İran Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Büyükelçinin yokluğunda Bakanlığa çağrılan Rus Maslahatgüzara Tahranın protesto notası iletildi.
Açıklamada, Basra Körfezindeki üç adanın İrana ait olduğu ve bu konuda herhangi bir tarafın iddiasının kabul edilemez olduğu ifade edildi.
Rus diplomat ise İranın itirazlarını en kısa zamanda Moskovaya ileteceğini belirtti.
Fasta 20 Aralıkta düzenlenen 6. Rus-Arap Forumunun ardından yayımlanan ortak açıklamada, BAEnin, Büyük Tunb, Küçük Tunb ve Ebu Musa adalarıyla ilgili İran ile yaşadığı anlaşmazlığın, uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde ve ikili müzakereler yoluyla çözülmesi için tüm barışçıl çabalara destek vurgusu yapılmıştı.
İran Dışişleri Bakanlığınca 21 Aralıkta yapılan açıklamada, Tahranın söz konusu 3 adadaki egemenliğinin müzakereye açık olmadığı ifade edilmişti. Konuyla ilgili dün İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Rus mevkidaşı Sergey Lavrov telefonda görüşmüştü.
İRAN İLE BAE ARASINDAKİ ADALAR ANLAŞMAZLIĞI
Hürmüz Boğazına yakınlığı ve bölgedeki petrol potansiyeli sebebiyle stratejik konumda yer alan Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adalarıyla ilgili İran ve BAE hakimiyet iddiasında bulunuyor.
Adalar 1971e kadar İngiliz işgali altındaydı. Kasım 1971de İngilterenin adaların kontrolünü BAEye devrederek çekilmesinin hemen ardından İran adalarda hakimiyeti ele geçirdi. BAE, adalara askeri güçlerini konuşlandıran İranı işgalci olarak niteliyor.
Adalar üzerindeki haklarının tarihsel olarak çok eskilere dayandığı tezini ileri süren İran, bu toprakların geçici olarak 1903te İngilizlerin eline geçtiğini ve 1971de iade edildiğini, dolayısıyla o tarihte henüz kurulmamış olan BAEnin hakimiyet iddiasında bulunamayacağını savunuyor.
BAE ise adalardaki hak iddiası doğrultusunda Arap ülkeleri ve uluslararası kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunuyor.
RUSYA DAHA ÖNCE DE ADALARLA İLGİLİ MÜZAKERE çAĞRISI YAPMIŞTI
İran, Aralık 2022de Suudi Arabistanda düzenlenen çin Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Zirvesi sonrasında üç ada hakkında BAEnin tezlerinin savunulması üzerine çinin Tahran Büyükelçisini Dışişleri Bakanlığına çağırmıştı.
Tahran yönetimi, 11 Temmuzda ise Rusya ile KİK Zirvesi sonrasında da sorunun çözümü için müzakere çağrısında bulunması üzerine Rusyaya benzer tepki göstermişti.