Suudi Arabistan yönetimi, milli petrol irketi Saudi Aramcoya yönelik saldrya karlk rana verilecek tepkinin sonuçlarn iyi deerlendirip ona göre hareket etmek istiyor.
Aslnda Aramco saldrsnn ardndan Riyadn Tahrana yönelik tutumunu deitirmesi ve ciddi sonuçlar olacak bir adm atmas beklenmiyor. Aksi yönde sergilenecek bir tutum, ABDnin uygulad baskdan kurtulmak için bölgeyi bir savaa çekmeye çalan rann iine gelecektir.
rann dorudan kendisi veya müttefikleri araclyla ABD, Suudi Arabistan ve bu ikisinin müttefiklerine yönelik saldr tehditlerini gerçekletirme konusunda ciddi olduunu da gözard etmemek gerekir.
Bununla birlikte Riyad yönetiminin Aramco saldrsna karlk verme konusunda tereddüt etmesi, rana benzer veya daha güçlü saldrlar gerçekletirebilme konusunda cesaret verir.
- Riyad nasl tepki vereceini henüz belirlemedi
ABD, 14 Eylülde Suudi Arabistann petrol tesislerine düzenlenen saldrdan ran sorumlu tutuyor ve Tahrann Yemendeki i birlikçisi Husilerin biz yaptk açklamasnn gerçei yanstmadn savunuyor.
Suudi Arabistan Dilerinden Sorumlu Devlet Bakan Adil el-Cubeyr, 25 Eylülde yapt açklamada, ülkesinin Aramco saldrlarna ilikin soruturma balattn belirtti.
Cubeyr, Aramcoyu hedef alan füzelerin nereden frlatld ve insansz hava araçlarnn (HA) nereden kaldrldna ilikin yürütülen soruturma sonuçlarnn yaknda açklanabileceini ifade etti.
Yemen hükümetine destek için kurulan Suudi Arabistan öncülüündeki koalisyon tarafndan olaydan 1 gün sonra yaplan açklamada ise saldrnn ran silahlaryla gerçekletirildii bildirildi.
Suudi Arabistan, henüz saldrya nasl tepki vereceine dair seçeneklerini belirlemedi. Karln tek bana m, ABD i birliiyle veya ABD öncülüündeki DEA kart uluslararas koalisyon bünyesinde mi verilecei henüz belli deil.
- Suudi Arabistan askeri seçenei tercih etmeyecektir
Riyad yönetimi, söylemlerinde yer almasna ramen askeri seçenei tercih etmeyecektir. çünkü Devrim Muhafzlar Ordusu komutannn, rana saldran herhangi bir ülkenin topraklarnn sava alanna dönecei ve rann yapt eylemlerin sorumluluunu üstlenmekten çekinmeyecei açklamasnda olduu gibi ranl liderler tereddüt etmeyecekler.
rann kendisine yönelik herhangi bir saldrnn savala sonuçlanacan vurgulamas, ABD ve Suudi Arabistan saldr karar alma konusunda isteksiz klyor.
Suudi Arabistann hava savunma sistemi hala tüm altyap, elektrik santralleri, su artma sistemi ve askeri yaplar gibi stratejik noktalarn korunmas için yeterli deil. Bu noktalar rann dorudan veya Irak ve Yemendeki müttefikleri araclyla yapaca saldrlara açk hedefler olabilir.
- Patriot balistik füze ve SHAlarla ba edemez
Ayn zamanda ABD meneli hava savunma sistemi Patriot, youn balistik füze saldrs ve silahl insansz hava arac (SHA) saldrlaryla ba edemez. Baz raporlarda bu sistemin, rann Cruise füzesi veya düük irtifada seyreden SHAlara kar baarsz bulunduu ifade ediliyor.
Cubeyre göre Suudi Arabistan, Aramco saldrsna ilikin soruturmann tamamlanp saldr yaplan noktann belirlenmesinin ardndan ABD ve Avrupal müttefikleriyle siyasi, ekonomik ve askeri seçenekleri görüerek çallm ve etkin admlarla ilerlemek istiyor.
ABD Savunma Bakanl da Suudi Arabistandaki enerji kaynaklarna yönelik görülmemi bir saldr olarak niteledikleri bu olaya nasl karlk verileceine dair çalma yapyor.
Washington, Aramco saldrsnn ardndan rana bir saldr düzenlemekten çekindi ancak ekonomik yaptrmlar artrd. Ayrca rann önemli internet sitelerine yönelik elektronik saldr düzenleme ihtimali konuuluyor.
ABD Kongresinden yükselen baz sesler rana askeri karlk verilmesini, Washingtonun en önemli müttefiklerinin enerji kaynaklarna yönelik benzer saldrlarn önlenmesi için zorunlu görüyor.
- ABD müttefiklerinin savata öncü olmasn istiyor
Washington yönetimi ise destek vermekle yetinip aktif katlmdan uzak durarak müttefiklerinin bölgede çkacak olas bir savata öncü olmasn istiyor.
ABDnin Orta Doudaki 54 askeri üste 65 binden fazla askeri bulunuyor.
Suudi Arabistan ve ABD arasndaki istihbarat i birlii ve müfettilerin ulat bilgilerin, rann saldryla dorudan ilikisi olduu sonucunu vermi olmas muhtemel. Ancak ABD veya Suudi Arabistann gerilimi artrmas halinde ran, Suudi Arabistan enerjisinin temel yaplarna saldrda bulunabilir.
- Yemende siyasi çözüm diplomatik bir çk olabilir
Sonuç olarak, Suudi Arabistann Tahrann Aramco saldrsna kart yönündeki bir açklamas, snrl veya geni kapsaml bir askeri operasyonu gerektirir. Ancak bu, en yazndan yakn gelecekte gözükmüyor.
Riyad, iki ülke arasnda veya bölgede silahl çatma seçeneinden uzak durmak için Yemende siyasi çözümü kullanarak diplomatik bir çk bulabilir.
Öte yandan Suudi Arabistan, Irakta veya Suriyede ABDnin desteiyle rann müttefiklerine sorumluluunu üstlenmeden saldr yapabilir.
Suudi Arabistann milli petrol irketi Saudi Aramcoya ait iki tesiste, 14 Eylülde SHAlarla düzenlenen saldr sonucu yangn çkt açklanmt. Yemendeki Husiler, ölen ya da yaralanann olmad saldry 10 SHA kullanarak düzenlediklerini iddia etmiti.
Dünyann en büyük petrol ihracatçs Suudi Arabistann tesislerine yaplan saldr nedeniyle ülkenin petrol üretiminde günlük 5,7 milyon varil kesinti olduu belirtilmiti.