Türkiyenin önemli tarm kentlerinden anlurfada, ba bozumunda toplanan Azezi üzümü, geleneksel yöntemlerle ifa kayna pekmez, pestil, kesme ve fstkl sucua dönütürülüyor.
Ba bozumu zamannn gelmesiyle anlurfada sabahn erken saatlerinde tarm içileri tarafndan toplanan üzümler, traktörlerle ra alanna tanyor.
Burada ykanan üzümler, çuvallara doldurulduktan sonra ta havuzlarda yöreye özgü beyaz toprakla birlikte eziliyor. Bu ekilde elde edilen üzüm suyu, büyük bakr kazanlarda ve odun ateinde saatlerce kaynatlyor.
çeitli ilemlerden geçirilen ra, kaynatlp pekmez haline getirildikten sonra soumaya braklyor. ra, soutulduktan sonra un ve msr niastas katlarak elde edilen bulamaç, kepçeler yardmyla bezler üzerine çeitli kalnlklarda yaylarak günete kurumaya braklyor.
Günlerce günete bekletilerek pestile dönüen ürünler, yrtlmamas için dikkatli bir ekilde bezlerden ayrlarak serin bir ortama alnyor. Sucuk ise ceviz ve fstklarn ince bir ipe dizilerek pekmeze batrlp kurutulmasyla elde ediliyor.
Hilvan ilçesine bal Ovack Mahallesinde ba bulunan 60 yandaki brahim Balçk, eylül aynn bölgede ba bozumu zaman olduunu söyledi.
Üzümleri atalarndan örendikleri yöntemlerle asrlardr çeitli ifal lezzetlere dönütürdüklerini anlatan Balçk, öyle konutu:
Ba bozumunun balangcndayz. Ba bozumu eylülün ortalarnda balar ve yaklak 15-20 gün devam eder. Ben ve çocuklarm bu ii yapyoruz. Salkl bir ekilde üretiyoruz. Bu tür gdalarn tüketilmesini öneriyoruz, souk algnlna, kanszla ve her eye iyi gelir. Ucuz mal almak zararldr, çünkü glikozdan yaplan ürünler var. Biz burada kendi üzümümüzden yapyoruz.
in srrnn üzümün kalitesi olduunu anlatan Balçk, Bu topraklarda yetien üzümün kalitesi farkldr. Her yerde bu üzüm yetimez. Bu Azezi üzümü Türkiyede tek Urfada vardr. Urfada da Ovackta vardr. Bu nedenle bu Azezi üzümünün iresi çok tatldr. Yani o tatll alan kii soukta üümez. Baka üzümlerden de pekmez, pestil, sucuk yaplr ama bu kalitede yaplmaz. Biz Ovack olarak her zaman için kaliteli mal peindeyiz çünkü yllardan beri bu Azezi üzümünün iresini yapyoruz. Memnunuz ve herkese de öneriyoruz. diye konutu.
- Zor ve zahmetli bir i
Üzüm üreticisi 57 yandaki Hasne Balçk da gün domadan balara gelerek üzümleri kesmeye baladklarn dile getirerek, unlar söyledi:
Topladmz üzümleri burada skp suyunu çkaryoruz. Kaynattktan sonra içine msr niastas katarak tepsilere döküyoruz. Kesme haline gelen ray souduktan sonra bçaklarla kesiyoruz. Günlerce günete beklettikten sonra topluyoruz. Kn gelen misafirlerimize ikram ediyoruz. Dier ürünlerimizi de elerimiz satyor. Bizim de elimize harçlk geçiyor. Zor ve zahmetli olduu kadar zevkli de bir i. Yamur yaarsa emeimiz heba olacak, o yüzden bu ileri hemen bitirmemiz gerekiyor.
- Bu lezzeti yaatmaya çalyoruz
Üzüm üreticisi 24 yandaki Cuma Avli de yörede üretilen ürünlerinin lezzetinin hiç bir yerde bulunmadn belirtti.
Pestil ve sucuun geleneksel yöntemlerle yapld ifade eden Avli, unlar kaydetti:
Bizim burada eylül ay demek ba bozumu demektir. Bu ay balad m herkesi bir tela sarar. lerimizin çounu imece usulü yaparz. Burada herkes birbirine yardm etmeye çalr. çok güzel oluyor. Benim iim de üzümü skmak ve suyunu çkarmaktr. Ürünlerimizi dedelerimizden ve babamzdan örendiimiz ekilde yapyoruz. Atalarmdan örendiimi ben de çocuklarma öreteceim.