Sanat, kültür, spor, yabanc dil, iyi insan olmak vb. olmazsa olmazlar, lisenin kiiye kazandrmas gereken en önemli temel deerlerdir. Lise seçerken, olay sadece puana, olay sadece üniversite baarsna indirgememek gerekir.
imdi, gelin seçeceimiz okul türlerine yakndan bir bakalm ve onlar genel anlamda deerlendirelim:
FEN LSELER
Fen liseleri, üniversiteye girite en baarl okullar; hem özel, hem de devlet fen liseleri üniversite girite en baarl okullar. 2016 ÖSYM Saysal Verilerine göre, bu okul türü 500 puan üzerinden 360 puana sahip. Bu puan, fen liselerinin Türkiye ortalamas. Devlet ve özel fen liselerinin puanlar hemen hemen birbirine çok yakn. Kendisine en yakn Anadolu liselerine neredeyse 140 puanlk fark atmlar. Fen liseleri, bilhassa iyi üniversitelerin en çok tercih edilen bölümlerini hedefleyen örencilerin tercih ettii bir okul türü. Daha çok, tp ve mühendislii düünenler için en doru adres. Snav baarlar yüksek, ancak sosyal bilimlere ve sosyal hayata biraz uzaklar; ama ille de üniversite diyenler için ilk srada düünülmesi gereken okullarn en banda geliyor. ngilizce hazrlk snf konulmas da bu okullara olan ilgiyi oldukça artrd.
ANADOLU LSELER
2016 verilerine göre MFdeki ortalama puanlar 222, TMdeki puanlar da 245. 500 puan üzerinden deerlendirildiinde, vasati bir puana sahipler. lk balarda yabanc dille eitim yapyor diye tercih ediliyordu, ancak sonradan iin rengi deiti. Bu tür okullarn neredeyse yüzde 99unda yabanc dille eitime son verildi. Normal liselerin de Anadolu lisesi dönütürülmesi neticesinde, tabela Anadolu liselerinin says o kadar çok artt ki, okul seçerken çok dikkatli olmak gerekiyor. Bu tür okullar 3-4 kategoriye ayrmakta yarar var, zaten bütün yar köklü olan ve ilk kategoride bulunan okullar arasnda geçiyor. Bir de bunlara alternatif olan okullar var, gerisinde sknt var
KOLEJLER
Kolej enflasyonu yaanyor. Dershanelerin liseye dönümesiyle saylar oldukça artt, ama ayn oranda kalite artt m? te, irdelenmesi gereken en büyük sorun bu! çok az dnda kontenjanlarn dolduran hemen hemen yok gibi. ini ciddi ekilde yapanlar kontenjan sorunu yaamyor. Genelde ücretler yüksek ve veliler, ödedikleri parann karln aldna inanmyor. Baar oranlar okuldan okula deiiyor.
YABANCI KOLEJLER
Yabanc dil öretme konusunda en iddial olan onlar. Üniversite baars okuldan okula deiiyor ve abartld kadar çok yüksek deil; ama yine de üniversite baarlar Anadolu liselerinden yüksek. çounun hedefinde yurtd üniversiteler var. çok fazla örenci almyorlar. Paras ve yurtd hedefi olanlar için düünülmesi gereken alternatiflerin banda geliyor.
TEMEL LSELER
Bugün varlar, ama yarn ne olacaklar belli deil. Dershane mi, lise mi belli deil! Karar verirken artlaryla birlikte, eksilerini de düünmekte yarar var.
MESLEK LSELER
Bir an önce hayata atlmak ve bir mesleim olsun diyenler için cazibe merkezi. Artk istedikleri yere katsay sorunu yaamadan girebiliyorlar, ama snav sorular onlara göre deil, fen ve Anadolu liselerine göre hazrlanyor. Bu yüzden üniversite anslar yüksek deil. ki yllk önlisans tamamlayanlar, Dikey Geçi Snav (DGS) ile yollarna devam ediyor, ancak orada da onlar bir baka sorun bekliyor. DGS kolay olmasna ramen, devlette ayrlan kontenjan az, vakflarda kontenjan sknts yok, ancak orada da bu kez ücret devreye giriyor.
MAM HATP LSELER
Yatrm oldukça fazla, ancak bir baka sorun var; saylar o kadar çok artt ki, kaliteleri sorgulanmaya balad. Katsay nedeniyle azalan talep, artma eilimi gösterse de, üniversite baarlarnn sorgulanr olmas, iddial örencilere dier okullar da düündürüyor...