İsrail, Almanya ile 28 Eylülde imzalanan anlaşmayı ülke tarihinin rekor büyüklükteki savunma satışı olarak duyurdu.
Almanya ise Ağustos 2022de başlattığı ve 19 Avrupa ülkesinin katıldığı ortak Avrupa Hava Kalkanı Girişiminde (Sky Shield) Arrow-3ün kullanılacağını ve NATOya entegre edileceğini açıkladı.
Israel Aerospace Industries (IAI) ve ABDli Boeingin ortak yapımı Arrow-3 projesi, ABD Savunma Bakanlığının Füze Savunma Departmanının finansmanıyla 2008de başladı.
Arrow-3ün üreticisi özel-kamu ortaklığı IAI, sistemin yaklaşık 2 bin 400 kilometre mesafeden fırlatılan balistik füzeleri engelleyebileceğini belirtiyor. Sistemin 2017den bugüne İsrailde kullanıldığı aktarılıyor.
İSRAİL SAVUNMA ENDÜSTRİSİNDE ABD ROLÜ
ABD Dışişleri Bakanlığı, Temmuz 2021de yaptığı yazılı açıklamada, Washingtonın 1948den itibaren İsraile 125 milyar dolardan fazla askeri yardım sağladığını açıklamıştı.
Washington, eski ABD Başkan Barack Obama döneminde İsraile 2019-2028 arasında yapılmak üzere toplam 38 milyar, yani yılda yaklaşık 3,8 milyar dolar değerinde askeri yardımı onaylamıştı. Bu rakamın 5 milyar doları başta füze ve hava savunma sistemi olmak üzere ortak üretim projeleri için ayrıldı.
İsrailin son dönemde savunma sanayisi ihracatında öne çıkan Demir Kubbe, Davut Sapanı, Arrow-3 gibi hava ve füze savunma sistemleri ABD ile ortak üretildi.
İsrailin bu sistemleri ihraç ederken ABDnin onayını alması gerekiyor.
ABD SATIŞLARI VETO ETME HAKKINA SAHİP
ABDnin İsrailin geçmişte bazı hava ve füze savunma satışı anlaşmalarını veto ettiği biliniyor. ABD, küresel savunma sanayi rekabetindeki tekel rolünü korumak istiyor ve Amerikan şirketlerine öncelik veriyor.
Polonyanın 2014te 13 milyar dolar değerinde hava ve füze savunma sistemi alımı ihalesinde Washington, İsrailin Davut Sapanı sistemi satışına izin vermedi. Polonyanın ihalesini Amerikan şirketlerinin üretimi Patriot hava savunma sistemi kazandı. Bu dönem basına konuşan bir İsrail Savunma Bakanlığı yetkilisi, Üzerimizde baskı var. Her istediğimizi satamıyoruz. Bu satıştan Amerikalılar kazandı, Polonyalılar mutlu, bize bir şey kalmadı. ifadesini kullanmıştı.
Benzer şekilde ABD, Demir Kubbe Hava Sistemini Ukraynaya kurmak istediğinde İsrailin Rusyadan çekinerek bu sistemin transferini haziranda veto ettiği bildirildi.
İsrailin Almanyaya yaptığı satışın tüm aşamalarında ABDyi bilgilendirdiği ve onayını aldığı aktarılıyor.
İsrail, orta ve uzun menzilli hava savunma sistemi Davut Sapanının Finlandiyaya 316 milyon avro değerindeki satışını da ağustosta Washingtonun onayladığını açıklamıştı.
AVRUPADAKİ SAVAŞ SAVUNMA BÜTçELERİNİ ARTIRDI
Rusya-Ukrayna savaşının gölgesinde Almanya ve diğer birçok Avrupa ülkesi, savunma bütçelerini artırma kararı aldı. Almanya, Haziran 2022de savunma harcamaları için 100 milyar avro ayırdığını açıkladı.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) açıkladığı verilere göre, savunma sanayi ihracatında dünyada sekizinci, hacme göreyse birinci sırada yer alan İsrail, Avrupadaki askeri harcama eğiliminden yararlanmak isteyen ülkeler arasında.
İsrail Savunma Bakanlığının açıklamalarına göre, İsrailin savunma sanayi ihracatı 2022de ülke tarihindeki en yüksek seviye olan 12,5 milyar dolara çıktı. Savunma Bakanlığı, yıllık raporunda askeri ihracattaki artışa neden olarak Rusya-Ukrayna savaşının doğurduğu jeostratejik değişim ve İsrailin normalleşme anlaşmaları imzaladığı Arap ülkelerinden gelen talebe işaret etti.
ALMANYANIN ARROW-3 SİSTEMİ ALIMI FRANSAYI RAHATSIZ MI ETTİ?
Almanyanın İsrailden yaklaşık 4 milyar avro değerinde hava ve füze savunma sistemi alımının Parisi rahatsız ettiği yönünde haberler çıktı.
Fransa, Almanyanın öncülük ettiği 19 Avrupa ülkesinin katıldığı Hava Kalkanı Girişimine katılmayı reddetti. Basına yansıyan bilgilere göre, Fransa, projenin Avrupanın bağımsızlığını korumadığı ve Avrupa üretimi yerine ABD-İsrail hava savunma sistemlerine bağımlılığı artırdığı itirazında bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanyanın Arrow-3 için görüşmelerini sürdürdüğü dönemde Paris Havacılık ve Uzay Fuarında yaptığı konuşmada, Tehdidin ne olduğunu bilmeliyiz. Sonra Avrupalılar olarak neyi üretebiliyoruz buna bakmalıyız. Sonra ne almamız gerektiğine? Raflarda ne varsa hemen almak için acele etmemeliyiz. ifadelerini kullanmıştı.
ABD üretimi savunma teknolojilerine bağımlılıkla ilgili uyarıda bulunan Macron, Neden Amerikalılardan bu kadar sık alım yapmamız gerekiyor? çünkü Amerikalılar bizden daha fazla standart getirdi ve federal kurumları milli şirketlerine büyük destek sağlıyor. demişti
Macron, Fransız-İtalyan üretimi Mamba füze savunma sistemine işaretle bu sistemin Ukraynada kurulduğunu belirterek, Bu gerçekten Avrupanın Avrupayı korumasıdır. değerlendirmesinde bulunmuştu.
Macronun bu sözleri Almanyanın Arrow-3 alımına bir mesaj olarak yorumlanmıştı.