Dünya ticareti bölgesel savaş ve gerginlikten olumsuz etkilenmeye devam ediyor. Küresel ticaretin en yoğun deniz yolu Kızıldenizdeki gerginliklerin ekonomilere yansımaları tartışılıyor. Ekonomist Dr. Rahmi İncekara, Kızıldenizdeki gelişmelerin küresel ticaret ve petrol fiyatlarına etkilerini değerlendirdi. Süveyş Kanalına bağlantısıyla Kızıldenizin, dünyanın en yoğun denizcilik merkezlerinden ve nakliye yollarından biri olup, Ümit Burnu çevresindeki rotaya alternatif sunduğunu belirten İncekara, Kızıldeniz, Asya ile Afrika kıtaları arasında yer alan, Orta Doğu ile Uzak Doğuyu, Avrupa ile Asyayı ayıran büyük bir stratejik öneme sahiptir. Petrol, dünya için birincil enerji kaynağı olmaya devam ettiği sürece bu nakliye yolu Körfezden ulaşım için hayati bir noktada olmaya devam etmektedir dedi.
Bölgedeki büyük petrol rezervleri ve değerli maden kaynakları nedeniyle Kızıldenizin ekonomik öneminin büyük olduğunu vurgulayan İncekara, Kızıldenizin izole derinliklerinde büyük miktarda çinko, bakır, gümüş, altın ve kadmiyum, kobalt ve hidrokarbon gibi elementler keşfedildiğini hatırlattı.
TÜRKİYENİN GÜNEYİNDEN çIKIŞ YAPAN KARGOLARA EK MALİYET GETİREBİLECEK
Husi milislerinin Kızıldenizdeki ticari gemilere yönelik saldırılarının, küresel tedarik zinciri üzerindeki etkisini artırdığını ifade eden İncekara, şu şekilde değerlendirme yaptı: Deniz taşımacılığında konteyner ve kuru yük navlun oranlarındaki artışlar hızlandı. Konteyner navlunları, son iki haftadaki art arda yüzde 9luk artışın ardından 4 Ocaktan itibaren 7 günlük dönemde yüzde 61 artışla 2 bin 670 dolara yükseldi. Bazı büyük armatörlerin önümüzdeki hafta fiyat artışı yapması bekleniyor. Ek ücret artışları, Mersin ve İskenderun limanlarından yapılan taşımaları etkileyerek Türkiyenin güneyinden çıkış yapan kargolara ek maliyet getirebilecektir. Asyadan Kuzey Avrupaya yük taşıma oranları bu hafta içinde iki kattan fazla artarak 40 feet eşdeğeri birim (konteyner) başına 4 bin doların üzerine çıktı. Asya-Akdeniz fiyatları konteyner başına 5 bin 175 dolara yükseldi. Bazı taşıyıcılar ay ortasından itibaren Akdeniz sevkiyatları için 40 ftlik konteyner başına 6 bin doların üzerinde oranlar açıkladı; ek ücretler ise konteyner başına 500 ila 2 bin 700 dolar arasında değişmektedir.
TESLİMATLAR GECİKİYOR
Kızıldenizdeki gemilere yapılan saldırıların, navlun oranlarını yükseltmeye devam ederek enflasyon uyarılarını ve malların gecikmesini tetiklediğini anlatan İncekara, Lojistik yöneticilerine göre bu, küresel ticaret için çok cepheli bir fırtına oluşturmaktadır. Her gün artan navlun oranları, ek ücretler, daha uzun nakliye süreleri ve gemilerin seyahat ederken çine geç varması nedeniyle bahar ve yaz ürünlerinin gecikeceği tehdidini beraberinde getirmektedir şeklinde konuştu.
PETROL PİYASASINA SAVAŞ RİSKİ PRİMİNİ YENİDEN GETİRDİ
Söz konusu gerginliklerin petrol fiyatlarındaki yansımasını değerlendiren İncekara, Petrol fiyatları, Ortadoğudaki artan jeopolitik gerilimler nedeniyle yükselmeye devam etmektedir. ABD ve İngilterenin Yemendeki Husilere düzenlediği saldırı sonrası Brent petrolün varil fiyatı 80 doların üzerine çıktı. Brent petrolde teknik olarak 79,64 ile 81,22 dolar aralığının direnç, 78,55 ile 76,34 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği ifade ediliyor. Petrol fiyatları açısından en önemli risk, İranın sıcak çatışmanın içinde yer alması olacaktır. Bu durum dünya ham petrolünün yaklaşık üçte birine sahip bölgedeki üretimi ve akışı tehdit edebilir. OPEC+ dışı arzın artması ve talep büyümesinin yavaşlaması nedeniyle zayıflayan piyasaya savaş riski primini yeniden getirmektedir ifadelerini kullandı.
İHA