Ege, Diyarbakr Dicle üniversitesi ile zmir Ekonomi Üniversitesi (EÜ) Medical Park Hastanesi i birliiyle yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde nternet Bamll ve E tanl Dikkat Eksiklii Hiperaktivite Bozukluunun (DEHB) nternet Kullanm Özellikleri ve Sosyal Bili Açsndan ncelenmesi balkl bilimsel aratrma gerçekletirildi.
Ergenlik dönemindeki 12-17 ya grubuna yönelik aratrmann salkl kontrol grubunda 30, internet bamllar grubunda 30, internet bamll ve DEHB e tanl 30 kii yer ald.
Depresyon, duygu düzenlemede güçlük, bamllk, anlam ve ilikileri kavrama testi gibi ölçeklerin kullanld aratrma sonucunda, gençlerin internet kullanm profili, sosyal bili ile duygu düzenleme becerileri ölçüldü.
KULLANIM SAATLER ARASINDA UçURUM VAR
Aratrma sonunda internet bamls gençlerde haftalk ortalama internet kullanm 46.2, internet bamll e tanl DEHB olan bireylerde 44.6 saat, salkl gençlerde ise 11.2 saat olarak saptand.
Salkl gençler interneti yüzde 86,7 orannda ödev yapmak için kullanrken bu oran internet bamllarnda yüzde 56,7, internet bamls ve DEHB e tanl gençlerde ise yüzde 46,7 bulundu.
Olgularn oynad oyun türüne göre dalmnda ise internet bamls ve DEHBli bireylerde sava ve strateji oyunlarna yönelim açk ara önde oldu.
nternet bamll olmayan gençlerin sava oyunlarna ilgisi yüzde 20de kalrken internet bamllar ve DEHBlilerde bu oran yüzde 43 çkt.
nternet bamll e tanl DEHBli bireylerde strateji oyunlarna yönelim yüzde 66, sadece internet bamllarnda yüzde 53 oldu, salkl kontrol grubunda ise bu oran sadece yüzde 3 olarak belirlendi.
SOSYAL BL VE DUYGU DÜZENLEME BECERS
Aratrmann bir baka sonucu da internet bamllarnn iyi bir sosyal iletiim kurmada gerekli olan bilgiyi ileme, kodlama, depolama ve hatrlama gibi bilisel süreçlerden oluan sosyal bili ve duygu düzenleme becerisi hakknda oldu.
nternet bamll tanl olgularn hem sosyal bili hem de duygu düzenleme becerilerinde yetersizlik olduu belirlendi. Yetersizliin, DEHBli bireylerde daha iddetli seyrettii tespit edildi.
Ayrca, internet bamllarnda depresyon belirtilerine de daha sk rastland açkland.
KOVD-19 SÜRECNDE GENçLERDE NTERNET KULLANIMI
Ege Üniversitesi çocuk ve Ergen Alkol Madde Bamll Aratrma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Zeki Yüncü, AA muhabirine yapt açklamada, internet bamllnn internetle ar ura, interneti kullanmaya ar ihtiyaç olduu hissi, internette planlanandan daha uzun zaman geçirme gibi belirtilerinin olduunu söyledi.
Kovid-19 döneminde çocuk, genç ve yetikinlerin teknoloji ve sosyal medya kullanmnn art gösterdiini hatrlatarak unlar kaydetti:
Teknoloji doru kullanld durumda çocuun geliimine katkda bulunarak salkl ve dengeli bir yaamn parças olabilir. Ancak teknolojiyi bir geliim arac olarak deil de elence arac olarak kullanmak çok çekicidir. çou çocuk ve genç kendi kullanmlarn etkin bir ekilde snrlamak için gereken içgörü ve disipline sahip olmayabilir. Eer denetlenmeden braklrsa ekran alkanlklar çocuun hayatnda hakimiyet kurar ve salkl bir hayat için gerekli davranlarn yerini alr.
Türkiyede yaplan çalmalara göre gençlerde internet bamll sklnn yüzde 1,2 ila 24,2 arasnda deitiine iaret eden Yüncü, internet ve teknoloji bamll olan gençlerin yarsndan fazlasna bir baka psikiyatrik bozukluun da elik ettiini belirtti.
ERGENLERN ÖZERKLNE SAYGI DUYMAK
Prof. Dr. Zeki Yüncü, 13-18 ya aras gençler için sosyal çevrenin sürdürülmesinin büyük önem tadna iaret ederek öyle konutu:
Okul ve arkadalardan uzak kalnan bu dönemde sosyal ilikilerin devamll için teknoloji ve sosyal medya hayat kurtarc konuma gelmitir. Karantina sürecinde gençlerin sosyallemesi ve koruyucu arkada ilikilerinden kopmamalar bir ihtiyaç olarak deerlendirilmeli ve buna göre önlemler alnmaldr. Daha küçük çocuklar genellikle daha sk bir yönetime ihtiyaç duyarken ergenlerin özerkliine bir miktar daha sayg duyulmas denetimin sürdürülebilmesi artyla faydal olacaktr. Bu ya grubu için ders ve zorunluluk d elence amacyla teknoloji ve sosyal medya kullanmnn snrlandrlmas önerilmektedir.