Özbekistan, Sovyetler Birliğinin dağılmasının ardından kurulan Rus NATOsu Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü üyeliğini askıya alırken, Rusyanın Kırgızistan, Tacikistan ve Azerbaycanda bulunan askeri üsleri kira artış talepleri nedeni ile zor günler yaşıyor.
Bakü, Gebele radar üssünün yıllık kira bedelini 7 milyon dolardan 300 milyon dolara çıkarmak isterken, Duşanbe 201 nolu askeri üs için en az 250 milyon dolar talep ediliyor. Bişkek ise yıllık 15 milyon dolar kira bedelinden rahatsız.
RUSYA’NIN ÜSLERİNE KARŞI
Kommersant gazetesi Duşanbenin Rusyadan 7 bin askerin görev yaptığı askeri üs için en az 250 milyon dolar yıllık kira bedeli istediğini yazdı. Mevcut şartlarda Tacikistana askeri ve teknik destek sağlayan Moskova, 201 nolu üs için herhangi bir bedel ödemiyor.
Rusya Savunma Bakanlığı 2004den bu yana kullanılan ve 2014de süresi dolacak askeri üsle ilgili 49 yıllık kira sözleşmesi imzalamaya çalışıyor. Rusya Kara Kuvvetleri Komutan Vladimir Çirkin, Duşanbenin kira sözleşmesi için talep ettiği 20ye yakın maddenin kabul edilemez olduğunu açıkladı. Bunların arasında sözleşme süresinin 49 yıldan 10 yıla indirilmesi de var. Moskovada temaslarda bulunan Kırgız yetkililer üsle ilgili kira bedelini nakit olarak alma konusunda ısrarlı.
Kırgızistan Savunma Bakanı Talaybek Omuraliyev de Interfaxa yaptığı açıklamada ülkelerinde bulunan Rus askeri üsleri ile ilgili kira bedellerinin artırılması gerektiğini söyledi. Kant askeri üs ve diğer varlıklar için Moskova Bişkeke yılda 15 milyon dolar ödeme yapıyor. Enflasyon artıyor, her şey pahalanıyor hatırlatmasında bulunan Omuraliyev, Rusya 2014de üsle ilgili yeni anlaşma yapmak istediğinde fiyat konusu gündeme gelecek dedi.
KİRA KUŞATMASI BAŞLATILDI
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev göreve geldiğinde 2014de süresi dolacak Amerikan Manas askeri üssü ile ilgili yeni sözleşme imzalamayacaklarını açıklamıştı. Washingtonun üssün devamı için Bişkeke 40 milyon dolar ek ödeme ve üssün modernizasyonunu teklif ettiği belirtiliyor.
Aralık ayında sözleşmesi bitecek Azerbaycan Gebele radar üssü ile ilgili süre ise daraldı. Bakünün 300 milyon dolar kira talebine olumlu bakmayan Moskova, fiyat konusunda anlaşamazsa üssü kapatmayı ya da Ermenistana taşımayı değerlendiriyor.