Beyrut
Lübnanda ekonomik kriz ile buna bal olarak gelien elektrik ve enerji kesintilerinin yol açt sosyal sorunlar 2021de yaam daha da zorlatrd.
Lübnanda önceki yllarda patlak veren veya biriken sorunlar, 2021de daha çok derinleip neredeyse tüm kesimi etkiler hale geldi.
Bata ekonomi olmak üzere ciddi elektrik kesintileri, akaryakt krizi ve siyasi çekime nedeniyle yeniden bir iç savan patlak vermesi endiesini yaayan Lübnanlar, 2021de birçok zorlukla mücadele etmek zorunda kald.
AA muhabiri, Lübnanda 2021e damgasn vuran insan hayatn direkt etkileyen önemli gelime ve olaylar derledi.
Lübnanda bu yl derinleen ekonomik kriz
Ülkede 2019da balayan ve yeni tip korona virüsün çkmasyla birlikte artan ekonomik kriz, 2021da etkisini hayatn tüm alanlarnda gösterdi.
Lübnan Merkez Bankasnn dolar likidite sorunu olduunu itiraf etmesi, döviz rezervlerinin erimesi, ülkedeki mevcut ekonomik krizi baka bir boyuta tad.
Lübnan liras, ABD dolar karsnda yüzde 90a varan deer kayb yaad ve ülkede resmi olmayan verilere göre enflasyon yüzde 700 artt.
Birlemi Milletlerin (BM) 1 Temmuzda yaymlad deerlendirme raporunda, Lübnanllarn yarsndan fazlasnn yoksulluk snr altnda yaad, yaam artlarnn 1975-1990 yllarndaki iç sava döneminden bile daha kötü olduu vurguland.
BM Bat Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonuna göre, 2021 yl itibaryla Lübnan nüfusunun yüzde 74ü yoksulluk sknts çekiyor.
Uluslararas Para Fonunun 2020ye ait raporuna göre ise Lübnanda kii bana düen yllk gelir, ekonomik kriz nedeniyle 8 bin dolardan 3 bin dolarn altna dütü.
Ülkedeki resmi asgari ücretin deeri ise 400 dolardan 40 dolarn altna kadar geriledi.
Elektrik ve akaryakt krizi
Lübnanda, ekonomik krizin etkiledii en önemli sektörlerin banda enerji yer ald.
Merkez Bankas, 12 Austosta, akaryakta salanacak döviz kredilerinin resmi kur yerine piyasadaki serbest kur üzerinden hesaplanacan ve böylelikle akaryakt sübvansiyonunun kaldrlacan açklamt.
Bu açklamann üzerine ülkede yakt krizi patlak verdi ve aylarca benzin istasyonlarnn önünde uzun kuyruklar meydana geldi.
Yakt fiyatlarnda yaplan ciddi zamlar, Iraktan ithal edilen petrol ve ardndan rana ait Suriyeden kaçak gelen yakt ile durum idare edilmeye çalld.
Ayn zamanda akaryakt krizi beraberinde elektrik krizini de dourdu.
Ülkede yakt ile elektrik üreten ve altyaps yetersiz olan santraller çalamaz duruma geldi. Devlete ait santrallerin hizmet d kalmas ve yaktn karaborsa olmas nedeniyle özel jeneratörler de çalamad.
Lübnan genelinde özellikle yaz mevsiminde ülke adeta karanla gömüldü. Hastaneler dahi elektrik krizinin devam etmesi halinde hastalarn ölebilecei açklamasnda bulundu.
Hayatn temel gereksinimi olan elektrik halihazrda sadece 4 saat mevcut ve henüz bu kronik soruna bir çözüm bulunmu deil.
Tayyuna olay: Hristiyan ve ii çatmas
Ülke tarihinin en ac olaylar arasnda yer alan 4 Austos 2020deki Beyrut liman patlamas için açlan soruturma ülkede Hristiyan ve iiler arasndaki kanlk çatmann yaanmasna sebebiyet verdi.
Soruturmay yürüten Yargç Tark Bitarn, ii Emel Hareketi ve Hizbullaha yakn eski devlet yetkililerini ifadeye çarmasyla balayan gerginlik, Bitarn görevden alnmas kampanyas ile trmand.
Hizbullah ve Emel mensuplarnn 14 Ekimde Bitarn görevden alnmas için düzenledikleri gösteriye silahl saldr düzenlendi.
Olayn meydana geldii mahalleden adn alan Tayyuna saldrsnda 7 ii ölürken, saldrdan muhalefet cephesinde yer alan Hristiyan Lübnan Güçleri Partisi lideri Semir Caca sorumlu tutuldu.
Hakknda dava açlan Caca, mahkemeye gitmedi ancak Tayyuna olay, ülkede 1975-1989da patlak veren iç savan yaanabileceini hatrlatt.
Krizler beyin göçünü tetikledi
Ekonomik kriz nedeniyle meydana gelen ciddi elektrik kesintileri, yakt sorunu ve son olarak Tayyuna gibi endie verici olaylar ülkede mevcut beyin göçünün artmasna yol açt.
Ülkenin bata salk olmak üzere mühendislik ve bankaclk sektöründe çalan deneyimli birçok Lübnanl, daha iyi maa ve hayat için Körfez, Avrupa, ABD ve Kanadaya göç etti.
Lübnan Doktorlar Sendikas Bakan eref Ebu eref, 30 Kasmda AA muhabirine yapt açklamada, ülkedeki krizler nedeniyle doktorlarn en az 4te birinin ülkeden göç ettiini belirtmiti.