Rusya-Ukrayna savaşında 3 yıl geride kaldı

Rusya ile Ukrayna savaşında 3 yıl geride kaldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putinin 24 Şubat 2022de Ukraynada özel askeri operasyon başlatıldığını ilan etmesiyle başlayan Ukraynadaki savaş yüz binlerce kişinin ölümüne ve Avrupanın 2. Dünya savaşından sonra karşı karşıya kaldığı en büyük mülteci krizine, enerji ile gıda fiyatlarının tırmanmasına ve üçüncü dünya savaşı endişelerine neden oldu. Ukraynada 2022 yılında başlayan savaşta, son 1 yıl içerisinde 4 bin kilometrekareden fazla toprak elde eden Rusya, Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20sini işgal etti. çatışmalar ve hava saldırıları sonucunda 40 binden fazla sivil kayıp yaşanırken, asker kayıplarının sayısı yüzbinlerle ölçülüyor. Savaş nedeniyle yerinden edilen kişilerin sayısı 4 milyon, Ukraynadan kaçanların sayısının ise 6,8 milyon olduğu tahmin ediliyor. Savaşın son yılı, Ukraynanın Rus topraklarını ele geçirmesi, Rusyanın ilk defa hipersonik bir füze kullanması ve barış müzakerelerinin başlaması ile öne çıktı.
Ukrayna, Rusyanın Kursk bölgesini işgal etti
Ukrayna, 2024 yılı ağustos ayında sürpriz bir hamleyle Rusyanın batı sınırındaki Kursk bölgesine bir yıldırım harekatı düzenleyerek yüzlerce kilometrekare Rus toprağını ele geçirdi. Harekatın başlarında bin 400 kilometrekare arazi elde eden Ukrayna, Rusyanın karşı taarruzu ile birlikte 500 kilometrekare büyüklüğünde araziyi kaybetti. Bölgede yaşayan yüzlerce Rus sivil, tahliye edilemedikleri için savaş bölgesinde kaldı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Kursk topraklarını muhafaza etmenin Ukrayna için gelecekteki müzakerelerde bir koz olacağı için önemli olduğunu açıkladı.
Kuzey Kore askerleri
Kuzey Koreden gelen askeri birliklerin Rusyanın tarafında çatışmalara dahil olduğuna yönelik iddialar, çatışmanın tırmanması ve yeni bir boyut kazanması olarak değerlendirildi. Ukrayna, ABD ve Güney Koreli kaynaklar, Kuzey Korenin ekim ayı başında Kursk bölgesinde Rus güçlerine yardım etmeleri için 10 binden fazla asker gönderdiğini açıkladı. Bu açıklama ne Kremlin ne de Pyongyang tarafından teyit edilmedi. Ukrayna, bir süre önce Kuzey Koreli askerlerin ağır kayıplar vermeleri nedeniyle çekildiğini açıkladı fakat sonradan yeniden cepheye döndüklerini ifade etti.
Güney Kore istihbaratı, ocak ayında yaptığı açıklamada savaşta 300 Kuzey Koreli askerin öldüğünü ve 2700ünün de yaralandığını duyurdu.
Oreşnik füzesi
Rusya, 21 Kasım 2024te ilk defa Oreşnik isimli hipersonik füzeyi kullandı. Ukraynanın doğusundaki Dnipro kendini hedef alan füze, Ukrayanın ABD ve İngiltereden aldığı uzun menzilli füzeleri kullanmasına cevap olarak ateşlendi. Rus lider Putin, nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip olan ve binlerce kilometre ötedeki hedefleri vurabileceği açıklanan füzeyle Kievdeki stratejik hedefleri vurma tehdidinde bulundu.
Rus kuvvetleri ilerledi
Rus kuvvetleri, 24 Şubat 2024 yılından bu yana Ukraynada 4 bin 360 kilometrekare daha araziyi kontrol altına aldı. Bu ilerleme savaşın bir önceki yılında elde edilen ilerlemeden yaklaşık 22 kat fazla olmasıyla dikkat çekti. Rus kuvvetleri, savaşın ikinci yılında sadece 200 kilometrekarelik arazi ele geçirmişti.
ABDden 61 milyar dolar yardım
Ocak 2022den bu yana Batı ülkelerinden yaklaşık 407 milyar dolar yardım alan Ukraynanın finansal yardım talepleri devam ederken, 2024 yılı nisan ayında eski ABD Başkanı Joe Biden döneminde ABD Kongresi, aylarca gecikmenin ardından Ukraynaya 61 milyar dolarlık iktisadi ve askeri yardıma onay verdi. Kasım ayında Donald Trumpın başkan seçilmesi ve 20 Ocak tarihinde Beyaz Saraya dönerek yeniden başkanlık koltuğuna oturması arasındaki dönemde Biden yönetimi, Ukraynaya yardımları hızlandırdı. ABD Başkanı Donald Trump ise Ukraynaya yapılacak yardım karşılığında Ukraynanın sahip olduğu nadir minerallerin önemli bir kısmının ABDye tahsis edilmesini talep etti. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ise buna karşılık olarak ABDnin Ukraynanın doğal kaynaklarına yatırım yapacağı bir anlaşmayı görüşmeye hazır olduğunu duyurdu.
Suudi Arabistanta iki ülke arasındaki ilişkileri normalleştirme süreci
Ukraynanın son bir yıl içerisinde çok daha hızlı bir şekilde toprak kaybına uğraması, ABDde seçim kampanyası sırasında savaşı bitirmeyi vaat eden Trumpın seçilmesi, Ukraynadaki savaşın sona erebileceği yönündeki umutları artırdı. Trump ve Putin arasındaki bir telefon görüşmesinden bir hafta sonra, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov liderliğindeki Amerikan ve Rus heyetleri, 18 Şubatta Suudi Arabistanın başkenti Riyadda iki ülke arasındaki ilişkileri normalleştirme ve Ukraynadaki savaşa ilişkin müzakerelere başlamak üzere bir araya geldi.
Trump, Putin ve Zelenskiynin bir araya gelmeleri gerektiğini söyledi
ABD Başkanı Trump, Cuma günü yaptığı açıklamada ise, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiynin nadir minerallere ilişkin anlaşmayı yakında imzalamasını beklediğini ve ayrıca Putin ve Zelenskiynin bir araya gelmeleri gerektiğini söyledi. Trump, Cumartesi günü yaptığı açıklamada da ABD ve Rusya heyetleri arasındaki bir sonraki müzakerelerin 25 Şubatta yine Suudi Arabistanın başkenti Riyadda gerçekleştirileceğini duyurdu.