Bölgenin en büyük kenti Diyarbakr ise 73 srada yer bulurken, Dou ve Güney Dou illeri neden hep son sralarda yer alyor sorusuna, Eitim Sen Eitim Sekreteri Özgür Bozdoan ve Eitim Reformu Giriiminden aratrmac Özgenur Korlu cevap verdi.
ÖRENCLERN BAARILARI ETKLEYEN FAKTÖRLER NE?
Eitim Sen Eitim Sekreteri Özgür Bozdoan, eitimde frsat eitliinin olmadn söyleyerek Türkiyedeki bütün okullarn da eit olmadn söylüyor. Bozdoan, baar sralamas düük olan illerle ilgili olarak, Okullar kat üzerinde ekli olarak eit kabul ederek sanki eit koullarda snava giriyormu gibi yapyorlar. Aslnda burada eitsizlii meru hale getiriyorlar. rnak, Hakkari, Siirt, Van, Mardin gibi bölge illerine bakldnda bunlarn LGS baarsnn düük olmas tek bana buradaki örencilerin akademik olarak yetersiz olmas ya da öretmenlerle ilgili bir sorun olarak alglanamaz. Sosyal çevrenin çocuun akademik eitim üzerine etkisi, okullarn sosyal çevreden nasl etkilendii bunlarn okul ortamna yansmasn tartmak lazm. Bunlar bir bütün olarak ele almak gerekir. Anadilde eitimi gözard etmeden tartmak gerekiyor diyor.
UZUN SÜREDR MLL ETM BAKANLIINA çARIDA BULUNUYORUZ
Bozdoan, LGS gibi snavlardan bahsederken, eitsizliklerin bu kadar youn olduu koullarda bu tip snavlarn nesnel sonuçlar vermediini söyledi. Bozdoan, bu snavlarn objektif sonuçlar ve koullar veremeyeceini söyleyerek, Milli Eitim Bakanlnn bu deiiklikleri gözü önüne alarak örencileri yerletirme sistemini buna göre belirlemesi gerekiyor. Tüm dünya genelinde bu tür merkezilemi ve standartlam snavlardan uzaklalrken Türkiyede ar derecede merkeziletirilmi bir snav sistemi uygulanyor diyerek Milli Eitim Bakanlna u çarda bulundu: Uzunca bir süredir Milli Eitim Bakanlna çarda bulunuyoruz. Bu tür deikenleri göz önüne almadan snav yapmasnn ve yerletirme uygulamasnn doru olmad noktas ciddi anlamda akademik bir çalma yürütülmesi gerekiyor. Örenci baarsn olumsuz yönde etkileyen bu unsurlar nelerdir, bu unsurlarn tespit edilmesinden sonra bunlar arasnda konsolide edilenler, edilemeyenler deikenlerin bir biçimiyle kontrol altna alnmas gerekiyor. Aksi takdirde bu farkllk ve eitsizlik devam edecek.
Son olarak Bozdoan illerin snavlardaki baar sralamalaryla ilgili olarak unlar söyledi: Hakkarideki örencilerin akademik olarak yeterlilikleri, Tuncelideki, Muladaki örencilerden geridir diyemeyiz. Burada gerçekten örencinin snava odaklanmas, snava çalmasnda ciddi meseleler var. Bakanla çok ciddi ikinci bir soru daha soruyoruz: Bu LGSde en belirleyici olan test yabanc dil oldu. Belirleyicilik oran 0,73. Yaklak 110 bin örencinin bu testte doru says yok. Bölgelere dalmna baktmzda bir baka fark daha ortaya çkyor. Özel okullar ve devlet okullar arasndaki farkta artyor. Bakanla yabanc dil sorularnn nitelii, zorluk derecesi özel okullar lehine bir sonuç oluturaca yönünde kaygmz olduunu ilettik. Maalesef bu kaygmzda da hakl çktk. Hayatn içerisindeki eitsizlikleri dikkate almadan bakanln kat üzerinde tüm okullar ve tüm iller eitmi gibi yaklamndan kaynaklanan bir sonuçla kar karyayz. Bunun bu ekilde kabul edilmesi ve bu ekilde sanki normalmi gibi davranlmasn da kabul etmiyoruz.
ETLKLE LGL BR PROBLEM VAR
Eitim Reformu Giriimi Aratrmac Özgenur Korlu ise ailelerin eitim durumunun örencilerin baarl olmas noktasnda çok etkileyici bir faktör olduunu söyleyerek sosyoekonomik faktörlerin de bu baarya etki ettiini söylüyor.
Milli Eitim Bakanlnn 2023 Eitim Vizyonu belgesinden yola çkarak eitimde frsat eitlii, okullarn nitelik bakmndan birbirine denk gelmesi gibi birçok admn atlaca yönünde beklentileri olduunu söyleyen Korlu unlar söylüyor: Ham puana göre en baarsz illere baktmz zaman temel sorunlardan bir tanesi çok baarl örencilerin bu illerde yer almamas. Burann detaylarna baktmz zaman karmza buradaki örencilerin daha fazla orta puanlarda younlatn görebiliyoruz. En son srada yer alan illerle ilgili baka detaylar da göze çarpyor. Ailelerin örenim durumu en etkileyici sonuçlardan biri. llere, bölgelere göre ortalama eitim düzeyine baktmzda yine dou bölgelerinde bu ortalamann Türkiye ortalamasnn altnda olduunu görebiliriz. Ebeveynlerin daha fazla eitim almas da Türkiyede sosyoekonomik faktörlerle ilgili. Ekonomik olarak iyiyseniz daha fazla eitim alyorsunuz. Bunlarn hepsi bize eitimde eitlikle ilgili bir problem olduunun altn çiziyor.
Eitlie yönelik bir takm admlar atlmas gerektiini ifade eden Korlu, Normalde sosyoekonomik olarak dezavantajl gruplardan bir çocuk okula geldii zaman okulun onun hayatnda eitleyici bir yer olmas gerekiyor dedi ve ekledi: Ama Türkiyedeki okullar arasnda genel olarak bütün okullar arasnda bir baar ve nitelik farkllklar olduunu görüyoruz. Milli Eitim Bakanlnn vizyon belgesine baktmzda eitlik için bir takm admlara atacan görebiliyoruz. Ama u an bu admlarn henüz balangç seviyesinde olduu için önceki dönemlerde kalan eylerin etkisini sürdürdüünü görüyoruz. Okul türleri arasndaki farkllklarn azaltlmas lazm. Örenciler unu demeli: ben mahallemdeki okula gidersem, çalrsam buradan da üniversiteye gidebilirim.