Yükseköretim Kurumlar Snavnn (YKS) açklanmasnn ardndan balayan tercih dönemi de 29 Temmuzda sona erdi. YKS Temel Yeterlilik Testinde (TYT) 150 barajn aan 1 milyon 761 bin adaydan tercih yapanlar ve aileleri heyecanla yerletirme sonuçlarn bekliyor. stedii gibi bir sonuç elde edemeyen adaylar hemen ümitsizlie kaplmamal. Uzmanlar, ilk yerletirme döneminde istedii üniversite veya bölüme giremeyen adaylar ek yerletirme sürecinin beklediini hatrlatyor. Önlisansa yerleenler ancak lisans okumak isteyenler için ise eitimlerini dört yla tamamlayabilmelerine imkan veren dikey geçi hakk bulunuyor. Bunlardan yararlanamayanlar için bir yl daha snava hazrlanmann büyük bir kayp olmadn söyleyen uzmanlar, Herhangi bir bölüme gireyim de kurtulaym düüncesi doru deil diyor. te o seçenekler:
EK YERLETRME YAPILACAK
lk yerletirme sonuçlarnn açklanmasnn ardndan, yükseköretim programlarna kayt ilemleri yaplacak. Daha sonra ise üniversiteler, bo kalan kontenjanlar ÖSYMye bildirecek. Bo kalan kontenjanlara ÖSYM tarafndan merkez olarak ek yerletirme yaplacak. Merkez yerletirmede, bir programa yerleemeyenler yeniden tercih yapabilecek. Bir programa girenler ise ek yerletirme için bavuramayacak. Ayrca, önlisans ve lisans programlarna ilk yerletirmedeki en küçük puann altnda kalanlar yerletirilmeyecek.
YURTDIINDA ÜNVERSTELER DE BR SEçENEK
Bir üniversiteye yerleemeyen adaylar, yurtd seçeneklerini aratrabilir. Amerika Birleik Devletleri (ABD) ve ngiltere lider üniversiteleriyle dünyada yükseköretim için akla ilk gelen ülkeler. Ancak eitim masraflar 10 bin dolar ile 90 bin dolar arasnda deiiyor. Avrupada ise çok düük ücretle veya ücretsiz eitim veren birçok ülke var. Örnein; Almanyada eitim devlet tarafndan finanse ediliyor. Ayrca baz ülkeler, uzun süreli programlara katlan uluslararas örencilere, eitim alrken yasal olarak yar zamanl çalma izni veriyor. Üniversite eitimini yurtdnda tamamlamak isteyen adaylar, eitim danmanlaryla birlikte bir yol çizebilir.
ÖNLSANS BÖLÜMLER DE DÜÜNÜLEBLR
Üniversite adaylarnn önlisans programlarn, lisansa tamamlayabilme seçenekleri de var. Meslek Yüksekokullar ve açkçöretim önlisans son snf örencileri ya da mezunlarnn, kendi alanlarndaki özel yetenek snav veya merkez sistemle örenci alan lisans programlarna dikey geçi hakk bulunuyor. Adaylar, tercih edebilecei lisans programlarn Dikey Geçi Snav (DGS) Klavuzundan inceleyebilir.
BRDEN FAZLA BÖLÜM OKUMAK DA BR YOL
Üniversiteye yerletikten sonra, farkl bir bölümde daha okuma imkan bulunuyor. Adaylarn bu yolu da unutmamalar gerekiyor. Bu ister kendi fakültenizden ister farkl fakülteden bir bölüm olabilir. çift anadalda, baar artn ve dier koullar salayan örenciler, ayn üniversitenin iki diploma programndan e zamanl ders alabiliyor. Bu örencilerin çift diploma alma hakk bulunuyor. Genel not ortalamas 100 üzerinden en az 70 olan ve anadal diploma programnn ilgili snfnda baar sralamasnn en üst yüzde 20sinde bulunan örenciler ikinci anadal diploma programna bavurabiliyor. Yandalda, kaytl olunan bölümde devam eden bir örenci, aranan koullar karlarsa baka bir programda eitim alabiliyor. Ancak bu alanda diploma verilmiyor. Örenci yalnzca eitim aldn belgeleyen bir evrak almaya hak kazanyor.
YATAY GEç HAKKI
Baz adaylar üniversiteye yerletikten sonra bölümünde mutsuz olabiliyor. Bu durumda da snava girmeden bölüm veya üniversite deitirme olana bulunuyor. Yatay geçi koullar öyle:
Kurumlar aras yatay geçi: Üniversitelerin ayn düzeydeki edeer diploma programlar arasnda; YÖK tarafndan yaymlanan kontenjanlar çerçevesinde yatay geçi yaplabilir. Bunun için örencinin bitirdii dönemde genel not ortalamas 100 üzerinden 60 olmal. Ayrca, ÖSYM yerletirme puan, geçi yapmak istenilen programn, merkezi yerletirmede girilen yldaki taban puanna eit veya yüksek olmas gerekiyor.
Kurum içi yatay geçi: Ayn üniversitede yer alan dier fakülte; yüksekokul, konservatuar veya meslek yüksekokullarna veya bu birimlerin kendi içindeki edeer düzeydeki diploma programlarna; üniversitenin yönetim kurulu tarafndan belirlenen kontenjanlar dhilinde geçi yaplabilir. ÖSYM tarafndan yerletirilen programda ikinci yaryldan balayarak, beinci yaryla kadar kurum içi yatay geçi olana bulunuyor.
Merkezi yerletirme puanyla yatay geçi: Örencinin kayt olduu yldaki merkezi yerletirme puan, geçmek istedii diploma programnn taban puanna eit veya yüksekse, hazrlk snf da dhil yatay geçi için ilgili üniversiteye bavuru yaplabilir. Bavurular, üniversitelerin kurullar tarafndan deerlendirilir.
BR YIL DAHA HAZIRLANMAK KÖTÜ SEçENEK DEL
Cihan Yeilyurt (Eitim uzman): lk yerletirme sonuçlarndan sonra istedii üniversiteye giremeyen adaylar için akla gelen ilk seçenek ek yerletirme. Bu dönemde tercih yapacak adaylar, kendi puanlarnn altndaki bölümleri yazmal. Aksi takdirde açkta kalrlar. Bir yl daha hazrlanmak da kötü bir seçenek deil. Hedefledii baarya ulaamayan örenciler, bu durumun sadece onlara özgü olmadn unutmamal. Bu yl 2 milyon 390 bin kii üniversite snavna girdi. Bunlarn yaklak 600 bini üniversite örencisi. Bu bir kayp deil. Dier bir seçenek ise maddi durumu yeterli olanlar için yurtdndaki üniversiteler olabilir.