Bakanlktan yaplan açklamaya göre, Türkiyede Eitimin 20 Yl: 2000-2019 balkl kitapta 2000 ile 2019 yllar arasnda eitimde yaanan dönüüm, göstergeler üzerinden incelendi.
MEBin örgün eitim istatistikleri ve verileri kullanlarak hazrlanan kitaptaki göstergeler, eitime eriim göstergeleri, yatrma dayal göstergeler ve eitim performans göstergeleri olmak üzere üç ana balkta topland.
Bu balklarda Türkiye genelinde incelenen deiimler, kitabn sonunda il düzeyinde de deerlendirildi ve 81 ilde yaplan iyiletirmelerin sonuçlar, ayr ayr sunuldu.
Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoann takdim yazsn da içeren kitap, 2000li yllardan bu yana eitime eriimi yaygnlatrmak ve eitim sisteminin performansn artrmak amacyla atlan admlarn sonuçlarn göstermesi açsndan bir bavuru kayna olacak.
Milli Eitim Bakan Mahmut Özer, kitaba ilikin açklamasnda unlar kaydetti:
Bugün gelinen noktada eitim sisteminin kalitesini artrmak için tüm göstergeleri izlemeye ve geliim alanlarn tespit etmeye devam ediyoruz. Bu çalmada, Türkiyede eitimin son 20 yldaki geliimini somut göstergeler araclyla deerlendirmeyi ve kamuoyu ile paylamay amaçladk. çalma, Sayn Cumhurbakanmz Recep Tayyip Erdoann öncülüünde Türkiyede eitim hizmetlerinin yaygnlatrlmas ve eitimin kalitesinin artrlmas için 2000li yllar sonrasnda devasa admlar atldn ve bunlarn göstergelere nasl olumlu yansdn açk bir ekilde ortaya koymaktadr. Bu çerçevede tüm yurt sathnda yeni okullar ve derslikler yaplm, öretmen saymz ise ilköretimde iki, ortaöretimde ise üç katna çkarlmtr.
Üstelik bu iyiletirmeler belirli bir eitim kademesi ile snrl kalmam, okul öncesinden ortaöretim sonuna kadar tüm eitim kademelerinde e zamanl gerçekletirilmitir. Bu balamda bu kitap çalmasnn eitimdeki iyiletirmeleri ve geliim alanlarn deerlendirme açsndan bir bavuru kayna olmasn temenni ediyor, kitabn hazrlanmasnda emek veren çalma arkadalarma teekkür ediyorum.
OKULLAMA ORANLARI
Kitapta eitime eriim göstergeleri altnda, farkl eitim kademelerinde okullama oranlarnn yllar içindeki deiimi incelendi. Bu incelemede kz ve erkek örencilerin okullama oranlarndaki iyileme de ayr ayr gösterildi.
Benzer ekilde yllar içinde farkl kademelerde öretmen, örenci, derslik ve okul saylarndaki deiime dair bilgi verildi. Artan öretmen ve derslik saylaryla birlikte öretmen bana düen örenci saylarndaki azalmalar ve yllar içinde OECD ortalamalarna yaklalmasn salayan iyiletirmeler deerlendirildi. 2012 yl itibaryla uygulanan 4+4+4 eitim sistemi ile ortaöretimin zorunlu eitim kapsamna alnmasnn bu eitim kademesindeki okullamaya salad katk da gösterildi.
2000 ylnda yüzde 44 olan ortaöretim okullama oran yüzde 88e çkt.
YATIRIM GÖSTERGELER
Yatrma dair göstergeler balnda MEB bütçesinin yllara göre deiimi çeitli ölçütlerle birlikte deerlendirildi. Artan örenci says dikkate alnarak örenci bana MEB bütçesi ve yatrm bütçelerindeki deiimler gösterildi. Ayrca kitapta burslu örenci says ve pansiyonlu okullarn kapasitesindeki önemli artlar ayrntlaryla incelendi.
Son olarak 2003 ylndan bu yana ücretsiz baslarak örencilere ulatrlan kitap saylarnda yaanan deiim de kitapta yer ald.
Eitim performansna dair göstergelerde ise Türkiyenin uzun süredir katlm gösterdii Uluslararas Örenci Deerlendirme Program (PISA) ve Uluslararas Matematik ve Fen Eilimleri Aratrmas (TIMSS) kapsamndaki performans dikkate alnd. Kitapta Türkiyenin bu çalmalardaki ortalama puan deiiminin yan sra alt yeterlik ve üst yeterlik düzeylerindeki örenci oranlarnda görülen deiim ele alnd.
L NCELEMELER
Kitabn son bölümünde ise eitimdeki iyiletirmeler iller düzeyinde incelendi. Son 20 ylda Türkiye geneline yaylan iyiletirmelerin iller düzeyinde nasl gerçekletiine dair ayrntlara yer verildi.
ller düzeyinde yaplan incelemede örenci, öretmen ve derslik saylarndaki deiimle birlikte öretmen ve derslik bana düen örenci saylarndaki deiim de deerlendirildi. 2000li yllarn banda dikkate alnan göstergeler açsndan dezavantajl konumda bulunan illerde 2019 yl itibaryla yaanan iyiletirmeler gösterildi. Buna göre, 2006da ilköretimde derslik bana düen örenci says 51 olan stanbulda 2019 yl itibaryla bu saynn 30a, yine 2006da Arda 42 olan öretmen bana düen örenci says 2019da 16ya dütü.