Petrol fiyatlarnda sert yükselie neden olan saldr sonrasnda, küresel petrol piyasalarnda üretim kesintisi ve arz güvenlii endieleri artmaya balad.
Dünyann en büyük ham petrol ihracatçs olan ve günlük 9,8 milyon varil petrol üreten Suudi Arabistann milli petrol irketi Saudi Aramcoya ait iki tesise yaplan saldr, ülkenin ham petrol üretiminde günlük 5,7 milyon varil kesintiye yol açt.
Bu miktar küresel petrol arznn yaklak yüzde 6sna tekabül ederken, arz kesintisi nedeniyle petrol fiyatlarnda yüzde 20ye yakn art görüldü. Dünya genelinde en yaygn kullanlan Brent türü ham petrolün varil fiyat yüzde 19 artla 60,22 dolardan 71,62 dolara kadar trmanarak 22 Maystan bu yanaki en yüksek seviyeye trmand.
Suudi Arabistan tarafndan dün itibaryla petroldeki arz kesintisinin ortalama günlük 2 milyon varilinin telafi edilebilecei ancak üretimin tam kapasiteye ulamasnn haftalar alabilecei bildirildi. Suudi Arabistan tam üretim kapasitesine ulaana kadar petrol fiyatlarnn 65 dolarn üzerinde seyretmesi bekleniyor.
- Orta Douda gerginlik trmand
Suudi Arabistana düzenlenen saldr Birlemi Milletler, Avrupa Birlii, Türkiye ve birçok ülke tarafndan knanrken, ABD ise dorudan ran suçlamt.
ABD Dileri Bakan Mike Pompeo, Suudi Arabistana yönelik 100e yakn saldrnn arkasnda Tahran yönetiminin yer aldn belirterek, Tüm tansiyonu azaltma çarlar arasnda ran imdi dünyann enerji arzna ei görülmemi bir saldr balatt. Saldrlarn Yemenden geldiine dair bir kant yok. ifadelerini kullanmt.
Orta Doudaki siyasi gerginlii yeniden trmandran açklamann ardndan ran ise ABDyi eletirerek, Suudi Arabistann 5 yl önce Yemene kar sava balattn ve Yemenlilerin de saldrlara kar koyduunu belirtmiti.
Öte yandan bugün Husiler tarafndan yaplan açklamada, Suudi Arabistan petrol tesisi Aramcoda bulunan irketleri ve yabanclar uyaryoruz. Her an yeniden vurabiliriz. ifadesi kullanlmt
- Arz güvenlii endieleri
Saudi Aramcoya yaplan saldr, dünyann en büyük ham petrol üretici ve ihracatçs ülkelerinin bulunduu Orta Douda enerji arz güvenlii endielerini beraberinde getirdi.
Geçen aylarda Orta Doudaki petrol tankerlerine düzenlenen saldrlar, güvenlik endielerine ve fiyatlarda arta neden olurken, ran, ABD yaptrmlar nedeniyle dünyann en fazla petrol sevkiyatnn yapld Hürmüz Boazn kapatabilecei tehdidinde bulunmutu.
Gelecek yl yaplacak bakanlk seçimlerinden önce petrol fiyatlarnn düük olmasn isteyen ABD Bakan Donald Trump ise saldrnn ardndan ülkesinin stratejik petrol stoklarn açarak küresel piyasadaki arz eksikliini gidermeyi ve Suudi Arabistana destek vermeyi teklif etti.
- Aramconun IPOsu riskte
Suudi borsas Tadawul bünyesinde kasm aynda yaplmas planlanan Saudi Aramconun ilk halka arzna (IPO) ilikin yatrmclarn saldr sonras daha tedirgin davranaca öngörülüyor.
Her ne kadar yüksek petrol fiyatlarnn Aramconun IPOsuna olumlu katk yapmas beklense de son aylarda Suudi Arabistann petrol sahalarna, üretim tesislerine ve petrol boru hatlarna yaplan saldrlar, ülkenin petrol sektörünün saldrlara kar savunmasz olarak alglanmasna yol açyor. Bu da Aramconun IPO sürecinde yatrmclar en çok endielendiren konularn banda geliyor.
Aramconun yüzde 5inin halka arz edilerek 100 milyar dolar gelir elde edilmesi hedefleniyor. Bunun gerçeklemesi durumunda piyasa deeri 2 trilyon dolara çkacak Aramconun dünyann halka açk en deerli firmas olaca tahmin ediliyor.