Gelir ve Yaam Koullar Aratrmas 2019 yl sonuçlarna ilikin gelir bilgileri, bir önceki takvim yl olan 2018 yln referans alyor. Gelir hesaplamalarnda, hanehalk gelirleri hanehalk büyüklüü ve kompozisyonu dikkate alnarak edeer hanehalk kullanlabilir fert gelirine dönütürülüyor.
En son yaplan aratrma sonuçlarna göre; en yüksek edeer hanehalk kullanlabilir fert gelirine sahip yüzde 20lik grubun toplam gelirden ald pay bir önceki yla göre 1,3 puan azalarak yüzde 46,3e düerken, en düük gelire sahip yüzde 20lik grubun ald pay 0,1 puan artarak yüzde 6,2ye yükseldi.
GN KATSAYISI 0,395 OLARAK TAHMN EDLD
Gelir dalm eitsizlii ölçütlerinden olan Gini katsays, sfra yaklatkça gelir dalmnda eitlii, bire yaklatkça gelir dalmnda bozulmay ifade etmektedir. En son yaplan aratrma sonuçlarna göre Gini katsays bir önceki yla göre 0,013 puan azal ile 0,395 olarak tahmin edildi. Toplumun gelirden en fazla pay alan yüzde 20sinin elde ettii gelirin en az pay alan yüzde 20sinin elde ettii gelire oran eklinde hesaplanan P80/P20 oran 7,8den 7,4e, gelirden en fazla pay alan yüzde 10unun elde ettii gelirin en az pay alan yüzde 10unun elde ettii gelire oran eklinde hesaplanan P90/P10 oran ise 13,7den 13,0a dütü.
YILLIK ORTALAMA HANEHALKI KULLANILABLR GELR 59 BN 873 TL OLDU
Türkiyede yllk ortalama hanehalk kullanlabilir geliri yüzde 16,5 artarak 2019 yl anket sonuçlarna göre 59 bin 873 TL oldu.
YILLIK ORTALAMA EDEER HANEHALKI KULLANILABLR FERT GELR 28 BN 522 TL OLDU
Türkiyede yllk ortalama edeer hanehalk kullanlabilir fert geliri bir önceki yla göre yüzde 17,9 artarak 24 bin 199 TLden 28 bin 522 TLye yükseldi.
Yllk ortalama edeer hanehalk kullanlabilir fert geliri en yüksek tek kiilik hanelerin oldu
Yllk ortalama edeer hanehalk kullanlabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir geçen yla göre 4 bin 616 TL artarak 37 bin 262 TL ile tek kiilik hanehalklarnn oldu. çekirdek aile bulunmayan birden fazla kiiden oluan hanehalklarnn yllk ortalama edeer hanehalk kullanlabilir fert geliri 32 bin 941 TL iken tek çekirdek aileden oluan hanehalklarnda bu deer 29 bin 449 oldu. En düük yllk ortalama edeer hanehalk kullanlabilir fert gelirine sahip hanehalk tipi ise 22 bin 794 TL ile en az bir çekirdek aile ve dier kiilerden oluan hanehalklar oldu.
TOPLAM GELRDEN EN YÜKSEK PAYI YÜZDE 46,7 LE MAA VE ÜCRET GELR ALDI
Toplam gelir içerisinde en yüksek pay, yüzde 46,7 ile bir önceki yla göre 1,8 puan azalan maa ve ücret geliri ald. kinci sray yüzde 21,9 ile önceki yla göre 1,8 puanlk art gösteren sosyal transfer geliri alrken üçüncü sray yüzde 17,7 ile 2018 yl anket sonuçlarna göre 1,1 puan azalan müteebbis geliri ald.
Tarm gelirinin müteebbis geliri içindeki pay 2018 yl anket sonuçlarna göre 0,3 puan azalarak yüzde 22,6 olurken, emekli ve dul-yetim aylklarnn sosyal transferler içindeki pay 0,8 puan artarak yüzde 91,8 olarak gerçekleti.
EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS GELR 51 BN 888 TL LE YÜKSEKÖRETM MEZUNLARININ OLDU
Yllk ortalama esas i gelirleri srasyla yükseköretim mezunlarnda 51 bin 888 TL, lise ve dengi okul mezunlarnda 34 bin 115 TL, lise alt eitimlilerde 26 bin 833 TL, bir okul bitirmeyenlerde 18 bin 279 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 14 bin 129 TL olarak hesapland. Geçen yla göre yllk ortalama esas i gelirinde en yüksek art yüzde 17,3 ile okur-yazar olmayan en düük art ise yüzde 8,6 ile bir okul bitirmeyen fertlerde oldu.
YILLIK ORTALAMA ESAS GELRNDE EN YÜKSEK ARTI YÜZDE 18,9 LE NAAT SEKTÖRÜNDE OLDU
Esas i gelirleri sektörel ayrmda incelendiinde; en yüksek yllk ortalama gelirin 37 bin 169 TL ile hizmet sektöründe, en düük yllk ortalama gelirin ise 21 bin 807 TL ile tarm sektöründe olduu görüldü. Bir önceki yla göre; yllk ortalama esas i gelirinde en yüksek art yüzde 18,9 ile inaat sektöründe gözlenirken, bunu yüzde 14,8 ile tarm sektörü izledi. Dier taraftan hizmet sektöründe yüzde 12,5, sanayi sektöründe ise yüzde 12,0 art gözlendi.
EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS GELR 95 BN 495 TL LE VERENLERN OLDU
Yllk ortalama esas i gelirleri srasyla iverenlerde 95 bin 495 TL, ücretli maallarda 34 bin 286 TL, kendi hesabna çalanlarda 27 bin 127 TL ve yevmiyelilerde 14 bin 769 TL olarak hesapland. Geçen yla göre en yüksek art yüzde 13,9 ile ücretli, maal çalanlarda en düük art ise yüzde 8,2 ile iverenlerde oldu.
GÖREL YOKSULLUK ORANI YÜZDE 14,4 OLDU
Toplumun genel düzeyine göre belli bir snrn altnda gelire sahip olan bireyler göreli anlamda yoksul saylmaktadr. Edeer hanehalk kullanlabilir fert medyan gelirinin yüzde 50si dikkate alnarak belirlenen yoksulluk snrna göre, yoksulluk oran 2019 ylnda 0,5 puan artarak yüzde 14,4 oldu. Medyan gelirin yüzde 60 dikkate alnarak belirlenen yoksulluk snrna göre yoksulluk oran ise son ylda 0,1 puan artarak yüzde 21,3 olarak gerçekleti.
Edeer hanehalk kullanlabilir fert medyan gelirinin yüzde 40 dikkate alnarak belirlenen yoksulluk snrna göre, yoksulluk oran bir önceki yla göre 0,4 puanlk art ile yüzde 8,3 olarak gerçekleti. Medyan gelirin yüzde 70i dikkate alnarak belirlenen yoksulluk snrna göre ise yoksulluk oran bir önceki yla göre deimeyerek yüzde 28,5 oldu.
Yoksulluk oran en düük haneler tek kiilik ve çekirdek aile bulunmayan haneler oldu
Hanehalk tipine göre edeer hanehalk kullanlabilir fert medyan gelirinin yüzde 50si dikkate alnarak hesaplanan yoksulluk oranlarna bakldnda; tek kiilik hanehalklarnda yoksulluk oran bir önceki yla göre 0,4 puan azalarak yüzde 9,2, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kiiden oluan hanehalklarnda bu oran 1,5 puan artarak yine yüzde 9,2 olmutur. En az bir çekirdek aile ve dier kiilerden oluan hanehalklarnn yoksulluk orannn 0,6 puan azalarak yüzde 18,2, tek çekirdek aileden oluan hanehalklarnn yoksulluk orannn ise 0,9 puan artarak yüzde 13,8 olduu görüldü.
OKUR-YAZAR OLMAYANLARIN YÜZDE 26,1, YÜKSEKÖRETM MEZUNLARININ YÜZDE 2,5 YOKSUL
Edeer hanehalk kullanlabilir fert medyan gelirinin yüzde 50si dikkate alnarak hesaplanan yoksulluk oranna göre; okur-yazar olmayan fertlerin yüzde 26,1i, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 22,4ü yoksul iken, bu oran lise alt eitimlilerde yüzde 13,4, lise ve dengi okul mezunlarnda ise yüzde 6,9 oldu. Yükseköretim mezunlar ise yüzde 2,5 ile en düük yoksulluk orannn gözlendii grup oldu.
MADD YOKSUNLUK ORANI YÜZDE 26,3 OLDU
Finansal skntda olma durumunu ifade eden maddi yoksunluk; çamar makinasi, renkli televizyon, telefon ve otomobil sahiplii ile ekonomik olarak beklenmedik harcamalar yapabilme, evden uzakta bir haftalk tatil masrafn karlayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçlar ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balk içeren yemek yiyebilme ve evin snma ihtiyacn karlayabilme durumu ile ilgili hanehalklarnn alglarn yanstmaktadr.
Yukarda belirtilen dokuz maddenin en az dördünü karlayamayanlarn oran olarak tanmlanan ciddi maddi yoksunluk oran 2018 ylnda yüzde 26,5 iken 2019 yl anket sonuçlarnda 0,2 puan azalarak yüzde 26,3 olarak gerçekleti.
SÜREKL YOKSULLUK ORANI YÜZDE 12,7 OLDU
Dört yllk panel veri kullanlarak hesaplanan sürekli yoksulluk oran, edeer hanehalk kullanlabilir fert medyan gelirinin yüzde 60na göre son ylda ve ayn zamanda önceki üç yldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadr. Buna göre, 2019 yl anket sonuçlarnda sürekli yoksulluk oran bir önceki yla göre deimeyerek yüzde 12,7 oldu.
KENDLERNE AT BR KONUTTA YAAYANLARIN ORANI YÜZDE 58,8 OLDU
Oturulan konuta sahip olanlar geçen yla göre 0,2 puan azalarak 2019 ylnda yüzde 58,8 hesaplanrken, kirada oturanlarn oran yüzde 25,6, lojmanda oturanlarn oran yüzde 1,3, kendi konutunda oturmayp kira ödemeyenler oran ise yüzde 14,3 olarak gerçekleti.
Konutun izolasyonundan dolay snamama en çok karlalan konut ve çevre problemi oldu
Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 39,3ü konutunda izolasyondan dolay snma sorunu, yüzde 36,9u szdran çat, nemli duvarlar, çürümü pencere çerçeveleri vb. problemleri yaarken yüzde 26,1i trafik veya endüstrinin neden olduu hava kirlilii, çevre kirlilii veya dier çevresel sorunlarla karlat.
TAKST ÖDEMELER VEYA BORçLARI OLANLARIN ORANI YÜZDE 71,1 OLDU
Geçen yla göre nüfusun konut alm ve konut masraflar dnda borç veya taksit ödemeleri 0,7 puan artarak yüzde 71,1 oldu. Nüfusun yüzde 9,6sna bu ödemeler yük getirmezken yüzde 19,0na çok yük getirdi. Hanelerin yüzde 58,7si evden uzakta bir haftalk tatil masraflarn, yüzde 33,6s iki günde bir et, tavuk ya da balk içeren yemek masrafn, yüzde 29,7si beklenmedik harcamalar, yüzde 19,2si evin snma ihtiyacn, yüzde 56,6s eskimi mobilyalarn yenilenmesini ekonomik olarak karlayamadn beyan etti.