Yeilay Yönetim Kurulu Üyesi Klinik Psikolog Mehmet Dinç, çocuklarn bilgisayar banda, internet araclyla aslnda birçok tehdide kar korunmasz kaldna dikkat çekiyor. Hem oyunlarn içerii nedeniyle iddet davranlar normalmi gibi alglanyor, hem de çocuk tanmad kiilerle tanarak istismar tehlikesi ile kar karya kalyor. Dinç, çocuu bilgisayar yerine keyif alabilecei alanlara yönlendirmek, arkadalaryla bir araya gelebilecei alanlar oluturmaya çalmak, bilgisayara yönlendirmekten çok daha doru ve anlaml diyor.
Geçtiimiz günlerde Rizede bilgisayar oyunu bamls bir gencin, snf arkadan ve kendisini bçaklad olay örnek veren Dinç, oyunlarn çounlukla iddet ve olumsuz davranlar içerdiini belirterek, bu oyunlar uzun süre oynayan çocuklarda iddetin olaanlatn ve yanl rol modellere maruz kaldklarn gerçeklik duygusundan kopmalaryla ileri safhalarda maalesef bu tip üzücü tablolarn ortaya çkabildiini söylüyor. Rizedeki üzücü olayda gencin bamllk semptomlarnn aile ve öretmen tarafndan da fark edilmediini belirten Dinç; Tablet, telefon ya da bilgisayardan kendisini alamayan, arkada çevresinde asabi, sosyalleemeyen, iletiim kuramayan çocuklar aslnda bu davranlaryla çevreye uyar iaretlerini veriyor. Aileler ve öretmenler bu duruma dikkat etmeli ve gereken önlemleri almal diyor.
çocuklarn hayatn aktivitelerle zenginletirin
Dinç, ailelere düen görevleri ise öyle sralyor: Ebeveynin bu noktada, kendisinin teknolojiyle olan ilikisini sorgulamas lazm. Eer ebeveyn olarak çocuklara rol model oluyorsak, kendi internet kullanmmzn ne kadar fazla olduuna bakmamz gerekir. Eve gelir gelmez açlan bilgisayarlar, bitmek bilmeyen telefon kullanm iletiimi zaten ksrlatryor. Öncelikle aile içerisinde iletiimin kurulabiliyor olmas, birlikte zaman geçiriyor olmak, birlikte geçirilen zamandan keyif alabiliyor olmak önemlidir. Birlikte zaman geçirmekten keyif alndnda, iletiimin güçlü olduu noktada, teknoloji bir snak olarak görülmeyecektir.
Alternatif yaam tarzlarnn olumasnn bu bamlln önüne geçeceini belirten Dinç, çocuklarmzn hayatn aktivitelerle, sporla zenginletirmeliyiz. Gerçeklik krlmalarn yaamadan çocuklarmza sanal dünyadan çekmeli, gerçek dünyann farknda vardrtmalyz. Ailece yaplacak etkinlikler, arkadalarla geçirilecek vakit çocuu bu tür tehlikelerden uzak tutacaktr. Bu konuda sivil toplum kurulularna ve devlet kurulularna da önemli görevler düüyor eklinde konutu.
OYUN BAIMLILIINA KARI 7 ÖNER
1. Sevgi gösterin: Koullu mesajlar vermeden çocuklara sayg ve sevgi gösterilebilir. çocuklarla aile, akraba ve arkada ziyaretlerine gidilebilir. Ziyaretlere giderken teknolojik cihazlar kesinlikle götürülmemelidir.
2. Kaliteli zaman geçirin : Küçük çocuklarla parklara ve spor merkezlerine, gençlerle sinema, tiyatroya ve maçlara gidilebilir. Birlikte kitap, gazete ve dergi okuma saatleri planlanabilir. 3. Oyun oynayn: Halda, yerde ya da masada karlkl ya da eli oyunlar oynanabilir. 4. yi model olun: Anne-babalar dier aile üyelerine davranlaryla örnek olabilir. Evde bilgisayar üzerinden yaplan ileri ve teknolojiyi çok acil bir durum varsa bile belirli zaman aralklarnda ya da ksa süreli kullanmaya özen göstermelidirler. 5. Snr koyun: Alt yandan önce çocuklar bilgisayar, laptop, tablet ve akll telefon ile tantrmamak gerekir. Alt yandan sonra ise günde bir saat olacak ekilde yine anne ve baba eliinde eitsel oyunlar ile zaman geçirmesi salanabilir 6. Sorumluluk verin: çocuklarn yana uygun, ev içerisinde yapabilecei sorumluluklar verilebilir. 7. Takip edin: çocuun güvenli internet balants kullanmas salanabilir. Aile çocuklarnn arkadalarn yakndan tanmal ve internet kullanmn takip etmelidir.
SANAL OYUNLARIN NEGATF VE POZTF ETKLER
Pozitif etkileri
- Mobil oyunlar oynarken, çocuklar problem çözme becerisi kazanr ve algs daha açk olur.
- Mobil oyunlar oynamak, daha hzl ve doru kararlar almalarn gerektirir, böylece karar verme becerileri geliir.
- Mobil oyunlar, yart rakipleri arasnda en iyisi olmak için çocuu pratik yapmaya daha çok zorlar.
- Oyun oynamak, oyun stratejileri tasarlamak ve kazanmak, çocua baar duygusu kazandrr ve güvenini artrr.
Negatif etkileri
- Saatlerce oyun oynamak obezite, uyku rahatszlklar, ba arlar, kuru gözler, karpal tünel sendromu (el bilei rahatszl), kas hastalklar ve ayn zamanda iskelet düzensizlikleri gibi risklerin artmasna neden olabilir. Salk üzerindeki dier etkiler, kalp hznda art ve yüksek kan basnc olarak saylabilir.
- iddet içeren mobil oyunlar ile agresif davranlar arasnda bir iliki mevcuttur. çinde çokça ate etme ve öldürme eylemi bulunan oyunlara dükünlük, çocuklarda öfke ve agresif davranlarn artmasn tetikleyebilir.
- Mobil oyunlar oynayan ve sonunda bir eyler kazanan çocuun özgüveni artar. Bu oyunlar zorbalk, küfür etme, akranlara veya kardelerle kavga etme gibi eilimlerin artmasna neden olur.
- Zamannn çounu mobil oyun oynayarak geçiren ve derslerini aksatan çocuklarn, zayf bir akademik performans gösterdikleri, okula gitmek istemedikleri, hatta okulu braktklar gözlemleniyor.