Eitim Reformu Giriimi (ERG), 10uncu Eitim zleme Raporu 2016-2017yi açklad. Buna göre, müfredat güncellenirken saydamlk ve katlmclk ilkeleri göz ard edildi, eletirilerin nasl yansd ise belirsiz. kili eitimin bitmesi için ayrlan bütçe yeterli deil. Okul öncesinde Diyanet leri Bakanlna bal 4-6 ya kurslar ile belediye ve derneklerce açlan krelerin pay hzla artyor. Eitime eriim, öretmenler, eitimin içerii gibi alt ana balktan oluan raporda öne çkan bulgular özetle öyle:
LSEYE GEçTE EKONOMK DURUM UYARISI
Türkiyede okul türlerine ayrmayla sosyo-ekonomik durum arasnda önemli bir iliki var. Örencinin sosyo-ekonomik durumunun baar üzerindeki belirleyicilii önceki yllara göre azald. Yine de okulun bu durumu örenci baarsndaki etkisini sürdürüyor. Temel Eitimden Ortaöretime Geçiin (TEOG) yerine gelecek sistemin bunu göz önüne almas önemli.
MÜFREDATTA ELETR SONUCU BELRSZ
Taslak müfredatn hazrlk süreci kamuoyuna yansmad birçok uzmann, sivil toplum kuruluunun, akademisyenin süreçle ilgili bilgisi olmad. Deiikliklerin gerekçesini, felsefesini, kimler tarafndan hazrlandn açklayan belgeler de paylalmad. Binlerce kiiden görü alnd açkland. Ancak geribildirimlerin programlara nasl yansd belirsiz. Katlmcln yalnzca görü almakla snrlandrlmas da eksiklik. Eitimde, tüm paydalar ilgilendiren kararlar alnp uygulanrken saydamlk ve katlmclk ilkeleri göz ard ediliyor.
TEKL ÖRETM çN BÜTçE YETERSZ
çocuklar olumsuz etkileyenlerden biri de, ikili öretim. 2015 verilerine göre, ilkokul örencilerinin yüzde 50.5i, ortaokullularn yüzde 40.8i, liselilerin yüzde 10.2si ikili öretim yapyor. Üst politika belgelerinde ikili öretimin 2019a kadar sonlandrlmas hedeflense de, bunu salayacak bütçe ayrlm görünmüyor.
BÖLGESEL ETSZLK FAZLA
PISA 2015 sonuçlar, Türkiyede 15 yandaki çocuklarn temel becerilerden yoksun olduunu gösteriyor. Türkiye, 2015te 70 ülke içinde matematikte 49uncu, okumada 50nci ve fende 52nci srada yer ald. Sonuçlar, bölgesel eitsizlikleri ve okul türleri arasndaki baar uçurumunu da gözler önüne seriyor. Okuma, fen ve matematikte ortalama puanlar srasyla 428, 425 ve 420 iken Güneydou ve Ortadou Anadolu bölgelerinde üç alanda da puanlar 400ün altnda. Bat Marmara ile Ortadou Anadoludaki örencilerin arasnda matematikte 61, fende 66, okumada ise 74 puanlk bir fark var. Bu da yaklak iki okul yl gibi ciddi bir fark anlamna geliyor. Giderilmesi için admlar fiziksel olanaklar, öretmen aç gibi eitsizlikler de dikkate alnarak atlmal. PISA 2015e göre, örencilerin yüzde 28.6s yaamndan memnun deil. Bu, çocuklarn iyi olma halini gelitiren politikalara gereksinim olduunu bir kez daha kantlyor.
DERNEK KRELER çOALIYOR
Okul öncesi eitim harcamalarnn yetersizlii, okullamann düük olmasna ve dezavantajl ailelerin çocuklarnn bundan mahrum kalmasna yol açyor. Okul öncesinde Diyanet leri Bakanlna bal 4-6 ya kurslar ile belediye ve derneklerce açlan kreleri kapsayan toplum temelli kurumlarn pay hzla artyor. Okul öncesi eitim alan tüm çocuklar arasnda bu kurumlara gidenlerin oran geçen yl yüzde 1.7 iken, 2016-17de yüzde 3.6ya yükseldi.
OKULLAMA ORANI ET DEL
Ortaöretimde Kuzeydou, Ortadou ve Güneydou Anadoludaki net okullulama oran dier bölgelere ve Türkiye ortalamasna göre daha düük. Bu, Dou Marmarada ve Dou Karadenizde yüzde 90.2, Kuzeydou Anadoluda yüzde 67.4, Güneydou Anadoluda 68.2.
FEN PUANLARI YÜKSELD
TIMSS 2015 sonuçlarna göre, Türkiyedeki 8inci snf örencilerinin fen baars, TIMSSe katlan ülkelerin ortalamasn yakalad. TIMSS 2015teki 8lerin fen puanlar, TIMSS 2011deki 4üncü snflarnkinden yaklak 30 puan fazla. Yani ayn çocuk grubunun baarsnda bir art var. Hem 4 hem de 8inci snflar için matematik ve fen puanlarnn artmas da olumlu.
LKOKULDA OKUYANLARIN SAYISI AZALDI
Özel okuldaki örencilerin oran 2016-17de yüzde 7.6 oldu. Özel okul teviki çocuunu özel okula gönderebilecek ailelerin yararna. Ancak bu, devlet okullarndaki onarm, bakm, temizlik gibi önemli ihtiyaçlar, özellikle yoksul çocuklarn beslenmesini karlamak için kullanlabilir. Bütçenin verimli harcanmas kadar eitlikçi olmas da önemli.
Okul çandaki 833 bin 39 Suriyeli çocuun yaklak yüzde 60 eitim alabiliyor. ki ylda kademeli olarak devlet okullarna geçmeleri planlanyor. Arlkl olarak Türk milleti ve Türk vatandalar ifadesini öne çkaran ulusal mevzuat daha kapsayc olabilir.
TBMM Aratrma Komisyonunun raporuna göre, 2015te 538 örenciye 1 psikolojik danman ve rehber düüyor.
lkokulda net okullulama 2015-16da yüzde 94.4 iken, 2016-17de 91.2ye geriledi.
lkokulda 20 gün ve üzeri devamszlk yapanlarn oran 2015te yüzde 5.6 iken 2016da yüzde 5 oldu. Bu, ortaokullarda yüzde 12.2den bu yl10.9a; imam hatip ortaokullarnda 7.9dan 7.1e indi.
Kz çocuklarnn ortaöretimde okullulama oran artt. Güneydou Anadoluda geçen yl yüzde 64.2 iken 2016-17de 65.8e; Ortadou Anadoluda yüzde 64.4ten 66.8e çkt. Ancak cinsiyet eitsizlii sürüyor.
çOCUKLARIMIZ MUTLU DEL
Prof. Dr. Üstün Ergüder (ERG Yönetim Kurulu Bakan): Eitimin nitelii yalnzca akademik baaryla ölçülmüyor. Nitelikli bir eitimin çocuun sosyal, duygusal ve bilisel tüm yönlerini desteklemesi gerekiyor. Hem yerli çalmalar, hem de PISA sonuçlar, ne yazk ki çocuklarmzn eitim yaantlarnda mutlu ve huzurlu olmadklarn gösteriyor. ERG, eitim politikalarnda çocuk odakl bak açsnn yerlemesi konusunda öncü rolünü sürdürerek, Eitim zleme Raporu 2016-17de çocuun iyi olma hali yaklamn rehber ediniyor. Tüm paydalar çocuun yüksek yararn gözeten politikalar gelitirmeye davet ediyor.
TEK TP NESL ANLAYII OLMAZ
Prof. Dr. Ziya Selçuk (MEB Talim ve Terbiye Kurulu Eski Bakan): Eitimin son on yl nicelikte olumlu deiimlerin yaand ancak nitelikte ve paradigmal dönüümde mesafe alnamayan yllar olarak özetlenebilir. Sahici dönüümlerin yaanabilmesi için hangi türden olursa olsun tek tip nesil anlayndan vazgeçilmeli. Bundan sadece tek tipçi çkar. Eitim bir parti ödevi deil, bir millet ödevidir. Bu topraklarda yaayan her cann temsil edildii bir eitim yaklamna ihtiyaç var. Balangçta Milli Eitim anlay çkmaz sokaktr. Eitimin mesaj insanadr. Mesaj insana olan her ey önce evrensel olarak planlanr. Sonra millileir.