Ekonomi yönetimi ve bankaclk sektörü, son dönemde finansmana eriimde güçlük yaayan reel sektöre yaplan düzenlemelerle desteini sürdürüyor.
Son dönemde yaan spekülatif ataklar, döviz kurlarnda tarihi zirvelerin, kredi faizlerinde de yllk yüzde 30-40l seviyelerin görülmesine neden oldu. Hem kurlarda hem de faizlerde yaanan olaanüstü artlar irket bilançolarnda, finansman ve kambiyo giderlerindeki yükseli sonucu, bozulmalara yol açt.
Bata KOBler olmak üzere çok sayda irket, yükselen faiz oranlar neticesinde yüksek düzeyde finansman giderlerine katlanmamak adna iletme sermayelerini finanse etmek için banka kredileri kullanmak istemezken bu durum ksa süreli de olsa piyasalarda likidite skklna kaynaklk etti. Dönem dönem mevcut kredilerin geri ödenmesinde de zorluklar yaand.
Ancak bata ekonomi yönetimi olmak üzere bankaclk sektörü, reel sektörün finansmana eriimini kolaylatracak, nakit akn salkl ekilde sürdürebilecek ve fiyatlamalarda esneklik salayabilecek tedbirler açklad. Yeniden yaplandrma, vadelendirme, faiz indirimi gibi programlarla reel sektöre önemli ölçüde destek verilmeye baland.
Türkiye Bankalar Birlii (TBB), 17 Austosta tavsiye niteliinde önemli kararlar almt.
Karara göre kredi kanallar açk tutulmaya, firma nakit aklarnn sürdürülebilirliini teminen, vade ve fiyatlamalarda esneklik salanmaya devam edilecek. Kur art nedeniyle limit am oluan kredilerde limit am dikkate alnmayacak ve kredi kapama talebi yaplmayacak. Yine kur etkisiyle teminat deeri risk tutarn karlamada yetersiz kalan krediler için firmalardan ilave teminat talep edilmeyecek. 8 Austostan itibaren yaanan ekonomik ortam nedeniyle oluan kredi gecikmeleri, karlksz çek ve protesto edilen senetler Risk Merkezine mücbir sebep koduyla bildirilebilecek. Bu uygulama, firmalarn kredi eriimlerine engel tekil etmeyecek.
Yeniden yaplandrma
Bankalar Birlii, 19 Eylülde Finansal Yeniden Yaplandrma çerçeve Anlamasnn imzalandn ve uygulamaya girdiini duyurmutu.
Anlama, nakit + gayrinakit borç toplamnn 100 milyon TLden büyük olan borçlular kapsayacak. Bankalar ve dier finansal kurumlar, münferit veya birlikte, borçlarn ödemeye niyetli ancak farkl nedenlerle edimlerini zamannda yerine getiremeyen müterilerine ödeme kabiliyetlerinin iyiletirilmesine destek olacak.
Vadelendirme
Türkiye Bankalar Birlii, 8 Ekimde ekonomik faaliyetin desteklenmesine yönelik olarak yaplabileceklere ilikin, takdiri üyelerine ait olmak üzere tavsiye niteliinde karar ald. Buna göre, risk grubu baznda, bankalar ve dier finansal kurululara toplam nakit kredi borcu 15 milyon TLnin altnda olan (gayri nakdi riskleri ile birlikte 25 milyon TLye ulaan) iletmelerden; hakknda yasal takip ilemi balatlmam, hakknda iflas karar bulunmayan, kredileri 30 Haziran 2018den sonra ilgili bankada yaplandrlmam, nakit ak dengesi geçici olarak bozulduu için borçlarn ödemekte zorlanan ancak kredilerinin yeniden vadelendirilmesi halinde, borçlarn geri ödeme kabiliyeti kazanarak iletme sermayesini güçlendirecei kanaati oluanlarla snrl olmak kaydyla; 30 Nisan 2019a kadar vadesi dolacak; spot kredileri ile taksitli kredilerin bu dönemde vadesi gelen taksitleri, 6 aya kadar anapara ödemesiz olmak üzere, toplam 24 aya kadar vadelendirilebilecek.
Faizde yüzde 10 indirim
Bankaclk sektörü de dier sektörler gibi enflasyonla mücadeleye destek verdi. Bankalar bu kapsamda firmalara 1 Austostan sonra yüksek faizle kullandrlm olan kredilerin faiz oranlarnda 10 Ekimden itibaren vade sonunu beklemeden yüzde 10 indirim yapt. Bu dönem için bir faiz iadesi söz konusu olmayacak. Yüzde 10luk bir faiz indirimi salanacak.
Döviz kredilerinin yaplandrlmasna düzenleme
Kredi Garanti Kurumlarna Salanan Hazine Desteine likin Kararda Deiiklik Yaplmasna Dair Cumhurbakan Karar, Resmi Gazetede yaymlanarak yürürlüe girdi. Buna göre, iletme kredilerinin vadesi asgari 6 ay, anapara ödemesiz dönemi en fazla 1 yl olmak üzere, azami 5 yl olarak belirlendi. Yatrm kredilerinin vadesinin de asgari 6 ay, anapara ödemesiz döneminin en fazla 3 yl olmak üzere azami 10 yl olmas kararlatrld. Kredi veren, kredinin açl tarihinden balamak üzere iletme kredilerinde 96 ay, yatrm kredilerinde ise 156 ay amamak kaydyla birden fazla yaplandrma yapabilecek ve kredi vadesini deitirebilecek.
Döviz cinsinden ve dövize endeksli kredilerin Türk liras cinsinden yaplandrlmas halinde, yaplandrma tarihindeki Merkez Bankasnn döviz al kuru esas alnacak.
KOB Destek Kredisi
Birlikte Kazanacaz slogan ile balatlan KOB Destek Kredisi kapmanyasna 8 banka destek verirken, KOBler oda ve borsalardan alacaklar üyelik belgesi ile çaltklar banka ubesine bavurabilecekler. KOB Destek Kredisi faizi aylk yüzde 1,85, yllk faiz yüzde 22 olacak. Bir üye azami 200 bin lira kredi kullanabilecek. Kredi 6 ay ana para ödemesiz, sonrasnda 12 eit taksitli toplam 18 ay olacak. Kredinin yüzde 85i Hazine destekli KGF kefaleti kapsamnda olacak.
Finansman Destek Program
Enflasyonla Topyekun Mücadele Program kapsamnda finansman maliyetlerinden kaynaklanabilecek fiyat artlarn aaya çekmek için, Finansman Destek Program hayata geçirildi. letmelerin kullanacaklar TL cinsinden kredilere, yüzde 14e kadar finansman destei salanacak. Ayrca, ihracat yapacak olan KOBlere 200 bin dolara kadar 180 gün vadeli libor orannda yeni bir destek verildi. Bu sayede, yaklak 3 milyar liralk bir finansmana eriim salanacak.
letmelerin KOSGEBe olan borçlarna da toplamda 1 yllk erteleme imkan verildi.