Kaygnn salkl bir duygu olduunu belirten Ate, Öncelikle örenciye kaygnn stres ya da tehlike durumlarnda ortaya çkan, metabolizmay korumaya yönelik salkl bir duygu olduunu anlatmak lazm. Ancak seviyesi ve süresi çok önemli. Kaygnn çok yüksek ya da çok düük seviyelerde olmas baary olumsuz yönde etkileyebilir. Kaygnn bu durum bittikten uzun süre sonra dahi devam etmesi kiinin hayatnda skntlara yol açabilir. Mühim olan kaygy orta seviyede tutmak ve yeterince yaamak. dedi.
KAYGININ BEDENMZ, ZHNMZ VE DAVRANILARIMIZI NASIL ETKLEDN BLMEK ÖNEML
Stresli ya da tehlikeli bir durumla karlatmzda vücudumuzun kendini savunmak için, kaç ya da sava prensibi olarak da bilinen, tehlikeli ortamdan kaçmak ya da kalp tehlikeyle savamak amacyla baz tepkiler verdiini söyleyen Ate unlar söyledi:
Ayrca, kayg zihnimizde, duygularmzda ve davranlarmzda da baz deiikliklere yol açar. Örnein, youn kayg altnda kiinin motivasyonu ve dikkati olumsuz yönde etkilenir. Snavla ilgili olarak, snav yerini terk etmek, ayn soru üzerinde dakikalarca oyalanmak, snav bitirmeye yönelik isteksizlik, sorular okumada ve anlamada problemler yaayabileceimiz ilevsiz davranlardan bazlardr. Aslnda bu deiiklikler vücudumuzun Dikkatli ol, yolunda gitmeyen bir eyler var anlam tayan bir uyarsdr. Vücudumuzun bu uyarsn zamannda okumay örenmek, kaygmz orta seviyede tutmamza yardmc olacak ba etme stratejilerini bilmek ve bu stratejileri uygulamada yeterince deneyim kazanmak snav öncesinde yapabileceimiz önemli hazrlklardan biridir.
SINAV HAKKINDA GÜVENLR KAYNAKLARDAN DORU BLGLER EDNN
Örencilerin öncelikle girecekleri snav hakknda doru kaynaklardan yeterli ve güncel bilgilere ulamalar gerektiini vurgulayan Ate, örencilerin Snav ne tip sorular içeriyor, çoktan seçmeli mi? Yanl doruyu götürüyor mu? gibi bilgileri snava girmeden önce örenmeleri, kulaktan dolma bilgiler ile snava girmemeleri gerektiini söyledi. nsann bilmedii zaman daha fazla korktuunu söyleyen Ate, Ne kadar iyi biliyorsak o kadar az kayg duyarz. dedi.
Bu bilgilerle örencilerin snava girmeden önce bir snav stratejisi gelitirebileceini, test çözerken hangi yöntemin kendileri için en iyisi olduuna snav öncesinde karar vermenin snav stresiyle ve geç kaldm düüncesiyle ba etmede faydal olacan söyleyen Ate, unlar belirtti: Snav kitapç alndnda tüm sayfalar hzlca gözden geçirmek, snava hangi soru ya da bölümden balanlacana önceden karar vermek, zor sorular sona brakmak, ayn soruda çok fazla oyalanmadan snavdaki tüm sorulara bakabilmek Ate in önerdii snav stratejilerinden bazlar. Ayrca örencilerin önceden snav mekann ve snflarn görmeleri, snav mekanna ulam salayacak alternatif yollar belirlemeleri, snav günü giyecekleri kyafetlere önceden karar vermeleri snav günü daha rahat hissetmelerini salayabilir.
OLUMSUZ DÜÜNCELERNZDEN KURTULUN
levsiz kaygnn önemli bir dier nedeninin kiilerin stres kaynayla ilikilendirdikleri, hzlca ortaya çkan, gerçekçi bir zemini olmayan olumsuz düünceler olduunu belirten Ate, Snav geçemezsem dünyann sonu olur, hayatm kararr, arkadalarma, aileme rezil olurum, Snav geçememek hayatta baarsz biri olduumu gösterir gibi düünceler kimi zaman aile ve okul tarafndan da pekitirilen olumsuz düüncelerdir. Beklentiye sahip olunan bilgi, beceri ve kaynaklar dorultusunda gerçekçi bir seviyeye çekmek, snav srasnda aklmza gelebilecek olumsuz düünceleri snav öncesinde kefedip çürütmek gerekli. Snavda baarsz olmak dünyann sonu deil, bir daha hazrlanrm, baka bir okul seçebilirim, baarya giden birden fazla yol vardr, tek bana bu deneyim benim baarsz biri olduumu göstermez gibi alternatif düünceler gelitirilmeli dedi.
SINAVA BRKAç GÜN KALA POZTF OLUN VE GÜNLÜK RUTNNZE GER DÖNÜN
Snava birkaç gün kala örencilerin kayglarn arttracak ortamlardan, kiilerden ya da aktivitelerden uzak durmalarnn olumlu yöndeki etkisinden bahseden Ate, Snava son birkaç gün kala çocuklarn kendilerini iyi hissedecekleri ortamlarda bulunmalar, kendilerine iyi gelecek pozitif kiilerle vakit geçirmeleri önemli. Ayrca yine bu dönemde ailelerin çocuklarn olumlu yönde desteklemeleri, çocukta kaygy tetikleyebilecek günlük rutin d tutum ve davranlardan kaçnmalar gerekli. Örnein, snava girecek diye çocua özel yemekler piirmek, sosyal aktiviteleri kstlamak, ar egzersiz programlar uygulamak ya da dinlensin düüncesiyle çocuu rutininden 3 saat erken bir saatte yatrmaya çalmak gibi özel uygulamalar kaygy tetikleyebilir. Ne yapmak gerek? Salkl beslenmeli, normal aralkta uyumal, hafif dozlu bir egzersiz yapmal. Ailece hayatn günlük akna devam etmeli, sosyal aktivitelere katlmal, rutini bozmamal. Tabii bir de son birkaç gün test çözmeyi artk brakmak, dikkati snav dnda hayatn farkl yönlerine kaydrmak gerekli dedi.
BU TEKNKLER KAYGIYI AZALTIYOR
Snav srasnda kaygy azaltmak için teknikler olduunu belirten Beyza Ate u önerilerde bulundu:
Örenciler nefes düzenleme tekniklerini deneyebilirler. Burundan derin bir nefes alp nefesinizi birkaç saniye tuttuktan sonra yavaça brakmak gibi. Bunun dnda örenci kendini en çok rahatlatan, mutlu eden pozitif bir sahneyi düünüp kafasnda bu sahneyi detaylaryla canlandrarak kaygnn seviyesini düürebilir. Bir de kas rahatlatma teknikleri var. Diyelim omuz bölgemiz kasld onu sk sk kasp sonra gevetmek ie yarayabilir.
Kaygnn bir nedeni de gelecekte ne olacana odaklanmaktr. Aklnz hep snav srasndaki performansnzda ya da ve bu performansn gelecekle olan ilikisindeyse baz teknikler uygulayabilirsiniz. Örnein, kaygnzn çok arttn, yutkunmakta bile zorlandnz hissediyorsanz snav ortamnda bulunan nesnelerden birini belirleyip birkaç saniye boyunca bu nesneye odaklanarak içinde bulunduunuz ana geri dönebilir, kaygnz normal arala çekebilirsiniz. Seçeceiniz nesnenin kaygnz daha çok tetiklemeyecek bir nesne olmas önemli. Örnein, pencereden görünen bir aacn dallarna, yapraklarna odaklanmak ya da bulunduunuz ortamdaki masann yüzeyine dokunarak bu yüzeydeki detaylar hissetmek gibi. Son olarak kendimizle içsel bir konuma yapmak, Bunu yapabilirim, bunu defalarca yapt yine aabilirim, iyi gidiyorum gibi konumalarla kendi kendimizi motive etmek ie yarayabilir.