Ailelerin çocuun çalmadndan, çocuklarn ise ailelerinin çalmalarn anlamadndan yakndklarn vurgulayan Prof. Dr. Bengi Semerci unlar söyledi: çocuklar ders çalmay isteyip yapamadklarndan, aileler dersin bana oturmadndan ikayetçidir. çocuklar çaltklarn anlamadklarndan yaknyor, aileler akln vermediinden. Bu liste uzayp gidiyor. Peki kim hakl? Herkes hakl olabilir. Bu tartmalarn olduu evde öncelikle baklmas gereken ey çocuun ders çalmasn engelleyecek bir durumu olup olmaddr. Dikkat eksiklii, örenme güçlüü, depresyon, anksiyete bozukluu, arkada ilikilerinde sorunlar, davranm sorunlar bizim gözümüzden kaçyor olabilir. Bunlar için gerekeni yapmsak veya bunlar yoksa çocuun kapasitesine bakmak gerekir. Belki de bizim beklentilerimiz çocuumuzun yeteneklerinin üstünde olabilir. O zaman yaplmas gereken onu bizim isteklerimizi gerçekletirmek için zorlamak deil, beklentilerimizi onun düzeyine göre ayarlayp, herkesin mutlu olmasdr.
Herkes için geçerli olan verimli ders çalma kurallar :
1- Öncelikle karar vermek gerekir. Ders çalma bir itir. Bu ie balamak için onunla inatlamamak, istek gelmesini beklememek gerekir. Karar verdiiniz an uygun andr.
2- çallacak ders ve amaç belirlenmelidir. çalmaya harcanan zaman deil, ne yapld önemlidir. Aileler sk sk süreyi az bulurlar. Ama uzun süre masa banda oturmak demek, çalmak demek deildir.
3- çalma ara verilerek yapld zaman verimlidir. 45 dakikalk çalma aralarna, 15 er dakikalk dinlenme zamanlar koyulmaldr. Dikkat eksiklii olan çocuklarda oranlar deiebilir.
4- Balarken nereden nereye ve ne süre çalacanz saptam olmalsnz.
5- çalma saatlerini en iyi örendiiniz, dikkatinizin en iyi olduu zamanlara göre ayarlayn.Yemekten hemen sonra, yorgun olduunuz bir zaman balamak için uygun zaman deildir.
6- Dinlenme hava almak, su içmek, biraz ev içinde dolamak gibi aktiviteleri içerir. Arkadalarla telefonda konuma, TV izleme, uyuma gibi eyler geri dönüü engeller.
7- Ders çalma sras da önemlidir. En verimli zamanda daha zorlanlan derslerin çallmas, benzer derslerin art arda çallmayarak araya farkl dersler konulmas verimi arttrr.
8- Ders çalma bir çeit kendi kendini disipline sokma yöntemidir. Dolaysyla öncelikle ne kadar zamana sahip olduunuzu bilmek ve bu zaman, ders d aktiviteleri de hesaplayarak, en verimli ekilde nasl kullanacanz planlamak gerekir.
9- Hafta içi ve hafta sonu için ayr plan yaplmaldr. çünkü iki zaman dilimi çounlukla birbirinden farkl aktiviteleri içerir.
10- Ders çalma plannn üzerinize göre dikilmi bir elbise gibi olmas çok önemlidir. Aksi takdirde planladnz aktivitelere ve zaman uymanz zorlar ve bu da motivasyonunuzu düürebilir.
11- Zaman planlarken daha önce bahsettiimiz zaman planlama metotlarndan yararlanabilirsiniz. Ancak basit bir örnek aadaki gibi olabilir: Hafta içi okuldan geldikten sonra yatana kadar 6 saatim var. Bunun 1 saatini dinlenme ile geçirebilirim. Geriye 5 saatim kalr. Ailece akam yemei yemek bizim için önemlidir ve bu da sofrann hazrlanmas, yemek ve bulaklarn kaldrlmas da dahil olmak üzere 1 saatimi alr. Geriye 4 saatim kalr. Bu 4 saatin 2 saatini ders çalarak harcayabilirim. Bu 2 saat ders içerisinde yarmar saatlik 2 mola alacam düünülürse, dersle ilgili zamanm 3 saat olur. Kalan 1 saati de kendime ayryorum. Tv izleyebilirim, ailemle sohbet edebilirim, ya da kitap/dergi/gazete okuyabilirim.
12- Böyle bir plan yapldnda yaplacak eylerin snrlar ve saatler net bir biçimde ayarlanm olur. Ancak gerektiinde aktivitelerin yerini deitirmek mümkündür.
13- Ders çalrken dikkat edilmesi gereken bir nokta da bir dersin nasl çallddr. Bunun en verimli ekli Tekrar-Ödev/Test-Sonraki Konuya Hazrlk srasn takip edebilmektir.
14- Derslerin günlük tekrar bir bilginin ksa süreli bellekten uzun süreli bellee yani bilginin daha uzun süreli saklanp gerektiinde geri çarabilecei yere gönderilmesi açsndan önemlidir. Ayrca aratrmalar kantlamtr ki, toplu halde halde ve bir kez yaplan bir tekrara göre sk ve daha az miktarlarda yaplan tekrarlarn daha etkilidir.
15- Sonraki konuya göz atmak snfta ne anlatlacan bilmeyi ve dolaysyla anlatlacak olan materyali daha iyi dinleyip anlayabilmeyi salar.
16- Büyük tatilleri (Bayram, arayl, yaz,vb) eksiklerinizi tespit edip tamamlamak için frsatlar olarak deerlendirin.
17- Eksik tespit ederken detayc olun. Bütün olarak bir konuyu bildiinizi düünebilirsiniz, ancak o konunun bir bölümü sizi daha çok zorluyordur. O vakit eksik konularnz arasna onu da aln.
18- Ders çalrken kendinize çalacanz konu ile ilgili hedefler koyun. Bu bir süre hedefi (her dersi 45 dakika çalmak) ya da çallacak materyal hedefi (bir ünite bitirmek ya da beli bir sayda soru çözmü olmak) olabilir.
19- Ders çalma alkanl kazanmakta zorlanan biriyseniz koyduunuz hedefleri kademeli olarak artrmaya çaln. Eer 45 dakika dikkatinizi toplamak size zor geliyorsa yarm saatle balayn ve giderek artrn. Küçük bir hedefle balamak hiç balamamaktan daha iyidir.
20- Ders çalacanz ortam sessiz, dikkatinizi datacak eylerden arndrlm olmaldr. Ayn eklide çok rahatsz bir sandalyede ders çalmak kadar çok rahat bir koltukta ders çalmak da dikkat datc olabilir. Dikkati mümkün olduu kadar uyank tutmak için masa banda ders çalmak en uygunudur.
21- Ders çalrken sizi neyin böldüü konusunda dürüst olun. Eer cep telefonunuzsa bu süre içinde kapal tutun, aklnz bilgisayarnzda kalyorsa balant kablosunu bir süreliine çkarp evde farkl bir yere koyun hatta evdeki dier insanlardan birine verin.
22- Panik, çalmanzn en büyük dümanlarndan biridir. Sakin olun ve koyduunuz hedefe ulamaya çaln.
23- Sizin için en uygun çalma saatini belirlemeye çaln. Baz insanlar için sabahn erken saatleri uygundur, bazlar içinse akam saatleri.
24- Özellikle sonrasnda hatrlamakta güçlük çektiiniz eylerle ilgili ksa notlar aln ve görebileceiniz bir yerde tutun. Bir eyi okuyarak çalyorsanz altn çizin. Her bölüm sonuna o bölümle ilgili ksa notlar aln.
25- Size karmak gelen ve anlamakta ya da aklda tutmakta zorlandnz eyleri emalatrn ve bu ekilde çaln. Bir teoriyi eklilerle ifade etmek ya da kronolojik sralama yapmak iinize yarayabilir.
26- Örenmek istediiniz eyleri parçalara bölerek çaln. Bir seferde bütün bir konuyu ya da materyali bitirmeye çalmayn. Her gün o gün için belirlediiniz kadarn çaln.
27- çaltnz konuyla ilgili notlar ya da taslaklarnz yatmadan önce gözden geçirin.
28- ki saysal veya iki sözel dersi arka arkaya çalmamaya gayret edin.
29- Sizin fiziksel durumunuzu (çok aç ya da çok tok olmamak, yorgun ve uykusuz olmamak, vb.) ve çaltnz ortamn fiziksel durumunun (scaklk,danklk, vb.) kontrol edin.
30- Sözel dersleri çalrken atlas, grafik, ema, vb materyallerden yararlanmaya çaln.
31- çalma yönteminiz içine soru sorma ve anlatmay da ekleyin. Bunun için aileden birinden ya da bir arkadanzdan yardm alabilirisiniz.
32- Bütün bir kitab ya da materyali ezberlemeye çalmak sadece vakit kaybettirir. Bunun yerine önemli ksmlarla ilgili notlar çkarn ve bunlarn üzerinde younlan.
33- Balamak için beklemeyin (pazartesiyi, önünüzdeki snavn geçmesini, ikinci dönemi, vb). Ne kadar çabuk balamaya karar verirseniz o kadar hzl sonuç almaya balarsnz.