafer ile Sincar ilçelerinde gerçekletii düünülüyor.
Iraktaki en büyük toplu mezar Musulun güneyinde Hasfa diye adlandrlan çok eski bir su kuyusunda tespit edildi. Kuyuda 4 bin cesedin olduu tahmin ediliyor.
- Siyasi istikrarszlk da yaanyor
Ülkedeki DEA tehdidi tamamen bertaraf edilmeden Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin (IKBY) eski Bakan Mesut Barzaninin talimatyla 25 Eylül 2017de bamszlk için gayrimeru referandum düzenlenmiti. Bu durum, güvenlik sorunu yaayan Irak siyasi sorunla da kar karya brakmt.
Irakta son haftalarda hükümet kart gösteriler nedeniyle yine kargaa hakim. DEAn giremedii bakent Badat ile orta ve güney kentlerdeki gösteriler üçüncü aynda sürerken, ülke güçlerinin göstericilere kar ar iddet kullanmas sonucu 400ün üzerinde kii öldü, 19 binden fazlas da yaraland. Ülke, güvenlik sorununun yan sra siyasi istikrarszlkla da kar karya bulunuyor.
Terör örgütü DEA, Haziran 2014te Musul, Salahaddin ve Enbar vilayetlerinin tamamyla Diyala ve Kerkük vilayetlerinin bir ksmn ele geçirmiti. Söz konusu bölgeler peyderpey geri alnmt.
ABD öncülüünde DEAa kar Ekim 2014te kurulan uluslararas koalisyon da bu mücadelede Irak yönetimine özellikle havadan destek sunmutu.