Cantimur, Türkiyede ilk defa Türk Dil Kurumunun 2007de düzenledii Birinci Türk aret Dili çaltay ile 7 Hazirann Türk aret Dili Bayram olarak kutlanmaya baladn hatrlatarak, ilk iitme engelliler okulunun 1889da Sar ve Dilsizler Okulu olarak Hamidiye Ticaret Mektebi bünyesinde açldn dile getirdi.
Türk aret Dili için lisans düzeyinde eitim program bulunmadn, sadece yüksek lisans düzeyinde eitim olduunu belirten Cantimur, u bilgileri paylat:
Milli Eitim Bakanlna bal Halk Eitim Merkezleri tarafndan 120 saatlik ilk kurda temel iletiim düzeyinde iaret dili veriliyor. kinci kur olarak 200 saatte orta düzeyde eitim veriliyor. 200 saatlik bu kursu alanlar eitmen ve tercüman olmaya hak kazanyor. Bir kaç ay ngilizce kurslarna giderek mütercim tercüman olunamayaca gibi halk eitim kurslar ile de iaret dili tercüman ve eitmen olunamaz. Bu kurslarda iaret dili kurslar 120+200 saat yerine Avrupa Dil Portfolyosu tarafndan standardize edilen A1, A2, B1, B2, C1 ve C2 olarak seviyelendirilmelidir. B1 ve üzeri iaret dil yeterliliine sahip bireyler iaret dili eitmeni ve tercüman olabilmelidir. aret dil yeterlilii YÖK ve MEB i birliinde standart hale getirilebilir. Eitmenlik belgesi alanlarn alanda, derneklerde deneyim kazanmadan eitim vermemesi gerekiyor. Kalifiye insan kayna oluturulmas üzerine bir eylem plan, politika belgesinin ivedilikle hazrlanmas gerekmektedir.
Cantimur, dil farkllklarnn bilinmesi ve iaret dilinin dier diller gibi çaba isteyen bir dil olduunun anlalmas gerektiini vurgulayarak, Ankara, stanbul gibi farkl iveler var. Bilmeyen eitmenler, codalar veya sarlar eitim alm olanlara bu iaret yanl diyebiliyor. MEB müfredatna bal olarak eitim veriliyor. Ancak farkllklar da bilmek önemli, nasl ki bizler sözlü dilde herkesin stanbul Türkçesi konumasn beklemiyorsak iveler, yöresel farkllklar sar toplumunun da kültürel deerleridir. Bilgi kirlilii yaygn, ark çevirilerinden iaret dili örenilmemesi gerekiyor. Her önüne gelenin iaret dili ark videosu çekmesi yanl iaretleri yaygnlatryor. diye konutu.
ARET DL BR ANADL, AYNI ZAMANDA NSAN HAKKI
Onur Cantimur, üniversitede iaret dili ile ders veren sar akademisyen Hasan Dikyuvann anadili olan iaret dilinde tez savunmas yapamadna deinirken, ABDde sadece sar örencilerin kabul edildii Gallaudet Üniversitesinde iaret dili ile tez savunmas yaplmaktadr. aret dili bir anadil olup ayn zamanda insan hakkdr. Bu durum ayn zamanda frsat eitlii salanmamas anlamna da gelmektedir. dedi.
Mevzuatn halk eitimde iaret dili eitmenlii için ön lisans mezunu olma art kotuunu belirten Cantimur, Oysa sarlarn çou özel eitim meslek lisesi mezunu olup aralarnda üniversiteye eriebileni az. aret dili kurslarnda öncelikle iaret dili sertifikas olan iaret dili yeterliliine sahip iitme engelliler görev almaldr. itme engelliler için ön lisans art lise mezunu olma artna dönütürülebilir. görüünü dile getirdi.
TÜRK ARET DL SADECE KURSLARLA ÖRENLECEK BR DL DEL
aret dili eitim kitab çkaracak olanlarn, Türk aret Dili Bilim ve Onay Kuruluna (TDBO) danmas ve kitaplarn TDBO onayndan geçmesi gerektiini anlatan Cantimur, Türk aret Dilinin sadece kurslarla örenilecek bir dil olmadn vurgulad.
Cantimur, Halk Eitim Merkezlerinde iaret dili eitmenlerinin yeterlilii ve kendilerini güncel tutup tutmadklarnn kontrol edilmesi gerektiinin altn çizerek, Bu sistemin bir benzeri Adalet Bakanlnda bilirkii alm srasnda yaplmaktadr. Temel bilirkiilik eitiminin alnmasn zorunlu tutan bakanlk 3 senede 1 eitim alma, sertifika yenileme zorunluluu getirmitir. dedi.
Özel eitim okullarna atanan öretmenlerin çok iyi seviyede iaret dili bilmeleri gerektiine iaret eden Cantimur, Müdüründen öretmenine, memurundan hizmetlisine kadar iaret dilini iyi bilmeleri hem eriilebilirlik hem de çocuklarn bir birey olduunu hissetmeleri açsndan önemli. Nitekim ülkemizin 2007 ylnda imzalayp 2009da onaylayarak taraf olduu BM Engelli Haklar Sözlemesinin Eitim balkl 24. maddesi 4. fkrasnda iaret dilini bilen öretmenlerin ie alnmas gerektii vurgulanmaktadr. diye konutu.