Kimya Mühendisleri Odas (KMO) yüz yüze ve uzaktan eitim-öretim döneminin balamasyla birlikte ihtiyaç duyulan krtasiye malzemeleri ve okul araç, gereçleri ile ilgili kimyasal maddelere dikkat çekti.
Kimyasal risklerin deerlendirilmesi ve önlemlerin deerlendirilmesi gerektiinin altn çizen KMO, Her yl olduu gibi bu yl da, bilinçsizce yaplan krtasiye alverii sonucunda örencilerin saln bozabilen tehlikelere dönüebilmektedir. Hangi malzemeden yapld belli olmayan, maruziyet snr deerini aan kimyasal madde katkl krtasiye ürünleri, çocuklarmzn saln tehlikeye atmaktadr. Raflarda yerini alan ucuz, hangi maddelerden yapld ve içerii belli olmayan ve maruziyet snr deerini aan kimyasal madde katkl, kalem, silgi, su mataras beslenme çantas gibi krtasiye malzemeleri, ayakkab, okul giysileri örencilerin saln ciddi biçimde tehdit etmektedir dedi.
Krtasiye malzemelerinin içerisinde katk malzemeleri, azo boyalar ve baz ar materyallerin bulunabileceini iaret eden KMO, uzun süre kullanma maruz brakldnda baz kanser türlerine ve akcier rahatszlklarna davetiye çkaracan belirterek, Maruziyet snr deerlerinde verilen limitlerin almas durumunda ter ve tükürük yolu ile vücuda tanan bu maddeler vücutta birikmekte ve vücuttaki yararl minerallerle yer deitirmektedir. Bu durum da insanlarda baz kanser türlerinin görülmesinde ve baz nörolojik sorunlarn ortaya çkmasnda önemli bir rol oynamaktadr ifadelerine yer verdi.
Uçucu kimyasallarn yasak olmasna ramen kullanldn vurgulayan KMO, piyasa denetimlerinin yetersiz geldiini ifade ettikten sonra 2019 ylnda Ticaret Bakanl alm olduu 155 bin numune üzerinde yaplan deneylerin neredeyse yars olumsuz çkt bilgisini paylat.
HANG ÜRNLERDE NE TÜR RSKLER VAR?
KMO örencilerin kullanacaklar malzemelerde hangi risklerin olabileceini de sralayarak velilerin alveri tercihlerini ne ekilde yapmas gerektiini u ekilde açklad:
Pastel boya, suluboya, oyun hamuru, silgi ve dier boyalar: Bu ürünlerde kanserojen olduu için yasaklanan azo boyarmaddeler ve plastik ürün, bask ve boyalarda yumuatc olarak katlan fitalatlar kullanlabiliyor. Ayn zamanda kanserojen olan fitalatlar, insanlarda ve hayvanlarda hormon sistemine zarar veriyor. Ayrca astm ve üreme bozukluuna da neden olan bu kimyasal, pastel boyalarda da bulunabiliyor. çocuklarda sinir, baklk sistemini tahrip eden ar metaller de boyalar içerisinde tespit ediliyor. Kanserojen boyarmaddeler ise deri ile temas sonucu deri tarafndan direkt emilmektedir.
MAKAS, KALEMTIRA, ZIMBA
Örencilerin hemen her gün kulland bu ürünlerde, ar metaller ve fitalatlar kullanlabileceinden test edilmesi önemlidir. Nikel, alam numunelerin kaplamasnda, korozyona kar direncinin artrlmasnda ve sertliklerinin artrlmasnda kullanlan bir metaldir. Uzun süre nikel içeren aksesuarlarla temas halinde olmak ciltte tahrie ve alerjiye neden olmaktadr.
çanta, beslenme çantas, kalem kutusu, matara ve kaplklarda da fitalatlar, azo boyarmaddeler, alerjen boyarmaddeler ve kanserojen boyarmaddeler bulunabiliyor. Kanserojen olduklar için yasaklanan poliaromatik hidrokarbonlar (PAH) ve tekstilde burumazlk, çekmezlik apresi, boya ve basknn korunmasnda kullanlan formaldehit, çantalarn tad risklerindendir. Alerji, tahri, egzama ve akcier kanserine neden olan bu kimyasal; önlük, pantolon ve çorap gibi tekstil ürünlerinde de bulunabilmektedir.
BESLENME çANTALARINA DKKAT!
Krtasiye malzemesi ve gereçleri satn alrken ürün üzerinde TSE ve CE iaretlerinden en az birinin olmasna dikkat edilmelidir. çocuklarn kullanaca mataralar, ieler ve beslenme çantalarnn plastik olmamasna dikkat edilmeli, kokulu ve boyal ürünlerden kaçnlmaldr. Solvent bazl kalemler kesinlikle satn alnmamal, satn almada su bazl veya alkol bazl kalemler tercih edilmelidir. Yaptrc almnda da içerinde uçucu madde olan yaptrclar kesinlikle satn alnmamaldr.
Özellikle velilere, srt ve beslenme çantalarnda üreticisi belli ve üzerinde CE iareti olan ürünleri tercih etmelerini önem arz etmektedir çünkü çocuklarn yiyecekleri bu ürünlerde saklanyor ve bunlara temas etmektedir. Bu temas sonrasnda güvensiz ürünlerdeki kanserojenlerin çocuklara geçmesi söz konusu olabilir. Suluklarda benzen ve türevi içermeyen ürünlerin tercih edilmelidir. Oyun hamurlarnda CE iaretinin bulunmas ve üç yandan küçüklere bu hamurlarn verilmemesi gerekmektedir.