Yükseköretim Kurulu (YÖK) 40 yl geride brakrken, bata mezunlarn istihdam ve üniversite-sanayi i birlii olmak üzere kamuoyuyla paylalan YÖKün gelecee dair yeni vizyonu dorultusundaki çalmalar hz kazand.
YÖK, 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonras Milli Güvenlik Konseyi (MGK) tarafndan hazrlanarak 6 Kasm 1981de yaymlanan 2547 sayl Yükseköretim Kanunu ile kuruldu. Türkiyedeki tüm yükseköretim kurumlarn çats altnda toplayan YÖK, bugün says 207i bulan yükseköretim kurumu, 8 milyonun üzerinde örenci, 180 binin üzerindeki öretim eleman ile oldukça geni bir kesim için çalmalar yapyor ve koordinasyon görevi yürütüyor.
YÖKe bugüne kadar srasyla Prof. Dr. hsan Doramac, Prof. Dr. Mehmet Salam, Prof. Dr. Kemal Gürüz, Prof. Dr. Erdoan Teziç, Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan, Prof. Dr. Gökhan çetinsaya ve Prof. Dr. Yekta Saraç bakanlk etti. Yükseköretim Kuruluna, 30 Temmuz 2021de atanan Prof. Dr. Erol Özvar bakanlk yapyor.
2003te 27 bin 426 olan aratrma görevlisi says 2021de 51 bin 548e, 12 bin 621 olan doktor öretim üyesi says 41 bin 508e, 5 bin 401 olan doçent says 17 bin 778e, 10 bin 187 olan profesör says 30 bin 562ye yükseldi. Türkiyede görev yapan yabanc uyruklu öretim eleman says da 3 bin 306ya ulat.
Yükseköretimde, nicel deiimlerin yan sra üniversitelerde kalite odakl yapsal dönüümler ile ilgili çalmalar sürüyor. Bu kapsamda, Yükseköretimde Misyon Farkllamas ve htisaslama, YÖK 100/2000 Doktora Burs Projesi, Hedef Odakl Uluslararaslama, Yükseköretimde Dijital Dönüüm Projesi, Açk Bilim ve Açk Eriim Projesi, Gelecein Meslekleri Projesi, YÖK-Gelecek Projesi, YÖK-Anadolu Projesi, YÖK Sanal Laboratuvar Projesi yürütülüyor.
ÖNCELK SALGIN DEVAM EDERKEN ÜNVERSTELER YÜZ YÜZE ETME AçMAK OLDU
Prof. Dr. Erol Özvarn göreve gelmesinin ardndan açklad YÖKün gelecee dair yeni vizyonu ile dikkatler, yükseköretim sisteminde yeni dönemde hayata geçirilecek yapsal deiikliklere çevrildi.
Yeni YÖK Bakannn öncelii, Kovid-19 salgn nedeniyle üniversitelerde yaklak 1,5 yl boyunca ara verilen yüz yüze eitimin yeniden balatlmas oldu. Özvar, üniversite rektörleri ile ilk kez bir araya geldii toplantda, 2021-2022 eitim ve öretim ylnda üniversitelerde örgün eitimin yüz yüze balatlacan açklayarak bu konudaki kararll ortaya koydu.
Salgn devam ederken verilen yüz yüze eitim karar, üniversitelerde eitim alan örencilerin bir ksmnn yurtlarda kalmas, yemekhane, kütüphane gibi ortak alanlarn kullanlmas gibi nedenlerle zor bir süreci beraberinde getirdiinden YÖK bu konuda, salgnn seyrine göre harmanlanm eitim modellerini kullanabilmeleri konusunda üniversitelere yetki verdi.
Üniversitelerde salgn sürecinde salkl kampüs uygulamalar konusunda YÖK, TSE ve Salk Bakanlnca geçen yl hazrlanan rehber güncellendi ve yeni duruma uyarland. YÖKün çerçeve kararlarn içeren iki rehberde, Kovid-19 tedbirlerinin yan sra eitim öretim süreçlerine ilikin detaylara yer verildi. Bu kapsamda, üniversitelerde, derslerin yüzde 40 veya herhangi bir dersin yüzde 40nn uzaktan eitim yoluyla yaplabilmesi kararlatrld.
AILANMA çARISI NETCESNDE çOK YÜKSEK ORANLARA ULAILDI
YÖK Bakan Özvar, farkl mecralardan üniversitelerdeki öretim elemanlarna, idari personele ve örencilere a olmalar konusunda da çarda bulundu. YÖKün son verilerine göre, Kovid-19a kar a olan ve korunmas olan örencilerin oran yüzde 79,21, akademik personel oran yüzde 93,27, idari personelin oran ise yüzde 90,70e ulat.
BÜYÜK VER HAZIRLIKLARI
YÖK Bakanl, yeni dönemle birlikte büyük veri kavramnn altn çizecek admlar atacak.
Türkiyede saylar 207ye ulaan üniversitelerde üretilen akademik çalmalar, bilimsel yaynlar, projeler, derslerin büyük veri olarak ulalabilir hale gelmesi için yeni teknikler devreye alnacak.
ÜNVERSTELERDE AKADEMK PERFORMANSA DAYALI YÖNETM ANLAYII
YÖKün yeni vizyonunda, yükseköretimdeki en önemli gündem maddesi olarak üniversitelerde bilimsel üretkenlii öne çkaran çalmalar gösteriliyor.
Üniversite yönetimlerinin akademik performans esas alan bir yönetimi benimsemesinin önemine vurgu yaplan yeni vizyona göre, öretim elemanlarnn bilimsel üretimi yakndan izlenecek ve üniversite içi yönetim politikalar oluturulacak, atama, yükseltme, proje destekleme ve tevik mekanizmalar bu üretkenlik esasna göre yaplacak.
Üniversitelerde bilimsel üretkenliin yan sra benzer anlama gelecek akademik performansn izlenmesi de öncelikli konularn banda geliyor. Vizyonda yer alan bu yöndeki ifadeler, akademik performansa dayal üniversite yönetiminin hayata geçirilmesi yolunda yeni çalmalarn yaplaca yönünde iaretler barndryor.
Yeni vizyona göre, üniversitelerin ülkedeki istihdama salayaca katk, YÖKün üniversiteleri çeitli ekillerde deerlendirdii çalmalarnda bir parametre olarak gösterilecek. Yeni dönemde, yükseköretim kurumlarnn istihdam konusunu özel bir odak haline getirmeleri bekleniyor. Böylece Türkiyede i gücü piyasas ve üniversitelerin kendi mezunlarnn istihdamlarn izleyen bir yönetim anlaynn hzlandrlmas hedefleniyor.
Bunun yannda 11. Kalknma Plan kapsamndaki eylem planlar arasnda yer alan ve milli teknoloji hamlesi için ihtiyaç duyulan i gücü profilinin belirlenmesi, bu ihtiyaca dönük yükseköretim programlarnda güncelleme yaplmas ile ilgili balatlan süreçler çeitlendirilerek devam ettirilecek.
ÜNVERSTE-SANAY BRLNDE YEN MODELLER
YÖKün yeni döneminde, üniversite-sanayi i birlii modellerinin gelitirilmesi de ayr bir konu bal olarak deerlendirilecek. Bu kapsamda, üniversitelerin baz bölümlerinin sanayinin belirli yerlerinde konumlandrld yeni modeller gündeme getirilecek.
Kurulun gelecek vizyonunda yer verdii bir dier konu bal ise üniversiteler arasnda devlet ve vakf üniversitesi ayrmnn ortadan kaldrlmas olarak belirtiliyor. Özvar, Milli Eitim Bakanlnn 2022 yl bütçesinin görüüldüü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yeni dönemde vakf üniversitelerini de aratrma üniversitesi konsepti içerisinde deerlendireceklerini açklad.
ULUSLARARASI ÖRENC VE ÖRETM ELEMANI SAYISINDA çITA YÜKSELECEK
Yükseköretim Kurulu, uluslararaslamay bir stratejik hedef olarak benimseyerek bu konuda üniversiteleri tevik edici çalmalar yürütüyor. Üniversitelerdeki uluslararas örenci says son yllarda önemli ölçüde artt. Yükseköretim sistemindeki uluslararas örenci says 182 farkl ülkeden 240 bine ulat. Bu say ile Türkiye, dünyada en çok uluslararas örenci kabul eden ilk 10 ülkeden biri oldu. YÖK, yeni dönemde yükseköretimde uluslararaslama çtasn yukar tayacak. Örenci ve öretim eleman hareketliliine üçüncü bir konu daha eklenecek ve uluslararas saygnl olan öretim elemanlar Türk üniversitelerinde istihdam edilmek üzere ülkeye davet edilecek.
TÜRK ÜNVERSTELER, ULUSLARARASI BLM AKADEMLER LE YEN BRLKLER YAPACAK
Ayrca, Türk üniversitelerinin, saygn uluslararas bilim akademileri ve kurumlaryla daha yakndan etkileime girmesi ve yeni i birlikleri için hazrlklar devam ediyor. Bilim insanlarnn daha nitelikli yayn yapabilmeleri ve üretkenliklerini arttrabilmeleri için uluslararas saygnl olan yabanc meslektalaryla birlikte çalmalarn salayacak imkan ve altyapnn güçlendirilecei çalmalar yürütülecek.
Yeni dönemde ayrca bilim diplomasisinin Türkiyenin uluslararas politikasnda daha etkin ve önemli roller oynamas için faaliyetlere devam edilecek. Bunlarn yannda Türk üniversiteleri, farkl kurumlarn açklad sralamalara nitelikli üretim ve yayn yoluyla girmeleri için tevik edilecek.
Yeni dönemde üniversiteler ile çok daha yakn iletiim ve i birlii ile yükseköretim hayatna katk verme yönünde çalmalar yürütülmesi de hedefleniyor.