çalanlarn en büyük hayali emekli olup iyi bir maaa kavumak. Ancak emeklilik için ie giri tarihine göre ve bulunulan kuruma göre belli süreler gerekiyor. Öncelikle sigortadan sonra belli bir süre geçmesi, ie giri tarihine göre de prim ve ya artlarn tamamlamak gerekiyor. Ancak emeklilik yan geri çekmek de mümkün. Bunun için 5 önemli frsat var.
1) KADINLARA DOUM MKNI: Kadn çalanlar için çocuklar üzerinden prim kazanma imkn bulunuyor. Bu imkn 3 çocua kadar borçlanma ile 2160 gün yani 6 yl kazandryor. Böylece ya ve yl dolmu bir anne üç çocuu varsa 6 yl erken emekli olabiliyor. Burada tek art annenin borçlanaca çocuklarnn sigortal olunan tarihten sonra dünyaya gelmi olmas.
2) askerlik YAI AZALTIYOR: Erkeklerde ise askerlik süreleri hem ya geriye çekerken hem de prim kazanma imkn veriyor. Sigortallarn askerlikte geçen sürelerinin tamamn veya bir ksmn para ödeyerek emeklilik hesaplarna saydrmalar imkn var. Sigortal olduktan önce yaplan askerlik için borçlanlmas, sigorta giri tarihi borçland gün kadar geriye gidiyor. 1988 girili birisi 1 yl askerlik borçlanrsa 1987 girili oluyor ve artlar buna göre belirleniyor. Böylece en az bir ya önce emeklilik imkn bulunuyor.
3) 15 YILDA MAA: Ksmi emeklilik de denilen bu yöntemde ise 15 yl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalmadan emekli olabiliyor. Burada ise ya art kadnlarda 58 erkeklerde ise 60tan balyor. Böylece ya gelmi ama çalma imkn olmayan sigortallar ksmi emeklilik imkanyla beklemeden maa almaya balayabiliyor. Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortal olanlar için geçerli. Sonras için ise prim 4500e yl art 25e çkyor.
4) MALULLUK VE ENGELL DURUMU: Salk durumlar elverili olmayanlar için iki türlü erken emeklilik imkn bulunuyor. Malulen emeklilikte sigortal olduktan sonra ortaya çkan rahatszlklar geçerli saylyor. çalrken i yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler salk raporu alarak bu imkndan yararlanp emekli olabiliyor. En az on yldan beri sigortal bulunup, toplam olarak 1800 gün veya baka birinin sürekli bakmna muhtaç derecede malul olan sigortallar için ise sigortallk süresi aranmakszn 1800 gün bildirmek artyla malulen emeklilik imkn veriliyor. Engelli çalanlar ise en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldklarnda ya artna baklmadan 15 yl 3 bin 600 günden balayarak ie giri tarihlerine göre 18 yl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.
5) YIPRANMA HAKKI: Kanunun Fiili Hizmet Süresi Zamm (FHSZ) diye tarif ettii bu avantaj belli mesleklere uygulanyor. Ar ilerde çalanlar, madenciler, gazeteciler, gemi adamlar gibi mesleklerde çalanlar sigortallk sürelerine belli oranda gün eklenerek ve ie girii geriye çekerek emeklilik imknna kavuuyor. Yani bir ylda 12 ay çalm birisi 15 ay çalm gibi kabul ediliyor ve ie giri tarihi de 3 ay geri çekiliyor. Bu da normal çalanlara göre erken emeklilik ortaya çkartyor.