Acar, kayıtdışı istihdamı engellemek içen geçen yıl yürütülen çalışma kapsamında ücretlerin eksik bildirilmesini engellemek amacıyla ’aylık prim ve hizmet belgesi’nde değişiklik yapıldığını söyledi. Bu kapsamda işverenlerin çalıştırdıkları sigortalıları Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması kodlarına uygun olarak mesleklerini bildirmelerinin sağlandığını ifade eden Acar, böylelikle düşük ücret bildirilmesinin önüne geçilmesinin hedeflendiğini anlattı.
Çalışma kapsamında 5 bin 213 meslek kodu belirlediklerini dile getiren Acar, Meslek kodu uygulamasıyla artık tüm mesleklerin bir kodu var. Aşçı ile aşçıbaşının, genel müdür ile genel müdür yardımcısının meslek kodları farklı. İşverenler, 1 Kasım’dan itibaren ’aylık prim ve hizmet belgeleri’nde işçilerin ne iş yaptıklarını kodları girerek bildiriyor diye konuştu.
SGK, asgari ücretin izah edilmesini isteyecek
Acar, belli yasalara göre, bazı kurum, kuruluşlar ile kanunla kurulan kurumların ücret belirleme yetkileri olduğuna işaret ederek, örneğin TMMOB ve Türk Tabipler Birliği gibi bazı sivil toplum örgütlerinin de ilgili mesleklerin asgari ücretlerini belirlediğini vurguladı. Acar, şöyle konuştu: Bu tür sivil toplum örgütlerini belirlediği ücretin altında bildirim yapan işverenler olursa çalışanlar gerçekten o ücreti alıyor mu, almıyor mu, bunun kontrolünü yapacağız. İzah edilmesini isteyeceğiz. İzah ediyorsa ’altında ama ben yeni açtım bu işletmeyi, bu kadar ödeyebiliyorum, ödediğim para bu, bankaya yatırıyorum’ diyorsa zorla ödemediği ücreti göstermesini istemiyoruz. Ayrıca kanunların belirlediği bazı ücretler de var. Örneğin, kanun ’Bir eczacı ikinci bir eczacıyı yanında çalıştırıyorsa asgari ücretin iki katından az ödeyemez’ diyor. Bir eczacı ikinci eczacıyı çalıştırıyorsa ’Sen asgari ücretin iki katından az beyan edemezsin’ diyeceğiz. Asgari ücretten beyan etmişse ’bunu düzelt’ diyeceğiz.
Herkes ne ücret ödüyorsa onu beyan etsin. Şu da yanlış anlaşıldı bazen. İşverenin ödemediği bir ücrete, prim ödemesi söz konusu değil. ’Siz bin lira ödüyorsunuz, bin 500 lira beyan edeceksiniz’ demiyoruz ama beyan edilen ücretin meslek kodları ile uyumlu olması lazım. Biz uyumlu mu değil mi bakacağız. Ücretlerin pozisyonlarla uyumlu olmadığı durumlarda da ilgili işvereni çağıracağız. ’İşletmenizde aşçı ile aşçıbaşı aynı ücretli olmaz’ diyeceğiz, aynıysa işverenden bunu açıklamasını isteyeceğiz. Biz diyoruz ki işletmelerimiz, cezalı duruma düşmemeleri bakımından, kendi durumlarını bir daha gözden geçirsinler. 2013’ten itibaren yepyeni bir sayfa açarak, gerçek ücret neyse bunu beyan etsinler.
SGK bünyesinde risk analiz merkezi kurulduğuna işaret eden Acar, Bu kapsamda tespitler yapıldı. Bu yıl, bildirilen ücretlerle ile olması gereken ücretler arasında fark tespit edilen işyerlerinde denetimler yapacağız. Denetime giden müfettişlerin elinde risk analiz merkezinden elde edilen veriler olacak. Verilerden hareketle ’şu sektörde kayıtdışı daha fazla’ diyeceğiz ve o sektöre yöneleceğiz diye konuştu.
İstiyoruz ki kayıtdışılığı birlikte çözelim
Primleri asgari ücret üzerinden yatırılan futbolcuların ve basketbolcuların kulüpleri ile görüşmeler yapıldığını hatırlatan Acar, Yapılan çalışmalar neticesinde Spor Toto Süper Lig’deki bu çalışma neticesinde, yıllık prime esas kazanç matrahında 38 milyon lira artış oldu. Beko Basketbol Ligi’ndeki çalışmalar sonucunda da yıllık prime esas kazanç matrahındaki artış 23 milyona yaklaştı. Voleybol takımlarına yönelik çalışmalarımız da devam ediyor diye konuştu.
Acar, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na göre, özel sektörde çalışan öğretmen ile Milli Eğitim Bakanlığı’nda çalışan öğretmen arasında ücret farklılığı olamayacağına dikkati çekerek, özel okulda çalışan öğretmenlerin ücretlerinde düşüklük olup olmadığını da inceleyeceklerini vurguladı.
Acar, işverenlere şu çağrıyı yaptı: Türkiye artık eski Türkiye değil, kurumlar eski kurumlar değil. Bilgiye rahat ulaşabilen, olayları tespit edebilen bir SGK var. Bizim, işverenlerimize ceza yazalım, onları mağdur edelim gibi bir yaklaşımımız asla yok. Biz, bilgelendirici ve yol gösterici bir yöntemle bu sorunu çözmek istiyoruz. 600’e yakın müfettişimiz var, bin 400 civarında denetmen kadromuz var. Bu kadroyu, planlı ve programlı bir şekilde kayıtdışılığın ortadan kaldırılması için kullanacağız. İstiyoruz ki kayıtdışılığı birlikte çözelim. Yanlış olan bir şey varsa işverenlerimiz bunu düzeltsin. Düzeltilmemesi durumunda bunları tespit edebilen, görebilen bir kurum var.