Enflasyon yeniden çift haneye yükselirken, bankalarn mevduat faizlerinde düü hzland. Reel faiz tüm vadelerde enflasyonun altnda seyrediyor.
Bankalar Merkez Bankasnn faiz indirimlerinin ardndan düen fonlama maliyetlerini kredi faizlerine yanstmaya balad. Ancak düen fonlama maliyeti, mevduat faizlerinin de hzla gerilemesine yol açt. Hal böyleyken mevduat sahibinin net faizi, enflasyon etkisinden arndrldnda eksiye (negatif) dütü.
Kasm aynda yllk enflasyon yüzde 10.56 ile yeniden çift haneye yükseldi. 29 Kasm itibaryla bankalarn ortalama net mevduat faizi ise yüzde 9.65e geriledi. Merkez Bankas verilerine göre, bankalarca açlan mevduatlara uygulanan arlkl ortalama faiz oranlar stopaj oran da düüldüünde tüm vadelerde enflasyonun altnda seyrediyor.
TEMMUZ AYINDA KAZANç ARTIDAYDI
Sözcü gazetesinde yer alan habere göre, fonlama maliyeti arttkça kredi faizlerini annda artran ancak mevduat faizlerini artrma konusunda genelde cimri davranan bankalar, toplam 1000 puanlk faiz indirimin ardndan mevduat faizlerini indirme konusunda hiç zaman kaybetmedi.
Merkez Bankas verilerine göre, 26 Temmuz tarihinde bankalarca uygulanan ortalama mevduat faizi yüzde 20.09 iken, 29 Kasm tarihinde yüzde 11.35e dütü. Yüzde 15lik stopaj düüldükten sonra elde edilen net mevduat faizi ise söz konusu tarihlerde yüzde 17.08 seviyesinden, yüzde 9.65 seviyesine kadar geriledi.
26 Temmuzda, yani Merkez Bankasnn ilk faiz indirim kararn ald tarihte, yllk enflasyon yüzde 16.65, ortalama net mevduat faizi ise yüzde 17.08 seviyesindeydi. Temmuzda yllk enflasyona göre, daha yüksek bir mevduat faizinden bahsedebiliyorduk.
ARALIK AYINDA MAKAS AçILABLR
Reel faiz, net nominal faiz oranndan enflasyonun etkisinin arndrlmas yoluyla hesaplanyor. Bu da tasarruf sahibinin elde ettii gerçek faizi ifade ediyor. Ortaya çkan gerçek faizin negatif olmas, bir anlamda mevduat faizinin zarar ettirdiini ortaya koyuyor. Türkiyede vadeli mevduatn arl 1-3 ay aras vadede younlayor ve bankalar en yüksek faizi bu vadelere veriyor. Merkez Bankas verilerine göre 1-3 aya kadar olan vadeler için ortalama faiz, 29 Kasm itibaryla yüzde 11.75 seviyesindeydi.
Bankalarn tümünün ortalamasn ifade eden bu oran, nominal faizi gösteriyor. 6 aya kadar vadeli mevduat hesabndan elde edilen faizden, yüzde 15 gelir vergisi stopaj kesiliyor. Stopaj düüldüünde net nominal faiz yüzde 9.99a geriliyor. Dolaysyla en yüksek net faizin verildii 3 aya kadar vadeli mevduatta bile faiz, enflasyonun altnda seyrediyor. Faizler bu hzla gerilemeye devam ederse, yllk enflasyonun aralk ay sonunda daha da artaca öngörüldüünde, mevduat sahibinin zararnn da artaca ortada.
MEVDUATIN YÜZDE 55 1-3 AY VADEL HESAPLARDA
Bankaclk Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ekim ay verilerine göre, toplam mevduatn yüzde 55i 1-3 ay vadeli mevduatlardan oluurken, yüzde 21i vadesiz mevduatta toplanyor. Bir aya kadar olan vadeler, mevduatn yaklak yüzde 13ünü oluturuyor.
Kalan yüzde 11lik ksm ise 3-6 ay vadeli, 6-12 ay vadeli ve bir yln üzerinde vadeli hesaplarda younlayor. Ekim ay itibaryla bankalardaki 1-3 ay vadeli hesaplarda 1 trilyon 155 milyar 837 milyon TL mevduat bulunuyor. Vadesiz hesaplarda 492 milyar 754 milyon TL, 1 ay vadeli hesaplarda ise 296 milyar TL tasarruf bulunuyor. Toplam mevduat ise ekim sonu itibaryla 2 trilyon 225 milyar TLye ulayor.