Üniversiteye giri ve devlet kadrolarna yerletirme snavlar bata olmak üzere milyonlarca kiinin geleceini ilgilendiren snavlar gerçekletiren Ölçme, Seçme ve Yerletirme Merkezi (ÖSYM) adeta para basyor. Ylda 50ye yakn snav düzenleyen merkez, 2016 Yl Mali Durum ve Beklentiler Raporuna göre bu yl Ocak-Haziran aylar için 447 milyon 518 bin 382 TLlik bir gelir elde etti.
ÖSYM, personel giderleri, SGK primleri, mal ve hizmet alm giderleri, cari transferler gibi giderlerini de snavlardan gelen gelirle karlyor. Gelirin fazlas da hazineye devrediliyor.
Merkezin en büyük gelir kayna üniversite giri snavlar ile Kamu Personel Seçme Snav (KPSS). Bu yl ortaöretim mezunlarna yönelik düzenlenen rekor katlmn gerçekletii KPSSile ÖSYMnin gelirinin de artt tahmin ediliyor. Snav ücretlerinin yan sra snav sonrasnda sorulara, cevap anahtarlarna ve sonuçlara yönelik yaplacak itiraz için de ücret talep eden merkezin düzenledii en fazla katlmn olduu snavlar ve bavuru ücretlerini inceledik. Ortaya ilginç sonuçlar çkt.
ÖSYSden 200 milyon TL
Üniversiteye giri snavlar iki basamak halinde düzenleniyor. 2016da ilk basamak olan Yükseköretime Geçi Snavnn (YGS) ücreti 55 TLydi. YGSye 2 milyon 256 bin 422 aday bavurdu, bu adaylarn 77 bin 863ü snavsz geçi hakkndan yararland. Snavsz geçi için de örenciler, 15 TL bavuru ücreti ödedi. ÖSYMnin kasasna sadece YGSden 120 milyon 988 bin 690 TL para girdi.
YGSde baraj aanlardan 1 milyon 73 bin 21i ikinci basamak olan Lisans Yerletirme Snavna (LYS) bavurdu. LYS, 5 oturum halinde düzenleniyor, her snav 35 TL. LYSde tüm oturumlarn toplam bavuru ücreti 175 TL. Adaylarn en az iki oturuma girmesi gerekiyor.
Ancak ÖSYM yapt uyarlarda adaylarn son dakika bölümlerin puan türlerinde olabilecek deiiklikleri de dikkate alarak tüm snavlara girmesini öneriyor. Bu noktada LYSya bavuran adaylarn en az iki oturuma girdiini kabul edersek ÖSYMnin LYSden 75 milyon 111 bin 470 TL gelir elde ettii görülüyor. Adaylarn tamamnn be oturuma girdii hesaplandnda ise ortaya 187 milyon 778 bin 675 TLlik bir rakam çkyor. Ek yerletirmede de adaylardan 15 TL bavuru ücreti isteniyor. Tüm bu ücretler dikkate alnp basit bir hesaplama yapldnda ÖSYMnin sadece üniversite snavlarndan en az 196 milyon 100 bin 160 TL ald görülüyor. Ek yerletirme, snava itirazlar gibi rakamlar buna dahil deil.
Her aama snav
Devlet kurumlarndaki kadrolara yerletirme ilemleri için gerçekletirilen ve bu yl 3,5 milyonla en youn katlmn olduu KPSS Ortaöretim için 55 TL alan ÖSYM, sadece bu snavdan 192 milyon 500 bin TL gelir elde etti. Genel Yetenek-Genel Kültür, eitim Bilimleri, Alan Bilgisini kapsayan KPSS Lisansta ise bir oturum için 55 TL, tüm oturumlar için 220 TL snav ücreti alan ÖSYM, 2 milyon 17 bin 934 kiinin katld bu ylki snavdan her kiinin en az bir oturuma girdii düünüldüünde 110 milyon 986 bin 370 TLyi bütçesine ekledi. ÖSYM ayrca Engelli Kamu Personel Seçme Snav (EKPSS) da düzenliyor. Snav ücreti 110 TL olan EKPSSde 30 TL aday tarafndan, 80 TL de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl tarafndan snava girecek her bir aday için ÖSYMnin hesabna yatrlyor. Kuraya katlacak adaylar ise 15 TL olan bavuru ücreti yatryor.
Lisansüstü eitim yapmak ya da akademik personel olmak isteyenlerin girmek zorunda olduu Akademik Personel ve Lisansüstü Giri Snavn (ALES) ilkbahar ve sonbahar olmak üzere ylda iki defa düzenleyen ÖSYM, snav ücreti olarak adaylardan 80 TL istiyor. Her yl 350 binin üzerinde adayn bavurduu bu snavdan ÖSYM, ortalama 28 milyon TL gelir elde ediyor.
Uzmanlk için 110 TL
Bu adaylarn yan sra doçent adaylar ile sanatta yeterlik çalmalarna bavuracaklarn ve yabanc dil tazminat almak isteyen kamu personelinin yabanc dil bilgisi seviyesini belirlemek amacyla da ylda iki kez Yabanc Dil Bilgisi Seviye Tespit Snav (YDS) düzenleniyor. YDS için 80 TL talep eden ÖSYM, ortalama 250 bin kiinin girdii bu snavdan 20 milyon TL gibi bir gelir elde ediyor.
Yln her aynda elektronik YDS (e-YDS) de yapan ÖSYM, snav ücreti olarak adaylardan 200 TL talep ediyor. Bu snavlara kaç kiinin katldna dair saysal veriler yok.
Bu snavlarn yan sra salk Bakanl eitim ve aratrma hastaneleri ile üniversitelerin tp fakültelerinde tpta uzmanlk eitimi görmek isteyen adaylarn seçme ilemleri de ÖSYM tarafndan yürütülüyor. Bu amaçla yine ylda iki dönem olmak üzere Tpta Uzmanlk Eitimi Giri Snav (TUS) yapan ÖSYM, bu snav için adaylardan Temel Tp Bilimleri için 110 TL; Klinik Tp Bilimleri için 110 TL talep ediyor. Üniversitelerin di hekimlii fakültelerinde uzmanlk eitimi görmek isteyenlerin ise Di Hekimlii Uzmanlk Eitimi Giri Snavna (DUS) girmesi gerekiyor. Ylda bir kez düzenlenen snavn ücreti ise 110 TL.
Meslek yüksekokullar ile açk öretim ön lisans programlarndan mezun olan baarl örencilerin lisans programlarna geçi yapmalar amacyla Dikey Geçi Snavn (DGS) gerçekletiren ÖSYM, adaylardan snav ücreti olarak 80 TL alyor. DGSde de ek yerletirme tercih ücreti için adaylardan 15 TL talep ediliyor.
Soruya itiraz da ücretli
ÖSYM ayrca gerçekletirdii tüm snavlarda bavuru hizmeti ücreti olarak adaylardan 3 TL, ifre edinmek için 5 TL, fotoraf güncelleme için 10 TL alyor. Yine yanl soruya itiraz da ücretli. Örnein, LYSde her soruya itiraz için adaylarn 20 TL ödemesi gerekiyor. Soru kitapç ve cevap kdnn adaylar tarafndan inceleme istei ücreti ise 50 TL. Ksaca ÖSYMnin gerçekletirdii snavlarda her admda adaylardan ücret talep ediliyor.
ÖSYMnin dier snavlar ve ücretleri
Adalet Bakanl Adli Yarg Hkim ve Savc Adayl Yazl Yarma Snav: 110 TL
Adalet Bakanl snavlar: Bir snava katlan adaylar için 150 TL, iki snava katlanlar için 225 TL, üç snava katlanlar için 300 TL, 4 snava katlanlar için 375 TL.
Saytay Bakanl Saytay Denetçi Yardmcs Adayl Eleme Snav (Saytay Denetçi Yardmcs Seçme): 150 TL
Sal ve Güvenlii Genel Müdürlüü yeri Hekimlii ve Güvenlii Uzmanlk Snav kinci Dönem: 150 TL
Di Hekimlii Alannda Yurtd Yükseköretim Diploma Denklii çin Seviye Tespit Snav: 110 TL
Teknik Öretmenler çin Mühendislik Tamamlama Programlar Giri Snav: 150 TL
Tp Doktorluu Alannda Yurtd Yükseköretim Diploma Denklii çin Seviye Tespit Snav: Birinci Aama 110 TL, kinci Aama 110 TL
çileri Bakanl Kaymakam Adayl Giri Snav: 150 TL
Diyanet leri Bakanl Mesleki Bilgiler Seviye Tespit Snav: 95 TL