Merkezi Avustralyada bulunan düünce kuruluu Avustralya Stratejik Politika Enstitüsünün (ASPI) Aralk 2018 ile Haziran 2019 arasnda en son uydu görüntülerine dayanlarak oluturduu raporun temel bulgularnda, Myanmarl yetkililer, Arakandaki bask ve zulümden kaçp Bangladee snan Arakanl Müslümanlarn geri dönüü için yeterli hazrlk yapldn dile getirseler de 2017de Arakanda tahrip olmu veya yklm 392 yerleim yerinden 320sinde Myanmarn yeniden yaplandrma yaptna dair iaret gözlemlenmedii kaydedildi.
Enstitü bünyesindeki Uluslararas Siber Politika Merkezi, Arakan eyaletinde yaklan, zarar gören veya tahrip edilen yerleim yerlerinin mevcut durumunu deerlendirmek amacyla 2017de Birlemi Milletler Operasyonel Uydu Uygulamalar Programnn (UNOSAT) verilerinin yan sra açk kaynak verileri ile yeni uydu görüntülerini inceledi.
- Yerleimlere 6 askeri tesis ina edildi
Raporda, 320den fazla yerleim yerinde yeniden yaplandrmaya ilikin bir belirti olmad kaydedilirken, yerleimlerin yüzde 40nn ykldna dikkati çekildi.
Myanmar hükümetinin Bangladee snan Arakanl Müslümanlarn geri dönüü, ülke içinde yerlerinden edinmi mülteciler veya her ikisi için sadece 45 kamp ina ettii ya da genilettii belirtilen raporda, Arakanl Müslümanlarn eski yerleim yerlerine Myanmar hükümeti tarafndan 6 askeri tesis ina edildii veya genilettii ifade edildi.
Raporda, UNOSATn görüntülerine ek olarak 2018de yklan en az 58 yerleim yerinin tespit edildii açkland. Raporda ayrca uydu görüntülerinin 2019da baka yerleim yerlerinin de ykldna dair veri sunduu aktarld.
Arakanl Müslümanlarn eski yerleim yerlerinde ina edilen veya geniletilen 6 askeri tesisin bir ksmnn çift kullanml olduu, ayn zamanda idari merkez olarak kullanldna yönelik iaretlerin bulunduu belirtilen raporda, bu tesislerin savunma hendeklerinden, helikopter pistlerinden ve korumal girilerden müteekkil birtakm özelliklere sahip olduu vurguland.
- Aung Zan köyündeki tüm yaplar ykld
Raporda, Güneydou Asya Ülkeler Birliinin (ASEAN) konuya ilikin raporuna atf yaplarak Arakan eyaletinin Banglade snrndan birkaç kilometre uzakta bulunan Aung Zan köyünün yaklak 50 yap içerdii belirtilirken, 2017 krizinde köyün büyük bir ksmnn yakldna, 2018 yl boyunca köydeki tek yeni yapnn bir güvenlik noktas ile Snr Güvenlii Polisine (BGP) ait bina olduuna dikkati çekildi.
Raporda, geçen yl baz ücra bölgelerdeki yerleim yerlerinin ykld kaydedilirken, Snr Güvenlik Polisine ait binalar dnda, Aung Zan köyündeki tüm yaplarn, 2019un ilk üç aynda neredeyse tamamen ykld belirtildi.
- Hazrlanan kamplar hapishaneyi andryor
ASEANn raporunda, Taung Pyo Letwenin bölgedeki iki kabul merkezinden biri olarak nitelendirildii, bu merkezlerin uzun süreli barnma ya da geri dönen mültecilerin gözaltna alnmas için tasarlanmayan idari tesisler olarak tanmlandnn alt çizilen raporda, uydu görüntülerinin Arakanl Müslümanlarn onurlu ve güvenli ekilde geri dönüü için hazrlk yapldn yalanlad ifade edildi.
Arakanl Müslümanlarn geri dönüü için hazrlanan alanlarn birçounun, gözalt merkezi eklinde yüksek güvenlikli kamplara benzediinin alt çizilen raporda, Taung Pyo Letwe Kabul Merkezi için ina edilen baz yeni binalarn 10 bin metrekare alan üzerine ina edildii, etrafnn çevrili olduu ve 6 gözetleme kulesine sahip bir tür açk hava hapishanesini andrd kaydedildi.
Taung Pyo Letwe Kabul Merkezinin farkl idari binalar arasnda askeri bölümler olduu anlalan 5 alann bulunduu alt çizilen raporda, bu askeri alanlarn muhtemelen, geri dönen mültecileri kabul merkezlerinde takip edecek Snr Güvenlik Polisine ait yaplar olduuna iaret edildi.
Raporda, merkezin 300 metre güneyinde 10 dönümlük arazide iki büyük askeri üssün varlnn göze çarpt ve her iki tesisin önemli savunma hendekleri ve geni bir haberleme içerdii kaydedildi.
- Myanmar hazrlksz
Raporda, Arakanl Müslümanlarn güvenli, onurlu ve sürdürülebilir bir ekilde Myanmara geri dönebilmelerine dayanak salayc koullarn mevcut olduu iddialarnn desteklenmedii ifade edilerek yarm milyon Arakanl Müslümann geri dönebilmesi için minimum düzeyde hazrlk yapldnn uydu analizleri sonucu tespit edildii vurguland.
Arakanl Müslümanlar için yaplan hazrlklarn yetersizliinin endie verici olduu belirtilen raporda, devam eden iddetin, istikrarszln, internet ve iletiim teknolojilerindeki kesintilerin ve Arakandaki güvenlik durumuyla ilgili bilgi eksikliinin bu endielere etkisi olduu kaydedildi.
Raporda, uluslararas toplum, Arakanl Müslümanlara yönelik güvenli, onurlu ve sürdürülebilir bir gelecek için en iyi çözümün bulunmas için çaba göstermeye çarld.
- Myanmar, Arakanl Müslümanlarn geri dönmesi için güvenli deil
Uluslararas Af Örgütü bu ay yapt yazl açklamada, Myanmarn Arakanl Müslümanlarn geri dönmesi için güvenli bir yer olmadn kaydetmiti.
Açklamada, Arakanl Müslümanlarn eitlik, milliyet, hareket özgürlüü, salk hizmeti, eitim ve i frsatlarna eriim gibi haklarnn Myanmar hükümeti tarafndan sistematik olarak reddedilmeye devam ettii belirtilmiti.
- Arakanl Müslümanlara etnik temizlik
Arakanda 2012de Budistler ile Müslümanlar arasnda çatmalar çkm, olaylarda çou Müslüman binlerce kii katledilmi, yüzlerce ev ve i yeri atee verilmiti.
Arakandaki snr karakollarna 25 Austos 2017de düzenlenen e zamanl saldrlar gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel iddet eylemlerini balatmt.
BMye göre, Austos 2017den sonra Arakandaki bask ve zulümden kaçp Bangladee snanlarn says 745 bine ulat. Uluslararas insan haklar kurulular, yaymladklar uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiini kantlad.
Banglade, ülkedeki Arakanl mültecilerin yurtlarna dönüü için Myanmar ile vard anlamay uygulamaktan vazgeçerken, uluslararas medya ve yardm kurulularnn Arakan bölgesine giriini ciddi oranda kstlayan Myanmar hükümeti ise Arakanl Müslümanlarn dönülerine ilikin verdii sözleri yerine getirmedi.
BM ve uluslararas insan haklar örgütleri, Arakanl Müslümanlara yönelik iddeti etnik temizlik ya da soykrm olarak adlandryor.
nsan haklar örgütleri, Arakanl Müslümanlarn güvenli ortam salanmadan Myanmara dönmelerinin, yeni bir etnik temizlik kampanyasna yol açaca endiesini tayor.