Batı Şeriadaki Nablus kentine bağlı Sebastia beldesinin tarihi 5 bin yıl öncesine dayanıyor. Sebastia Belediyesi, son yıllarda Filistinli bazı kuruluşlarla işbirliği içinde beldedeki arkeolojik alanlarda restorasyon çalışmaları yaptı.
Sebastia Belediye Başkanı Muhammed Azim, İsrailin, Yahudileştirme çalışmalarıyla Sebastia beldesini ele geçirme sürecinin son aşamalarına geldiğine dikkati çekti.
Filistin ile İsrail yönetimi arasında 1995te imzalanan İkinci Oslo Anlaşması çerçevesinde işgal altındaki Batı Şerianın üç bölgeye ayrıldığını ve yüzde 61ini kapsayan C bölgesinin idare ve güvenliğinin İsraile bırakıldığını hatırlatan Azim, şunları söyledi:
Belediye olarak Sebastiadaki arkeolojik alanlarda yürütülen restorasyon çalışmalarının tamamlamasında çeşitli engeller yaşıyoruz. Bu engellerin başında ise Sebastiadaki arkeolojik alanların çoğunun Oslo Anlaşması çerçevesinde belirlenen C bölgesi sınırları içinde yer alması geliyor.
İsrail güçleri, C bölgesindeki alanlarda sözde ruhsatsız olduğu iddiasıyla Filistinlilere ait ev ve mülklerde sık sık yıkım gerçekleştiriyor. Filistinlilerin, özel arazileri üzerinde inşaat faaliyetleri için İsrail makamlarından ruhsat alma şansları ise neredeyse imkansız.
İsrail hükümeti, mayıs ayında Sebastiadaki arkeolojik alanların geliştirilmesi için 29 milyon şekel (yaklaşık 8 milyon dolar) yatırım önerisine onay verdi. Filistinliler ise İsrailin bu onayını, Sebastia bölgesini ele geçirme ve Yahudileştirme adımı olarak yorumladı.
- Tarihi beldeyi ele geçirme ve Yahudileştirmeye dönük saldırılar başladı
Belediye Başkanı Azim, Sebastia beldesi, İsrailde şu an işbaşındaki hükümetin kurulduğu günden beri akıl almaz saldırılara maruz kalıyor. Tarihi beldeyi ele geçirme ve Yahudileştirmeye dönük saldırılar başladı. diye konuştu.
İsrailin tarihi yapıları ve arkeolojik alanları koruma gerekçesi adı altında Filistinlilere ait tarihi yerleri işgal etme ve Yahudileştirme planlarını hızlandırdığına dikkati çeken Azim, Sebastia beldesinin tarihiyle birlikte işgalin pençesine düşmek üzere olduğunu ifade etti.
İsrailin Yahudi yerleşim birimleri için planladığı yolu Sebastia topraklarından geçireceğinin ve bununla beldede birçok eserin tahrip edileceğinin altını çizen Azim, Tel Aviv yönetiminin söz konusu yol projesiyle tarihi beldeyi işgal etmeye çalıştığını söyledi.
İsrailin Sebastia beldesindeki arkeolojik alanları tel örgüyle çevirme girişiminde bulunduğunu aktaran Azim, Tel çitle çevrilmeye çalışılan alanlarda zeytin ve badem bahçeleri var. Bu çalışmalar, Filistinlilerin bölgeye ulaşımını engellemeyi hedefliyor. dedi.
İsrailin aynı zamanda Sebastia beldesinde askeri kulelerin tepesine güvenlik kameraları yerleştirme ve ödeme ofisi açmayı planladığını belirten Azim, sözlerini şöyle sürdürdü:
Böylece kendilerine ait tarihi beldeye girmek isteyen her Filistinli, İsrail Turizm Bakanlığına ödeme yapacak. Tarihi beldemiz Sebastiayı korumak için gerçek bir savaşla karşı karşıyayız. İsrailin Sebastiaya yönelik Yahudileştirme planına karşı BMnin müdahale etmesi gerekiyor.
- Beldedeki tarihi yapılar
Sebastia beldesinin çok sayıda tarihi eser içerdiğini söyleyen Azim, bunların başında Roma dönemine ait mezarlar, Hazreti Yahyanın kabri ve mescidi, Baptist Yuhanna Katedrali, El-Kayıd Sarayı, Bazilika Meydanı, Kraliyet Sarayı, Helenistik Kule, Augustus Tapınağı, Sütunlu Cadde, stadyum ve tiyatronun yer aldığını belirtti.
Azim, Sebastia Tiyatrosunun Ürdünün Ceraş kentindeki tiyatro kadar büyük olduğunu; Sütunlu Caddede ise Roma dönemine ait 600e yakın taş sütun bulunduğunu ifade etti.
Belediye Başkanı, Beldedeki tarihi eserlerin yaklaşık yüzde 90ı henüz keşfedilmemiş durumda. Kazılıp ortaya çıkarılmaları, çok fazla imkan ve çalışma gerektiriyor. dedi.
Azim, Bazalika Meydanında turistlere yönelik birkaç kafeterya ve restoran yapıldığını da dikkati çekti.
Bu tarihi yapıların arasında İsrail güçlerinin bölgeye düzenlediği baskının ardından bazı binaların çatılarına keskin nişancılar yerleştirildiğine işaret eden Azim, bunu Yahudi yerleşimcilerin baskınları sırasında onları korumaya hazırlık için yaptıklarını dile getirdi.
- Arkeolojik alanların Yahudileştirilmesi girişimleri karşısındaki çalışmalar
Filistin Turizm ve Tarihi Eserler Bakan Vekili Salih Tavafeşe ise hükümetin, başta Sebastia olmak üzere İsrailin Filistin arkeolojik alanlarını ilhak etme ve Yahudileştirme planlarını engellemeye yönelik aşamalı bir çalışma başlattığını söyledi.
Bu çerçevede diplomatik adımların atılmaya başladığını kaydeden Tavafeşe, tarihi eserlere ve tarihe önem veren ülkeler ile uluslararası ve insan hakları kurumlarına İsrailin bu planlarını durdurması için baskı yapılması çağrısında bulunduklarını aktardı.
Tavafeşe, ayrıca yerel kurumlarla İsrail planlarıyla mücadelede toplumsal rollerini etkinleştirmeleri konusunda iletişime geçildiğini; bunun da beldedeki tarihi eserlere yönelik iç turizmi güçlendirerek ve koruma komiteleri kurarak yapılabileceğini ifade etti.
Bakanlığın, Filistinin direnişini güçlendirmek ve İsrailin planlarının önüne geçmek için Sebastiadaki arkeolojik alanların yeniden kullanılabilir hale getirilmesi adına çalışmalara başladığını işaret eden Tavafeşe, bunun parası ve gücü olan işgal güçlerine karşı çetin bir savaş olduğunu kaydetti.
Tavafeşe, Sebastianın UNESCO tarafından Tehlike Altındaki Dünya Mirasları Listesine alınması gerekiyor. dedi.
- Sebastianın tarihi
Filistin Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığına göre, Sebastianın tarihi Tunç çağına denk gelen MÖ 3200lere dayanıyor.
Tarihçilere göre, Asurlular, Persler, daha sonra da Romalıların egemenliği altında kalan belde MÖ Kral Herod zamanında saygıdeğer anlamına gelen Sebasti ismini almış.
Tarihi beldedeki çoğu yapının bu döneme ait olduğu, Bizans döneminde ise Baptist Yuhannanın (Yahya Peygamber) mezarı nedeniyle buranın dini bir merkez haline geldiği ifade ediliyor.
Resmi verilere göre Sebastiada yaklaşık 3 bin 500 Filistinli yaşıyor, bu ailelerden birinin Hristiyan dinine mensup olduğu belirtiliyor.